Ќазаќстан Республикасы білім жјне єылым министрлігі
жүктеу/скачать 0,79 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Әдебиеттер: 2
| Әдебиеттер: 1,3,4,7,9, 10, 12.
№11 дәріс тақырыбы: Абай аудармаларының көркемдік- эстетикалық сипаты. Дәріс тезисі: ХІХ ғасырдағы қазақ әдебиетінде аударма саласына назар салған айтулы тұлғалар әдеби байланыс, әдеби- мәдени тоғысулар арнасында кейінгі көркем аударма ғылыми тәжірибелерінің де негізін салып берді. Ыбырай Алтынсариннің „Қазақ хрестоматиясына“ енген аудармалары және Абай Құнанбайұлы шығармашылығы соны айқын көрсетеді. Абай сан қырлы дарын иесі. «Абайдың ақындық өнері тар жолды, бірбеткей емес. Ол тараулар мынау: мінез түзететіндік (ахлақ), тереңнен толғайтындық (пәлсапа), сыншылдық (критика), суретшілдік (художественность), жүректің мұң-зарын, сырын тапқыштық (лирика), ащы тілдік, ызамен күлетіндік (сатира) һәм керемет переводшілдік» (Ж.Аймауытұлы. М.Әуезұлы). Абай орыс және батыс әдебиетінен үлкенді-кішілі елуге жуық шығарманы қазақ тіліне аударды. А.С.Пушкиннің “Евгений Онегин ” романынан жеті үзінді, М.Ю.Лермонтовтан отызға таяу шығарма, И.А.Крыловтан он екі мысалды, Гете, Байрон өлеңдерін шеберлік шыңында тәржімалады. „Орысша аудармалар арқылы Гете мен Байронды, Батыс Европаның басқа да классиктерін білді. Орысша аудармалар арқылы ол ежелгі замандардағы әдебиетпен танысты..Абайдың орыс классиктеріне творчестволық жолмен келуі ақын қызметінің әрбір жаңа кезеңінде жаңаша болып отырады. Крыловты аударғанда, Абай оның мысал моралін қазақ ұғымы мен түсінігіне сәйкестендіре, кейде өзгертіп, өзгеше бір нақыл сөз түріне келтірді. Бірақ „Қанжар“, „Жолға шықтым бір жым-жырт түнде жалғыз“, „Теректің сыйы“, „Жалау“, “Демон“ үзінділерін алсақ, Лермонтовтан аударылған өлеңдерінің 22 ішінде өзінің дәлдігі мен шеберлігі жағынан күні бүгінге дейін бұлардан асқан аударма жоқ. Абайдың Пушкинге көзқарасында бүтіндей бір өзгешелік бар. „Евгений Онегин“ үзінділері аудармадан гөрі Пушкин романын шабыттана әңгімелеу ұқсайды. Бұл ретте Абай шығыс поэзиясында ертеден қалыптсақан „нәзира“ үлгісін қолданып, өзінен бұрынғы ақындардың тақырыбы мен сюжетін жаңаша баяндайды“ (М.Әуезов). „Абай сөзінің шымырлығы, қуаттылығы, бейнелілігі, көп мағыналылығы шынында да таңқаларлық. Абай өлеңдерінің орысша аударылғанда өзінің көркемдік деңгейінде шықпай жатуының бір себебі де осы қасиеті болса керек. Әдебиеттер: 2,3,5,7,9, 10, 12. жүктеу/скачать 0,79 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|