Бағыттары ІІ халықаралық ғылыми-практикалық конференция материалдары Современная система дошкольного образования

 

658 

 

деятельность  способствует  развитию  мыслительных  процессов  и  умственных 

способностей.  

Модель развития умственных способностей. 

 

 

 

 

 

 

 

Представленная  модель рассматривает структуру умственных действий – анализ 

где дети учатся формулировать результаты анализа, т. е называть выделенные части или 

свойства целого.  

В  резельтате  синтезирования  дети  развивают  умение  объединять  части  по  – 

новому, перекомбинировать их, получая новое целое. 

С  помощью  метода  сравнения  дети  научатся  определять  объекты  сранения 

выделять  их  признаки  на  существенные  и  несущественные  а  также    формулировать 

результаты сравнения. 

Метод  абстрагирования  развивает  умение  отвлекаться  от  всех  признаков 

предмета,  кроме  выделенного  и  концентрировать  свое  внимание  на  выделенном 

признаке. 

В  результате  метода  обобщения  дети  научатся  выделять  существенные  и 

несущественные признаки предметов и явлений; 



 

находить общий существенный признак нескольких предметов и явлений; 



 

объединять объекты на основе общего признака. 

Способом классификации развивается умение: 



 

выделять свойства и признаки объектов; 



 

объединять объекты в группы на основе общего признака; 



 

выделять  объект,  не  принадлежащий  к  данной  группе  по  какому  –  либо 

признаку; 



 

формулировать основание классификации объектов; 



 

перегруппировать объекты в соответствии с изменившимся основанием. 

Обращаем  внимание  на  то,  что  все  указанные  операции  не  могут  проявляться 

изолированно, вне связи друг с другом. 

Отсюда: нельзя сформулировать отдельно какую – либо мыслительную операцию 

без связи и опоры на другие операции. 

Представив  структуру  умственных  действий,  мы  не  утверждаем,  что  у 

дошкольника сформируются в полной мере способы умственных действий, но основы 

их  должны  быть  заложены  именно  в  этом  возрасте,  более  того,  без  формирования 

мыслительных операций невозможно умственное развитие ребенка.  

В результате проделанной работы, разработанных моделей, подобранных методов 

и приемов к занятиям с учетом возрастных и индивидуальных особенностей, у детей 

сформировался  устойчивый  интерес  к  математике,  творческие  и  умственные 

Умственные 

способности

 

 

Анализ 

Абстрагирование 

Классификация 

Обобщение 

Сравнени

е 

Синтез 

 

659 

 

способности, способность к сосредоточению, умение доводить все начатое до конца, 

целеустремленность, усидчивость. От этих качеств в дальнейшем зависит успешность 

обучения в школе. Таким образом дети будут готовы к новым условиям, к познанию 

нового, для того чтобы стать достойными гражданами своей Родины, и приумножать 

богатства нашей Страны. 

 

Список литературы 

1.

 

Развитие  познавательных  процессов  ребенка  в  играх,  тренингах  и  тестах.  Т.Б. 

Мазепина, 2002 г. 

2.

 

Веселые задачки для маленьких умников. С.Е. Гаврина, Н.Л. 

3.

 

«Раз  –  ступенька,  два  –  ступенька»  Практический  курс  математики  для 

дошкольников. Л.Г. Петерсон, Н.П. Холина, М. 2002 г. 

4.

 

Готовимся к школе «Развиваем внимание» издательство «Розовый слон» М, 2002 г. 

 

 

МЕКТЕП ЖАСЫНА ДЕЙІНГІ БАЛАЛАРДЫ ТӘРБИЕЛЕУ МЕН ОҚЫТУ 

 

Косыбаева Куралай Амангельдиевна 

Шет ауданы «Балдырған» балабақшасы 

 

                                                                  Болашақта болу үшін жақсы адам, 

                                                                  Үйренеміз тілді балабақшадан! 

«2020  жылдың  мемлекеттік  бағдарламасында»  мектепке  дейінгі  білім  берудің 

сапасын  көтерудің  міндеттері  алға  қойылған.  Осыған  байланысты  мектепке  дейінгі 

мекемелерде  яғни  балабақшаларда  тәрбие  көзі  мен  білім  сапасының  іргетасы  мықты 

болуы  керек.Сонда  мемлекетіміздің  білімді  де  білікті  азаматтары  мен  азаматшалары 

бой көтереді. 

 Мектепке дейінгі білім берудің басындаөзінің жеке дамуына сәйкес ұлттық және 

адами  құндылықтарды  бойына  қалыптастырған,  мәдениетті  баланың  тәрбиесі  мен 

дамуын қояды. 

 Мектепке  дейінгі  жастағы  балаларды  тәрбиелеу  мен  білім  беруі  сапалы 

болады,егер  оқыту  мен  тәрбиелеудің  нәтижесі  бала  дамуына  қажетті  аймақтар  мен 

қойылған мақсаттарға сәйкес болғанда. 

 Оқу  бағдарламасы  негізінде  мектепкі  дейінгі  тәрбие  мен  оқытудың    негізгі 

мақсаты-балалардың  жалпы,интеллектуалдық,дене  дамуы,оның  білімді  меңгеруге 

дайындығын,білім беру сатысында қабілеті мен дағдысын қалыптастыруды қамтамасыз 

ету. 

 Мектепке  дейінгі  тәрбиені  ұйымдастырудың  көпвариативтілігі,балалардың 

мектепке дайындық деңгейін қамтамасыз ету былайша сипатталады: 

-оқуға деген мативациясы,қоршаған орта жөніндегі алғашқы көзқарас; 

-мектепке және өзіне пазитивті көзқарасы  

-оқуға қабілеттілігі(тілдің дамуы,қарапайым санаулар т.б.); 

-Қарапайым әлеуметтік дағдылардың болуы. 

 

660 

 

Мектепке дейінгі тәрбие біртұтас білім берудің бастапқы кезеңі ретінде  баланың 

жеке басын дамытуға, денсаулығын нығайтуға және мектепке оқуға дұрыс дайындауға 

бағытталған. 

Баланы мектепке балабақшада ғана дайындап қоймай, ата-аналарын да кіріктірген 

жөн.  Мектеп  жасына  дейінгі  балаларды  мектепке  дайындау,  ауқымды  мәселе.Ол 

көптеген  жұмыстарды  талап  етеді,  яғни    балабақша  мен  мектеп  арасында  өзара 

байланысты орнату керек. Көптеген ата-аналар баласы мектепке бару үшін тек әріптерді 

танып,  санау  керектігін  алға  қояды.  Жоқ,  бұл  мүлде  қате,  теріс  пікір  деп  санаймын. 

Себебі тәрбиеші сонымен қатар тәрбие жұмысын да өз мойынына алады.Бұл деген өте 

күрделі де жауапты  іс. Сондықтан балабақшада тәрбиешімен бірлесе психолог жұмыс 

жүргізеді. 

 Мектепке дейінгі білім беру, мектепке келер алдында барлық балалардың алғашқы 

қадамдары  біркелкі басталуы үшін қажет. 

Осы жастағы балаларды оқыту мынадай әрекеттерді қалыптастыруға бағытталған: 

Талапты,дербес  болуға,сабақ  түрлерін  таңдай  білуге,ерекше  ойлай  білуге 

қабілетті,әртүрлі  ойындарды  ойнай  білуге,өзінің  құрдастарымен  және  үлкендермен 

дұрыс  қарым-қатынаста  болуға,өзінің  қиялындағы  және  нақты  өмірді  ажырата 

білуге,нұсқалаларды 

орындай 

білуге,ережелерді 

қадағалауға,басқалалардың 

қызығушылығын ескере отырып,өзара тіл табыса білуге,өзінің эмоциясын ұстай білуге. 

Осындай жас ұрпақты тәрбиелеп, мектеп табалдырығына оң қадаммен шығарып салу 

үшін тәрбиеші қандай болуы керек? 

 Ендігі  жерде  осы  сауалға  көп  жылдардан  алған  тәжірибемді  басшылыққа    ала 

отырып, мен былай деп тұжырымдадым. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Осындай  қасиеттерді  бойына  сіңіре  білген  тәрбиеші  мына  төмендегідей 

талаптарды игере білуі қажет: 

-баланың даму заңдылықтарын білу; 

-баланың даму деңгейін анықтау әдісін; 

-мемлекеттік стандарт талаптарын; 

-өз білімін жаңарту; 

-жаңа технологиялармен жұмыс істеу тәсілдерін; 

Тәрбиеші 

психолог 

тәрбиелі 

біліміді 

ұйымдастырушы 

зерттеуші 

өнерлі 

 

661 

 

-отбасымен байланыс жасау; 

Енді мектеп жасындағы баланың мінез-құлқы мен қабілетіне тоқталатын болсақ, 

бала бес жасқа келе өз іс-әрекетінің өзгеге,өзіне қалай әсер ететіндігін байқайды. «Егер 

мен  жаман  іс-әрекет  жасасам,өзіме  де,өзгеге  де  қиын  болады»  деген  ойды  түсіне 

бастайды.Баланың  қызығушылығы  мен  бағалау  құндылықтары  қалыптасып,  ұл  мен 

қызға  тән  өзіндік  ерекшелігі  баріс-әрекеттерді  жасауға  бейімделеді,соны 

жасайды.Мысалы:  ұл  бала-транспорт  түрлеріне  әуестігін  білдірсе,  ал  қыз  бала 

әдемілікке,әсемдікке құмар екендігін аңғаруға әбден болады. 

Көркем  шығарманы  қабылдауы  мен  музыкаға  ықыласының,  қиялының 

қызығушылығы мен білуге құштарлығының күрт артуы байқалады. 

Бұл  баланың  қабілеті  мен  талантын  анықтауға  мүмкіндік  береді.Мектеп 

жасындағы  баланың  өзара  қарым-қатынасы  қалыптасып,толық  ынтымақтастықты 

едәуір  сыни  тұрғыдан  бағалай  алады,балаларда  достар  пайда  болады.Осы  жастағы 

балалар ұзақ әңгімелерді түсініктемелерді қабылдай алады.Зейіні едәуір тұрақталып,өз 

бетінше есте сақтау қабілеті пайда болады.Пікір айту,ой тұжырымын жасау іскерлігін 

игереді.  Мектеп  алды  жасындағы  балаларда  аяушылықсезімі  пайда  болады.Ертегі 

кейіпкерлеріне де жаны ашиды.Адамның түрлі сезімдерін түсініп,жанашырлық таныту 

сезімдері пайда болады. 

Ал  енді  келесі  кезекте  мектеп  жасынадейінгі  балаларды  оқытудағы  әдістерге 

келетін болсақ, ол-балаға білімді,іскерлікті дағдыны игерту мен таным қабілетін игерту 

дамыту үшін қолданылатын тәрбиеші жұмысының әдістері: 

Оқыту әдістері ол-көрнекілік,бақылау,сөздік, тәжірибелік және ойын әдістері. 

-көрнекілік әдістері-баланың ұғымын кеңейтіп,оқуды түсінікті, қызықты, нақтылы 

етеді  және ойы мен бақылампаздығын дамытады. 

-бақылау  әдістері  бұл-баланың  өздігінен  қандай  іс-әрекет  жасауға  қабілетті 

екендігін білуге қажет әдістің түрі. 

-сөздік  әдісі-сөйлеу  мәнерінің  жақсаруына,  қайталап  айтып  беру,  әңгімелеу, 

әңгімелету, тілдерінің толық дамуына үлкен рөл атқарады. 

-тәжірибелік 

әдістері-балаланың 

ойлау 

қабілеттерін 

дамытып,ойлап 

табу(фантазиясын)кеңейтеді. 

-ендігі  кезектегі  ойын  әдісі  арқылы  балаланың  сабаққа  деген  ынтасының 

жоғарлауына көмектеседі. 

Осындай 

әдістер 

барысында 

дидактикалық 

құралдарды 

жиі 

пайдалану,слайд,техникалық 

құралдарды 

пайдалану,қимыл-қозғалыс 

арқылы 

пайдалану өте тиімді. 

Мектеп жасындағы балаларды оқытуда өткізетін сабағыңыз нәтижелі болуы үшін, 

төмендегі ережелерді есте сақтаңыз: 

-Тәрбиеші  өте  жинақы  болуы  қажет.  Балалардың  алдында  қоятын  мақсат  нақты, 

айқын болуы және мақсатқа жетудің жолдарын ретімен, бірізділікпен жүргізе білу. 

-Балаларға ұрыспау,олардың білмегендігіне ренжімеу, мейірімді болу.Егер топтың 

басым  көпшілігі  тақырыпты  немесе  сіздің  айтқаныңызды  түсінбеген  болса,  онда 

кемшілікті өзіңізден іздеңіз. Сіз дұрыс түсіндіре алмадыңыз деген сөз. 

-  Балаланың  сөзін  бөлмеу,соңына  дейін  айтуға  мүмкіндік  беру.  Егер  дұрыс  емес 

жауап алсаңыз, онда сұрақты дұрыс қоя алмадыңыз. 

 

662 

 

-Тапасырма мен нұсқау анық, нақты, анық, бала түсінетіндей болуы қажет. 

-Сабақ барысында баланың зейінін тұрақтандыру, егер ауытқулар болса тақырыпқа 

өзгерту  немесе  қосымша  материалдар,  көрнекіліктер  пайдалану,  ойын  іс-әрекетіне 

аудару, балалардың ынта-ықыласын, қызығушылығын қадағалап отыру. 

-Сабақты  уақытында  бастау.  Уақытында  бастамаған  жағдайда  бала  шаршап 

сабаққа  деген  қызығушылығы  төмендейді.  Балалаға  ұзақ  уақыт  тәрбиелік  ақыл  айту 

керек емес. 

-Балаларға  қойылған  талап  міндетті  түрде  жүзеге  асырылуы  тиіс.  Жүзеге 

асырылмаған жағдайда, бала жауапсыз мінезге бой алдырады. Келесі жолы да берілген 

тапсырманы «міндетті емеспін»,- деген оймен ұштастырады. 

-Баланың жауабын үнемі мақұлдап, ынталандырып, қоштап отыру керек. 

Осы көрсетілген ережелерді басшылыққа ала отырып жұмыс жасаған тәрбиешінің 

ғана  жұмысы  алға  жүріп,  өткізетін  сабағында  алға  қойған  мақсатына  жетеді.  Ал 

мақсатын жүзеге асыру үшін әр тәрбиеші өткізетін сабағына толық қанды дайын болу 

керек. 

 Кейбір 

сабақтар 

алдын-ала 

дайындықты 

қажет 

етеді. 

Мысалға:хайуанаттар,өсімдіктер  туралы  өтетін  сабақтар.Себебі  бұл  тақырыптағы 

сабақтарды  нақты  лап  көрсетіп,  түсіндірмесе,  балалар  түсінбей  қалуы  мүмкін.  Бір  –

бірімен шатастыруы да ғажап емес. 

Дайындық кезінде негізгі мәселе  бұл--балалардың  сабақ оқуға  қызығушылығын, 

ынтасын  тудыру.Сабаққа  дайындық  барысында  сабақты  алдын-ала  жоспарлау, 

көрнекіліктерді  әзірлеу,  балаларды  сабаққа  дайындау.  Сабаққа  дайындалу  кезінде 

тәрбиеші  әдістемелік  материалдарды  қарауы  керек.  Тәрбиеші  тақырыпқа  сай 

әдебиеттерді  оқып,өзі  жіті  танысады.  Ол  әдебиеттің  тәрбиелек,білімдік  мазмұнына 

қарайды. 

Сабаққа 

дайындық 

кезінде 

негізгі 

мәселе-балалардың 

сабақ 

оқуға 

қызығушылығын, ынтасын тудыру, сабақ өткізудің әдіс-тәсілдерін айқындап алған жөн. 

Тәрбиеші  тәрбие беру  мен  оқыту  барысында  мына бір  қанатты,  ұлы  сөзді үнемі 

есінен шығармай,  жадында сақтап жүргені абзал, деп санаймын.  

«Егер бала бірдеңені түсінбейтін болса, 

онда оқытушы оларды кіналауға тиісті емес, 

оларға түсіндіре алмай отырған өзін кіналауға тиіс» 

                                                                               Ы.Алтынсарин. 

Мектеп  жасына  балаларды  дайындау  кезінде,    мазмұны  нақтыланып,  сабақты 

оқытудың  мақсаттары  мен  міндеттері  айқындалады.  Тәрбие  мен  оқытудың  негізгі 

формасы сабақ болғандықтан, оның мазмұнына, ерекшеліктеріне тоқталып, тәрбиеші 

сабаққа дайындығын жан-жақты қарастырады. 

Мен бүгінгі қолға алған тақырыбымды қорыта келгенде: 

 -Бүгінгі қоғам мүддесіне лайықты, жан-жақты жетілген, бойында ұлттық сана мен 

психология қалыптасқан парасатты азамат тәрбиелеп өсіру-отбасының, балабақшаның, 

барша халықтың  міндеті.  Замана  алға қойған  бұл  міндеттерді өз  мәнінде  шешу  үшін 

мектепке дейінгі тәрбие мен білім беру мазмұнын түбегейлі жаңарту көзделуде. Қазіргі 

өмірдің өзінен туындап отырған талаптарды орындау, жаңалыққа жаршы болу үзіліссіз 

тәрбие негізінің бастау бұлағы-мектепке дейінгі ұйымдардан басталғаны орынды. Осы 

 

663 

 

орайда,  еркін  елдің  ертеңін  баянды  ету  бағытында  жүзеге  асырылып  жатқан  саяси, 

әлеуметтік  жағдайларды  ескере  отырып,  баланы  жастан  тәрбиелеуегі  басқан  әр 

қадамымызды нық басқанымыз жөн! 

Қолданатын әдебиеттер: 

1.

 

«12  жылдың  біліміне  көшу  жағдайында  мектепке  дейінгі  білім  беруді 

қамтамасыз  етуде  педагогтың  кәсіби  құзыреттілігі».Біліктілікті  арттыру  курсы 

аясындағы оқу-әдістемелік және нұсқаулық материалдар жинағы.Қарағанды 2011 жыл. 

 

 

КОМПЛЕКСНЫЙ ПОДХОД - ЭФФЕКТИВНОЕ СРЕДСТВО КОРРЕКЦИОННОГО 

ВОЗДЕЙСТВИЯ НА ДЕТЕЙ  С ОНР 

 

Косыгина Т.И., Булатова Н.С. 

КГКП №15 я/с «Аққу» г. Караганда 

 

          Отсутствие  коррекционно-образовательной  программы  к  «Типовому  учебному  

плану  для  дошкольного  воспитания  и  обучения  детей  с  ограниченными 

возможностями»,     недостаток казахстанской методической литературы, для работы 

специалистов с детьми, имеющие с ОНР, а также большое количество детей, имеющих 

нарушения  речи  (по  данным  Карагандинской  областной  медико-педагогической 

консультации 1619 детей от 3-6 (на декабрь 2015 года), привели нас к необходимости 

планирования    и  организации  чёткой,  скоординированной  работы  логопеда,  

воспитателей и родителей  в условиях дошкольного организации в группах для детей, 

имеющих общее недоразвитие речи. 

Успех коррекционно-воспитательной работы в логопедической  группе определяется 

продуманной  системой,  частью  которой  является  логопедическое  сопровождение 

учебно-воспитательного процесса.  

            С  этой  целью  мы  используем  комплексный  подход,  который  представляет 

единое  целое    взаимодействие  всех  сторон  учебно-коррекционного  процесса  для 

преодоления ОНР у детей дошкольного возраста.  Наш учебный процесс построен на 

основе: «Государственного общеобязательного стандарта дошкольного воспитания и 

обучения», «Типового учебного плана для дошкольного воспитания и обучения детей 

с  ограниченными  возможностями»,  элементами  «Программы  специального 

дошкольного воспитания и обучения детей с общим недоразвитием речи».  

     В своей работе мы используем:     



 

альбомы диагностики (на государственном и русском языках);  



 

«Сборники  технологических  карт  специальной  коррекционной  учебной 

деятельности  по развитию речи» (вторая младшая, средняя и старшая группа);     



 

комплект    практических  пособий:  «Обучаем  вместе»  -  тетради  взаимосвязи 

логопеда и воспитателя (вторая младшая, средняя и старшая группа);  



 

 «Тетради  для  индивидуальных  логопедических    занятий»  (вторая  младшая, 

средняя и старшая группа).                                                                                                                            

 

664 

 

Весь  учебный  процесс  построен  с  учётом  перспективного  планирования  для 

каждой  возрастной  группы.  Данный  материал  ориентирован  на  учет  региональных, 

культурных и этнографических условий Республики Казахстан. 

Альбомы диагностики (на государственном и русском языках)  с методическими 

рекомендациями.  Цель    которых  -  является  организация  процесса  диагностики 

состояния речи ребёнка.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Альбомы  диагностики  состоят  из  двух  частей:  1  часть    для  ОНР  2 

уровня; 

2 часть  для ОНР 3-4 уровня.   Первая часть предназначена для обследования детей 

ОНР 2 ур. и состоит из 7  частей: обследование импрессивной стороны речи,  изучение 

активного  словарного  запаса,  изучение  объема  и  типов  предложений,  обследование 

грамматического оформления речи, состояние словообразования, изучение слоговой 

структуры  слов,  состояние  звукопроизношения:  изолированные  фонемы;  в  словах. 

Вторая часть предназначена для обследования детей ОНР 3-4 ур. и состоит из 9 частей: 

общее развитие ребёнка, обследование связной речи, обследование грамматического 

строя  речи,  состояние  словаря,  глагольный  словарь,  звукопроизношение, 

фонематический слух, анализ звукового состава слова, произношение слов сложного 

состава. Яркие, наполненные интересным и запоминающимся предметно-сюжетным 

материалом  картинки,  подготовлены  с  учётом  специфики  речевых  нарушений. 

Эффективность  логопедической  работы  во  многом  зависит  от  того,  насколько 

правильно и грамотно была проведена диагностика ребёнка. 

 «Сборники  технологических  карт  СКУД    по  развитию  речи    во  второй 

младшей,  средней  и  старшей  группах  для  детей  с  ОНР»    предназначены  для 

логопедов речевых групп дошкольных организаций. 

 

  

 

 

 

    

 

 

 

Данные  сборники  включают  в  себя:  перспективное  планирование, 

технологические карты  СКУД по лексическим  темам на весь учебный год.  В своей 

работе  мы  использовали  разнообразные  приемы  и  формы  работы  направленные  на 

 

665 

 

положительную мотивацию детей к занятиям и активизацию их речевой деятельности. 

Каждая  технологическая  карта  СКУД  рассчитана    на  одно  занятие.  Предложенные 

задания  и  упражнения  в  технологических  картах  логопед  может  варьировать  в 

зависимости от речевого диагноза детей. 

Комплект  практических пособий «Тетрадь взаимосвязи логопеда и воспитателя 

«Обучаем вместе» с  методическими рекомендациями.  

 

 

 

 

 

 

 

 

Комплект состоит из 3 тетрадей (для 2 младшей, средней и старшей групп) и отражает 

комплексный  подход  к  преодолению  общего  недоразвития  речи  у  детей  с  ОНР. 

Практическое  пособие  предназначено  для  организации  работы  воспитателя  и 

проведения  эффективной  коррекционной  работы  с  детьми,  имеющими  речевые 

нарушения. В  практических пособиях    представлено  планирование коррекционной 

работы  по  преодолению  лексико-грамматического  недоразвития  речи  у 

дошкольников. Целью предложенного практического  пособия, является улучшение  

коррекционного  воздействия  на  ребёнка  через  логопедическое  сопровождение 

воспитателей.  В  каждой  тетради  взаимосвязи  имеются:  данные  о  речевых  детях, 

содержание  тем  на  учебный  год,    специальная  таблица,    где  логопед  указывает 

воспитателю,  какую  коррекционную  работу  необходимо  провести  с  ребёнком    и 

дозировку  задания.  Каждая  тема  рассматривается  одну  неделю  с  указанием  даты  и 

содержит  основной  и  дополнительный    наглядный  материал,  который  способствует 

лучшему усвоению и закреплению предложенных заданий.   

жүктеу/скачать 14,44 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: