Қазақстан Республикасы Мәдениет, ақпарат және спорт министрлігі
жүктеу/скачать 1,11 Mb. Pdf көрінісі
|
Әбдірәсілов терминография
| нормативтілік, қажетті лексиканың толық қамтылуы,
олардыц бірізді жүйемен берілуі, сөздіктің белгілі мақсатты көздеуі хронологиялық тәртіпті сақтауы сияқты бірнеше өлшем-талаптарды атап көрсетеді 2 . Ал осы терминография саласымен айналысып жүрген орыс тілшісі С.В. Гринев өз мақаласында сөздіктердің құрылымына, автордың ерекшелігіне, қамтыған тақырыбына (саласына), қай мерзімдегі тілдік материалдарды қамтуына, сөздіктің қамтыған тіліне, мақсатына, қызметіне көлеміне және тілдік лексиканы беру тәсілдеріне байланысты бірнеше өлшем-талаптарды қарастырып, атап өтеді 3 . Терминографиядагы ең басты мәселелердің бірі терминологиялық сөздіктердің түрлерін анықтап, жүйелеу. Өйткені сөздік түрлерінің анықталуы олардың құрылымдық ерекшеліктерінің, мақсаты мен қызметі сияқты 1 Гринев С.В. Введение в терминографию. 2-е изд. перераб. и доп. - М.: МПУ, 1995. – 161 с.; Гринев С.В. Принципы теории терминографии // Теория и практика научно-технической лексикографии. Сб. статей. - М.: Русский язык, 1988. - С. 5-10; Щерба Л.В. Опыт общей теории лексикографии // Язковая система и речевая деятельность. - Л.: Наука, 1974, - С. 54- 91; Герд А. Основы научно-технической лексикографии. - М.: МГУ, 1986; Гринев С.В, Введение в терминологическую лексикографию. - М.: МГУ, 1986. - 102 с. 2 Щерба Л.В. Опыт общей теории лексикографии // Языковая система и речевая доятельность Л.: Наука, 1974. - С. 54-91. 3 Гринев С.В. Введение в терминологическую лексикографию. - М.: МГУ, 1986. – С. 6-8. 102 Қосымша өлшемдерінің айқындалуына мүмкіндік бермек. Бұл терминологиялық сөздік жасаушылар мен сөздікті қолданушылардың жұмысын жеңілдетіп әр түрлі сөздіктердің құрылымындағы айырмашылықтарды ажыратып, сөздік құрылымдарының олардың қызметіне сәйкес болуын қамтамасыз еткен болар еді. Сондықтан терминологиялық сөздік түрлерінің жүйеленуі терминологиялық сөздіктерге қатысты өзге де сұрақтардың шешімін табуына көмектеспек. Бұл жөнінде аталған мақаласында С.В. Гринев: "Основными проблемами современной теории терминографии являются: создание надежной классификации и типологии специальных словарей..., - дей келіп, одан әрі: "Проблемы создания надежной типологии словарей специальной лексики являются первоочередной по отношению к общей проблеме выработки методологии создания словарей, так как определение и всесторонний анализ существующих типов словарей необходимы для установления общих принципов их создания, учета особенностей реализации этих принципов при подготовке отдельных разновидностей словарей и выработки единообразных подходов к описанию лексики и однотипных словарях", - деп көрсетеді 1 . Демек, әр сөздік түрін жасаудың нақты әдістемесін көрсетіп, қызметі мен мақсатына сәйкес оларды жасауда ұстанатын принциптерді анықтау қажет. Сондықтан қазақ терминографиясындағы терминологиялық сөздіктерге тән маңызды деген талаптарға тоқталып өту қажет. 1 Гринев С.В. Принципы теории терминографии // Теория и практика научно-технической лексикографии. Сб. Статей.- М.: Русский язык, 1988. - С. 5-6. 103 Сөздіктерге қойылатын өлшем талаптардың бірі олардың мақсаты мен қызметіне байланысты түрлері. Қазақ терминологиялық сөздіктерігі негізінен аударма сөздіктер және түсіндірме сөздіктер ретінде қарастырған дұрыс. Түсіндірме сөздіктердің өзі қазақ терминографиясында аз| деуге болады. Соңғы жылдары әр салаға қатысты шығып жатқан терминологиялық сөздіктердің дені де аударма мақсатындағы сөздіктер. Тіпті, 31 томдық сериялық сөздіктің (2000) құрылымы да екі тілдегі аударма сөздік болып табылады 1 . Терминологиялық сөздіктерге тән ерекшеліктің бірі олардың жүктеу/скачать 1,11 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|