Қазақстанда кейінгі кездерде өнімдердің сұранысына байланыс



Pdf көрінісі
бет4/375
Дата14.12.2022
өлшемі17,34 Mb.
#57141
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   375
1000 дəннің салмағы. Бұл көрсеткіш дəннің ірілігін, біркелкілігін 
көрсетеді. Сондықтан оны дəннің ұнға айналу қасиетінің көрсеткіші 
деп есептейді. Егер 1000 дəннің салмағы жоғары болса, онда одан 
алынатын сапалы ұнның түсімі де көп болады.
Дəннің тығыздығы. Дəннің тығыздығы, ірілігі, 1000 дəннің 
салмағы оның химиялық құрамымен тығыз байланысты. Сондықтан 
дəннің технологиялық қасиеттерінің көрсеткіші қатарында өзіндік 
орны бар.
Дəннің күлділігі. Бұл көрсеткіш дəннің құрамындағы минерал ды 
заттардың мөлшерін көрсетеді. Дəнде минералды заттар əртүрлі ор-
наласады. Көбіне олар дəннің алейрон қабатында, қабыршықтарында, 
тұқым бүршігінде орналасады, ал эндоспермде олардың мөлшері аз 
болады. Бұл заттар дəнді ұнтақтаған кезде қабыршықтармен бірге 
кебекке шығып кетеді де, ұнның күлділігі төмендейді. Сондықтан 
ұнның сапасын оның күлділігі арқылы бағалайды. Бұл тек жорамал 
баға болып есептеледі.
Дəннің наубайханалық қасиеттерін бағалайтын көрсеткіш-
тер. Олар дəннің технологиялық қасиеттерін бағалауға керекті 
көрсеткіштердің ішіндегі ерекше маңыздысы. Ол көрсеткіштер 
мына төменгі сапалық межелер арқылы сипатталады.
Сағыздың мөлшері мен сапасы. Дəннің сағызы ақуыздың суға 
ерімейтін бөлшектерінен тұрады. Оның құрамында ақуызбен мықты 
байланысқан аздаған крахмал, май жəне басқа заттар бар. Сағыз 
көбіне ақуыздан тұратын болғандықтан, ұнның мөлшері мен сапасы 
сағыздың мөлшері мен сапасымен тығыз байланысты.
Ұндағы сағыздың сапасына қарай бидай төрт топқа бөлінеді:
1. Сағыздың мөлшері жоғары -30%-ға дейін;
2. Орташа - 26%-дан 30%-ға дейін;


10
3. Сағыздың мөлшері ортадан төмен - 20%-дан 25%-ға дейін;
4. Сағыз мөлшері өте аз - 20%-дан төмен.
Еліміздің кейбір бағалы күшті бидайларында сағыздың мөлшері 
45%-ға дейін жетеді.
Дəннің ұндық қасиеттеріне жəне нанның сапасына сағыздың 
сапасымен қатар оның түсі, тығыздығы, серпімділігі əсмер етеді. 
Сондықтан дəн серпімді жəне сапасы өте төмен деп бөлінеді.
Сағыздың мөлшері мен сапасын бидайды диірменге жіберер 
кезінде ескереді. Жоғары бағалы ұн тартуға арнап диірменге 
жіберілетін дəнде сағыздың мөлшері 25%-дан, ал жай ұн тартуға 
арналған дəнде – 20%-дан, ал сапасы екінші топтан төмен болма-
уы керек. Содықтан диірменге жіберілетін астықты жинақтағанда 
сағызының мөлшері мен сапасын əрдайым ескереді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   375




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет