Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі «Өрлеу» біліктілікті арттыру ұлттық орталығы» АҚ
жүктеу/скачать 5,87 Mb. Pdf көрінісі
|
| 1
2
«Өрлеу» біліктілікті арттыру ұлттық орталығы» АҚ «Өрлеу» БАҰО» АҚ филиалы ШҚО ПҚ БАИ Министерство образования и науки Республики Казахстан АО «Национальный центр повышения квалификации «Өрлеу» Филиал АО «НЦПК «Өрлеу» ИПК ПР по ВКО Ministry of Education and Science of the Republic of Kazakhstan JSC «National Centre for Professional Development «Orleu» East Kazakhstan Branch JSC NCPD “Orleu” «Біліктілікті арттыру жүйесін жаңғырту жағдайындағы мектеп жасына дейінгі және бастауыш сынып оқушысы субъектісінің дамуы» ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҒЫЛЫМИ-ПРАКТИКАЛЫҚ КОНФЕРЕНЦИЯНЫҢ МАТЕРИАЛДАРЫ Ғылыми электрондық басылым МАТЕРИАЛЫ МЕЖДУНАРОДНОЙ НАУЧНО-ПРАКТИЧЕСКОЙ КОНФЕРЕНЦИИ: «Развитие субъектности дошкольника и младшего школьника в условиях модернизации системы повышения квалификации» Научное электронное издание
Science digital publication Өскемен 2014 3
УДК 37.0(063) ББК 74.00 Б 94 Рекомендовано к изданию АО «НЦПК «Өрлеу» Редакционная коллегия: Жуманова Г.С., Завалко Н.А., Аубакирова Ж.С., Богдан С.И., Кукина Ю.Е., Ковалев С.Э., Нуртазина Е.М., Егорина Л.В., Сейлхан А.К., Зайсанбаева Г.Н.
Біліктілікті арттыру жүйесін жаңғырту жағдайындағы мектеп жасына дейінгі және бастауыш сынып оқушысы субъектісінің дамуы Развитие субъектности дошкольника и младшего школьника в условиях модернизации системы повышения квалификации: Халықаралық ғылыми-практикалық конференциясының материалдар жинағы: Ғылыми электрондық басылым – Өскемен ШҚО бойынша ПҚ БАИ, 2014- 565с. ISBN978-601-7432-54-6 В сборнике представлены материалы Международной научно-практической конференции, посвященной проблемам социокультурных условий развития субъектности у дошкольников и младших школьников в контексте уровневого повышения квалифицированных педагогических работников дошкольных организаций образования, а также технологиям совершенствования образовательного процесса по развитию субъектности у данной возрастной категории школьников. Сборник адресован специалистам системы образования, а также широкому кругу читателей УДК 37.0(063) ББК 74.00 ISBN978-601-7432-54-6 © «Өрлеу»БАҰО» АҚ филиалы ШҚО ПҚ БАИ, 2014 4
Мақатова Ж.А., п.ғ.д., профессор БАҰО «Өрлеу» АҚ, оқу жұмысы және әдістемелік қамтамасыз ету департаментінің директоры МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ БІЛІМ БЕРУ ҰЙЫМДАРЫ ПЕДАГОГТЕРІНІҢ БІЛІКТІЛІГІН АРТТЫРУДЫҢ ЖАҒДАЙЫ МЕН БОЛАШАҒЫ Қадірлі әріптестер, қонақтар! Қазіргі жас буын, бүлдіршіндер - тәуелсіз мемлекетіміздің тірегі. Тірегіміздің мықты болуы үздіксіз білім беру жүйесінің барлық деңгейіндегі педагогикалық ұжымның сапасына тікелей байланысты. Ұлы бабаларымыз «Ұстазы талантты болса, шәкірті талапты болады» деп текке айтпаса керек. Сапалы білім мен тәрбие беру әр ұжымның, әр ұстаздың қасиетті борышы, халық алдындағы міндеті деп білеміз. Осындай жауапты міндеттің жүзеге асуының басында мектепке дейінгі білім беру ұйымдарының туруы заңды құбылыс. Көрнекті педагог К.Д.Ушинский: «адам мінезі негізінен өмірінің алғашқы жылдарында қалыптасып және сол мінезге енген нәрсе тиянақталып, адамның екінші мінезіне айналады. Адамның бұдан былайғы меңгергендерінің бәрі бала кезіндегі меңгергендеріндей тереңдікке ие бола алмайды» десе, атақты педагог А.Макаренко: « тәрбиенің негізі 5 жасқа дейін қаланады, 5 жасқа дейін жүргізген тәрбиеңіз – бүкіл тәрбие үдерісінің 90%, одан кейін, адамды қалыптастыру үдерісі жалғаса береді, енді сіз жидек дәмін тата бастайсыз, ал гүл иіскеу ләззатын 5 жасқа дейін бастан өткізгенсіз», -дейді. Атақты Soni компаниясының негізін қалаушы, Жапондық зерттеуші Масару Ибуканың «Үш жастан соң кешігесін...» деген кітабының бестселлерге айналуының өзі сәбилерді тәрбиелеу мәселесінің әлемде аса көкейтесті екенін көрсетеді. Елбасымыз Н.Ә.Назарбаев «Қазақстан - 2050» стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты халыққа Жолдауында "Бала тәрбиелеу - болашаққа ең үлкен инвестиция. Біз бұл мәселеге осылай қарап, балаларымызға жақсы білім беруге ұмтылуымыз керек. Бүкіл әлемдегі сияқты Қазақстан мектепке дейінгі білім берудің жаңа әдістеріне көшуі керек» деп мектепке дейінгі білім беру ұйымдарының рөлі мен алдағы міндеттерін айқындап берді. Сонымен қатар Елбасы 2020 жылға дейін балабақшаға баруға мұқтаж балалардың қажеттілігін 100% қамтамасыз етуді міндеттеді. Осы міндеттерді жүзеге асыру үшін 2010 жылы Үкімет балаларды мектепке дейінгі тәрбиемен және оқытумен қамтамасыз ету жөніндегі 2010-2020 жылдарға арналған «Балапан» бағдарламасын дайындады, ал 2013 жылы «Балапан» бағдарламасын жүзеге асыру мерзімін 2020 жылға дейін ұзартты. Бұл дегеніміз жаңа адами капиталды қалыптастыру және баршаға тең мүмкіндіктер туғызу жолындағы үлкен серпіліс болды. Білім және ғылым министрлігінің шешімімен меншік түріне қарамай мемлекеттік тапсырысты жан басына шағып қаржыландыруға көшуі жеке меншік бала бақшалар қатарының мейлінше дамуына қолайлы жағдай туғызды. Еліміздің
5
бүлдіршіндерінің ерте жастан дамуы күн өткен сайын осылай оң шешімін табуы баршамызды қуантуда. Сондай-ақ, Білім және ғылым министрлігі бастамасымен «Өрлеу» АҚ ұйымдастыруымен мектепке дейінгі ұйымдар дамуының әлемдік тәжірибесі зерделеніп, талдаулар жасалды. Нәтижесінде, «Үлкен жетілік» атаған дамыған елдерде мектепке дейінгі тәрбиеден мектепке дейінгі білім беруге ауысу, яғни балаларды ерте жастан дамыту тенденциясы айқындалды. Оның мәні әлемнің атақты ғалымдары, мысалы Ж.Пиаже пайымдағандай мектепке дейінгі сензитивтік шақтың бүлдіршіндерді әр жақты дамытуға ғана емес, оның шығармашылық әлеуетін ашуға аса қолайлы болуында. Ерте жастан дамыту Жапония, Сингапур, Бельгия, АҚШ, Ұлыбритания, Германия және т.б. елдерде қарқынды жүзеге асырылуда . 3
Одақ елдерінде 73,9% құрайды, оның ішінде Ирландияда 1,7%-дан Бельгияда 99,8%-ға дейінгі аралықта. 4 жастағы балалардың қамтылуында бұл көрсеткіште елеулі өзгерістер бар, ЕО бойынша 86,8% құрайды, оның ішінде Польша, Бельгия, Италия және Францияда 41,2%-дан 100%-ға дейінгі аралықта болып отыр. АҚШ-та бұл көрсеткіш 58% құрайды. ЭЫДҰ зерттеулері көрсеткендей, Скандинавия елдерінен басқа елдердің барлығында 3 жасқа дейінгі балаларды тәрбиелеу мен бағып-күтуге байланысты қызмет түрлеріне сұраныс ұсыныстан анағұрлым асып түседі. Дания мен Швецияда 3 жасқа дейінгі балаларды тәрбиелеу мен бағып-күту бағдарламалары мемлекет тарапынан субсидияланады.
Қазіргі кезде Қазақстанда 1 жастан 3 жасқа дейінгі балаларды ерте жастан дамытуды қамтамасыз етуге бағытталған іс-шаралар жүзеге асырылуда. Елімізде осы балалардың мектепке дейінгі тәрбиемен қамтылуы 15,8% құрайды. ҚР Б жәнее ҒМ-нің 2014-2016 жылдарға арналған іс-шаралар жоспарындағы басым міндеттердің бірі - балалардың ерте жастан дамуын қамтамасыз ету болып табылады. Қазіргі кезде мектеп жасына дейінгі балалармен жұмыс істейтін педагогтерге қойылатын талаптар да барған сайын жоғарылауда. Мектепке дейінгі ұйымдардағы түбегейлі өзгерістер, педагог қызметін бағалау критерийлерінің өзгеруі, білім беру үдерісінің ұйымдастырылуы мен мазмұнына жаңаша көзқарас мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту жүйесіндегі педагог мамандарды даярлау мен біліктілігін арттыруға тың өзгерістер енгізуді талап етеді. Осыған
орай
мектепке дейінгі
білім беру
ұйымдарының бағдарламаларын, осы категория педагогтерінің біліктілігін арттыру мазмұнын жаңа білім беру философиясы мен тұлғалық-әрекеттік амалға негіздеп, түбегейлі жаңарту жұмыстары БАҰО «Өрлеу» АҚ тарапынан қолға алынып жатқаны баршаңызға мәлім. Қазіргі таңда Қазақстанда мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында «Алғашқы қадам», «Зерек бала», «Біз мектепке барамыз» атты бағдарламалары жүзеге асуда. Бұл бағдарламалар бүлдіршіндерді елжандылыққа тәрбиелеп, ұлттық құндылықтарымызды бойларына сіңіруді көздесе, әлемдік
6
тенденцияларға орай озық елдер көшінен қалмау мақсатында ерте жастан дамыту, яғни мектепке дейінгі тәрбиеден мектепке дейінгі оқытуға бет бұрудың алғашқы қадамдары жасалуда. Оның дәлелі ретінде мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында М.Монтессоридің педагогикалық жүйесі, «Тәй-тәй» бағдарламасы, Н.Зайцев технологиялары, «ӨТШТ (ТРИЗ)» пайдаланылуын айтуға болады. Әрине мектепке дейінгі білім беру ұйымдары М.Монтессорий жүйесіне көшіп кетті десек, ол асыра айтқандық болады. Өйткені бұл жүйеге көшу арнайы үлкен материалдық даярлықты қажетсінеді. Дегенмен де «Өрлеу» БАҰО АҚ басшылығымен мектепке дейінгі білім беру ұйымдарының педагог қызметкерлерінің біліктілігін арттыратын курстар мазмұнының озық педагогикалық жүйелердің философиясына сәйкес жаңартылуының арқасында балабақша тәрбиешілері әлемдік және отандық идеяларды кіріктіріп пайдалану бойынша ғылыми-әдістемелік біліммен қарулануда. 2012-2014 ж аралығында «Өрлеу» БАҰО АҚ филиалдарында мектепке дейінгі ұйымдардың 16822 педагог қызметкерлері өз біліктіліктерін арттырған. Осы 3 жыл мерзімінде мектепке дейінгі тәрбие мен білім берудің өзекті мәселелеріне арналған 240 біліктілікті арттыру курстарының оқу бағдарламасы мен 119 ОӘК жасалды. Педагогтердің кәсіби біліктілігін арттыруда курс аралық әр түрлі іс- шаралардың атқаратын мәні зор. 2012-2014 жылдары «Өрлеу» БАҰО АҚ қолдауымен халықаралық, республикалық, облыстық деңгейлердегі 39 конференция, семинарлар өтіп, онда 3120 педагог қамтылды. 2013 жылы өткен I Республикалық педагогикалық оқуларда, 2013-2014 жылы өткен «Үздік жыл әдіскері» байқауында, жақында өткен «Жыл психологы» байқауының облыстық кезеңінде мектепке дейінгі ұйымдардың педагог қызметкерлері үшін арнайы жеке секциялар жұмыс жасап, оған 50-ден аса бала бақша психологы, педагогы қатысып 15% жүлделі орындармен марапатталды. Сонымен қатар, барлық аймақтарға 2012-2014 жылы М.Монтессоридің педагогикалық жүйесін, «Step by step» бағдарламасын ендіру және т.б. өзекті мәселелер бойынша 30 әдістемелік нұсқаулықтар мен құралдар жарыққа шығарылып, педагогтерге таратылды. Өйткені, аталған үздік жүйелердің философиясы еліміздің тәрбие философиясымен үндеседі. Қазақ халқы қашан да өз бүлдіршіндеріне ерекше мейірімділікпен қарап, еркін тәрбие берумен қатар, оларды ерте әлеуметтендірген дана халық. М.Монтессорий технологиясындағы еркін тәрбиемен қатар, әр жастағы балаларды араластырып бірге тәрбиелеу ерекшелігі де біздерге жат емес. Күн өткен сайын мектепке дейінгі ұйым педагогтеріне де жоғары талаптар қойылуда.Сондай-ақ білім беру мазмұнының өзгеруі мектепке дейінгі ұйым педагогтерін дайындау мен біліктілігін арттыру үдерісін өзгертуді қажетсінуде (жоғары білімді - 56,4% педагог, мектепке дейінгі білім беру бойынша жоғары білімдісі - 21,2%). Мектепке дейінгі ұйымдарда қызметкерлердің еңбекақысының төмендігінен кәсіби шебер мамандардың тұрақтамайтындықтан олардың кәсіби біліктілігін арттыруға деңгейлік саралау ұстанымын ендіру, үздік әлемдік тәжірибені пайдалану және біліктілігіне сәйкес мектепке дейінгі ұйым
7
қызметкерлерінің еңбек ақысын көтеру заман қажеттілігі, уақыт талабы болып отыр. Осыған орай Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің 2014-2016 жылдарға арналған жоспарына сәйкес мектепке дейінгі білім беру ұйымдарынан 2016 жылы – 7716 педагогтің, 2017 жылы – 8090 педагогтің біліктілігін деңгейлік бағдарламалар бойынша арттыру жоспарланған. Аталмыш деңгейлік курстың бағдарламасын жасау «Өрлеу» БАҰО АҚ жүктелген. Әрі бұл міндет жүйелі жоспармен жүзеге асырылуда. Мұндай жаңа деңгейлік бағдарламаның мақсаты - мектепке дейінгі білім беру ұйымдары педагогтерінің жұмыс тәжірибесіне балаларды ерте жастан дамытудың әдіснамалық негіздері мен үздік шетелдік технологияларды ендіруді көздейді. Педагог мамандардың біліктілігін арттыруда Сингапур тәжірибесіне ерекше назар аударылмақ. Деңгейлік курстың тұжырымдамасы мен бағдарламасын жасауда отандық балабақша әрекетін ұйымдастыру тәжірибесі негізге алынып, Жапония, Бельгия, Сингапурдың мектепке дейінгі тәрбие мен оқытуды ұйымдастыруындағы үздік амалдары қолданылды. Бұл елдерде баланы ерте жастан қарқынды дамыту, тілдерді үйретуді, М.Монтессори жүйесі мен Ж.Пиаженің интеллектуалдық даму теориясының негізінде іске асыруға ерекше мән береді. Сонымен қатар баланы шығармашылық, эстетикалық, әлеуметтік және эмоционалдық дамытуда шет елдік зерттеушілердің теориялары мен зерттеулеріне сүйенеді. Аталмыш деңгейлік курс бағдарламасының құрылымы ДББҰ «НЗМ» деңгейлік курстары бағдарламасының құрылымымен сәйкес. Деңгейлік бағдарлама МДҰ педагогтерін 3-ші (базалық), 2-ші (орта), 1-ші (ілгерінді) деңгей бойынша оқытуды жоспарлайды.
педагог-тыңдаушыға арналған нұсқаулықтан және он-лайн білім беру порталының материалдары. Бағдарламаны меңгеру ұзақтығы – 2 ай. Ол 3 кезеңге бөлінген: • Бірінші кезең – «Бетпе-бет» (аудиториялық оқу). •Екінші кезең – «балабақшадағы тәжірибе» (асинхрондық оқыту on-line режиміндегі). • Үшінші кезең – «Бетпе-бет » (аудиториялық оқу). 1-2 деңгей бағдарламасының құрылымы әр кезеңдегі оқу ұзақтығымен ерекшеленеді. 3 деңгей (базалық) – 8 апта (3-2-3) – 280 сағат; 2 деңгей (орта) – 9 апта (3-3-3) – 300 сағат; 1 деңгей (ілгерінді) – 10 апта (4-3-3) – 340 сағат. Деңгейлер арасындағы негізгі ерекшеліктер: меңгеретін материалдың көлемімен, практикалық зерттеу деңгейінің тереңдеуімен және игерген білімді «балабақша – балабақша қауымдастығында» пайдалану масштабымен анықталады. 8
Бағдарламаның әр деңгейінде шешілетін міндеттер, мазмұн ерекшелігіне сәйкес тыңдаушы-педагогтердің кәсіби әрекеттері келесілерге бағытталады: 3-ші деңгей (базалық) – әр жастағы баланың дене және психикалық даму кезеңіне орай 5 модуль бойынша тәжірибелік жұмыс; 2-ші деңгей (орта) – тәжірибелік-зерттеушілік жұмыс, коучинг және менторинг мектепке дейінгі ұйым педагогтерінің әдістемелік бірлестігі шегінде; 1-ші деңгей (ілгерінді) – аймақтық желілік қауымдастық деңгейіндегі зерттеушілік және ұйымдастырушылық-әдістемелік жұмыс; Болашақта еліміздегі мектепке дейінгі ұйымдар педагогтерінің біліктілігін арттырудың шетелдік үздік тәжірибеге негізделген жаңа форматы қалыптасады деуге болады. Байхонова Сауле Зайтановна, к.п.н., директор ФАО «Өрлеу» ИПК по ВКО Ковалёв Сергей Эдуардович, к.пс.н., доцент ФАО «Өрлеу» ИПК по ВКО СОЦИАЛЬНО-ПСИХОЛОГИЧЕСКИЕ ПРОБЛЕМЫ СУБЪЕКТНОЙ САМОРЕАЛИЗАЦИИ МОЛОДЫХ ПЕДАГОГОВ Одной из основных задач развития образования Республики Казахстан является повышение престижа педагогической профессии, создание условий для привлечения молодёжи в систему образования. В Государственной программе развития образования Республики Казахстан на 2011-2020 годы сказано: «Современная система образования, внедрение инновационных форм и методов обучения предъявляют все более высокие требования к личности и профессиональной компетентности педагогических работников. Не созданы адекватная законодательная база и система материального и морального стимулирования труда педагога и повышения его социального статуса. Каждый пятый работающий учитель в возрасте от 50 лет и старше. Из общего количества педагогов стаж до 3-х лет имеют 13%. Ежегодное пополнение из числа молодых кадров составляет лишь 2,6%.» (1). В этой связи перед государством стоят соответствующие задачи, тесно связанные с программными целями Стратегии развития Республики – 2050.
Вместе с тем, в системе образования актуальным направлением исследований является изучение личности педагога в процессе его профессиональной самореализации. Важно обозначить, что тенденция восхождения личности к высшей потребности человека, потребности в самоактуализации, с точки зрения А. Маслоу проходит ряд ступеней, удовлетворяя и обозначая ценности безопасности, принадлежности и любви, уважения, познания и красоты.(2) Выход личности к самореализации связан с созданием такого ценностного и смыслового поля, который свидетельствует о 9
его устойчивости, защищённости, уверенности и созданием пространства профессиональных возможностей. Человек, самореализующийся в профессии (а особенно в профессии педагога) должен быть наполнен высокой духовной культурой жизни. Это означает, что он должен быть вне сосредоточенности и фиксации на решении материальных проблем, проблем безопасности, принадлежности к своей семье и т.д. Учитель способен наполниться высоким духовным содержанием, если он не зафиксирован на зарплате, если он находится в безопасности, имеет чувство принадлежности к своей семье, если он уважаем как личность, имеет возможность наслаждаться процессом познания и переживания эстетики и красоты. Любая из этих потребностей должна найти своё место в культуре нашего образования, что всецело зависит от культурного и образовательного потенциала руководителей и членов педагогических коллективов. В сентябре 2014 года в Восточно-Казахстанской области, с целью выявления особенностей профессионального становления молодых педагогов, был проведён экспресс – опрос. В анкетировании приняли участие 193 педагога со стажем работы до 5 лет общеобразовательных школ городов Усть- Каменогорск, Семей, Риддер, Зыряновск, а также Глубоковского, Шемонайхинского, Глубоковского, Зайсанского, Курчумского, Катон- Карагайского районов ВКО. Состав респондентов: 78,8% женщин и 21,2% мужчин; возраст: до 25 лет - 47,2 %, от 26 до 30 лет -39,9%; старше 30 лет - 13%. В настоящее время в ВКО работает 3419 молодых педагогов, среди них было обследовано 193 или 5,6% выборки. Состав выборки позволяет судить о достаточной статистической значимости данного исследования и возможности распространения полученных результатов на всех молодых педагогов области. Одной из задач экспресс-опроса было изучение профессиональных устремлений молодых учителей и перспектив карьерного роста. Для этого в вопросе №1 анкеты была заложена перспектива самореализации молодого педагога как учителя-предметника, как педагога-воспитателя, как руководителя или как будущего преподавателя ВУЗа (колледжа). В вопросе также была представлен вариант ответа, который предполагает, что молодой человек не исключает возможность смены направления профессиональной деятельности и уход из педагогической профессии. Так, 13% из числа опрошенных хотят
10
Важным результатом обучения учителей в ВУЗе является становление их профессиональных компетенций и поэтому одной из задач опроса было исследование самооценки сформированности професиональных компетенций. Уровень развития информационных компетенций респонденты оценили: как высокий - 43,0%, средний - 52,3% и низкий - 1,6%. Развитие методических компетенций было оценено молодыми педагогами не высоко, лишь 22,8% отмечают его высокий уровень, 67,8% - средний, 5,2% - низкий. Это свидетельствует о недостаточной уверенности молодых педагогов в своих методических возможностях, которые включают технологические и инструментальные умения проектировать учебные задачи и проводить разные формы занятий. Мотивационно-проектировочные компетенции, или умения формировать интерес к своему предмету, 45,1% респондентов оценили высоко, 49,7% - как средний уровень сформированности и 3,1% - как низкий. Коммуникативные навыки, то есть умение общаться с учащимися разного возраста, респонденты оценили следующим образом: 56,5% - высокий, 37,3% - средний, 4,7% - низкий. Корпоративные компетенции, или умения формировать продуктивные учебные группы, оценены молодыми педагогами следующим образом: 31,6% - высокий уровень, 59,1% - средний, 5,2% - низкий. Рефлексивные компетенции, или умения адекватно вести оценочную деятельность и формировать у учащихся учебную самооценку, молодые педагоги оценили у себя так: 18,7% -высоко, 67,9% - как средний уровень, 9,3% - как низкий уровень.
Важной сферой профессионального развития учителя являются его способности налаживать продуктивные взаимоотношения с учащимися. Среди проблем, мешающих строить такие отношения, были выделены следующие:
иного поступка ученика - 23,8%;
проблема реализации индивидуального подхода - 29,5%;
недостаток умений и навыков по созданию среды активного обучения - 25,9%;
неуверенность в себе и правильности своего поведения в тех или иных ситуациях - 28,0 %;
и 12,4% отмечают трудности в установлении контакта и понимания учащихся. 11
педагогов сталкиваются с трудностями коммуникативного характера в общении с учениками. Адаптация молодого специалиста в школе напрямую зависит от корпоративной культуры организаций образования. Центральным звеном этой культуры является характер взаимоотношений с коллегами и администрацией. 12,4% респондентов отметили отсутствие единых требований со стороны администрации к членам коллектива; 20,3% опрошенных учителей говорят о регулярном выполнении поручений, несоответствующих функциональным обязанностям; 6,7% считают, что их результаты работы необъективно оцениваются администрацией школы; 16,1% заметили навязывание своего мнения более опытными и старшими коллегами и 3,1 % отметили недоброжелательное отношение со стороны коллег.
Надо отметить, что большинство педагогов охвачены различными формами методической поддержки:
63,7% участвуют в работе методического объединения,
37,3% работают в составе творческих групп,
62,7% имеют наставников и 73,6% посещают открытые уроки. При этом в первый год профессиональной деятельности 53,9% получали помощь от администрации школы, 70,5% получили поддержку от опытных педагогов, 18,7% воспользовались услугами педагога-психолога и 30,6% респондентов являются членами виртуальных профессиональных сообществ и активно пользуются Интернетом. Примерно половина учителей нуждаются в методической помощи:
со стороны руководителей и методистов – 51,8%,
в демонстрации открытых уроков нуждаются 53,4%,
в консультациях наставников и опытных педагогов – 54,9%. Эти факты говорят о том, что потребность в таких формах методической поддержки очень высока. 90,9% молодых педагогов нуждаются в помощи педагога-наставника, 9,1% - считают, что справятся с проблемами самостоятельно. Важной государственной задачей является создание условий для молодых учителей и кадровое их закрепление. На вопрос, почему молодые педагоги уходят из школы 47,2 % отметили, что работа с детьми требует не только знания, но и призвания, поэтому уходят из-за его отсутствия, 15,0% считают, что молодёжь уходит из-за несоблюдения администрацией норм корпоративной культуры, 29,0% считают, что молодые педагоги предоставлены сами себе, они зачастую остаются один на один с многочисленными трудностями, вот и не выдерживают, 14,0% считают проблемой микроклимат в коллективе и 43,0% считают причиной отсутствие престижа педагогических специальностей в обществе.
12
Из числа опрошенных педагогов 36,1% уже принимали участие в профессиональных конкурсах, 21,2% - в мастер-классах, 46,1% - в методических семинарах, 31,1% были охвачены специализированными курсами, 18,7% участвовали в научно-практических конференциях и 10,9% - в других мероприятиях. Среди опрошенных специалистов для повышения своего мастерства 63,7% изучают специальную и методическую литературу, 56,0% в индивидуальном порядке учатся у более опытных педагогов, 52,3% участвуют в мастер-классах, методических семинарах, научно-практических конференциях, 14,5% получают второе высшее образование, 53,9% охвачены курсами повышения учителей. Молодые педагоги видят ценность как в обычных, традиционных краткосрочных курсах повышения квалификации – 59,1%, так и уровневых интенсивных долгосрочных (до 3 месяцев) программ повышения квалификации – 60,6%. От преподавателей института повышения квалификации молодые педагоги ждут больше реальной практической работы – 74,1%, тренингов и активных форм – 58,5%, проблем и задач – 38,9%, индивидуальную проектную деятельность – 32.1%, лекций-диалогов – 26,4%, дискуссий – 23,3%, круглых столов – 22,8%, традиционных лекций – 17,6%. Таким образом, проведённое исследование позволяет сделать следующие выводы:
1.
Молодые педагоги в большинстве своём связывают свою профессиональную карьеру со школой и с системой образования. Тем не менее, 13% педагогов хотят сменить профиль своей деятельности и уйти из школы. Среди ведущих причин ухода остаются - отсутствие профессионального призвания, отсутствие должной поддержки в решении проблем профессионального развития, нарушение корпоративной культуры со стороны администрации школы и низкий престиж профессии педагога. 2.
От 3 до 9 % педагогов сразу после окончания университета попадают в зону риска, они считают, что не обладают рядом важных профессиональных компетенций, обеспечивающих эффективность педагогической деятельности. От 18% до 45% участников оценивают свои компетенции очень высоко. 3.
20% опрошенных учителей столкнулись с проблемами корпоративной культуры организаций образования и функциональной непрозрачностью своей профессиональной деятельности. 4.
Примерно четверть молодых педагогов сталкиваются с трудностями коммуникативного характера в общении с учениками. 5.
педагогов охвачены различными формами
методической поддержки, но около половины в ней всё-таки нуждаются. 6.
В системе повышения квалификации молодые педагоги рекомендуют развивать активные, практические формы повышения 13
квалификации: тренинги, дискуссии, лекции-диалоги, решение реальных профессиональных задач. жүктеу/скачать 5,87 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|