Бүгінгі санда: Телеарналар жат атауға неге жармасып жүр?



Pdf көрінісі
бет9/11
Дата15.03.2017
өлшемі16,59 Mb.
#9790
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11

ТҮКТІБАЙ

ТҮКТІБАЙ

əулие

əулие

10

№46 (1356) 

17 – 23 қараша 

2016 жыл


АНА ТІЛІ

РУБАЯТТАР 

«Қазақ газеттері» ЖШС және Серіктестікке қарасты басылымдардың еңбек 

ұжым дары Қазақстан халқы Ассамблеясы Т рағасының бірінші орынбасары Ералы 

Тоғжановқа анасы



Қалила РЫСҚАЛИҚЫЗЫНЫҢ

қайтыс болуына байланысты қайғысына ортақтасып, к ңіл айтады.

«Қазақ газеттері» ЖШС және Серіктестікке қарасты басылымдардың еңбек 

ұжымдары «Мемлекеттік ұлттық ғылыми-техникалық сараптама орталығы» АҚ-

ның басқарма т рағасы  діл Ибраевқа және әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық 

университеті бірінші проректорының кеңесшісі, саясаттану ғылымының докторы, 

профессор Ғалия Ибраеваға аналары

Зинаш ТҰРСЫНҒОЖИНАНЫҢ 

қайтыс болуына байланысты қайғыларына ортақтасып, к ңіл айтады.

«Қазақ газеттері» ЖШС және Серіктестікке қарасты басылымдардың еңбек 

ұжымдары белгілі тарихшы, профессор Болатбек Нәсеновке зайыбы



КЕНЖЕШТІҢ 

қайтыс болуына байланысты қайғысына ортақтасып, к ңіл айтады.

БІЛІМ КӨКЖИЕГІ

КЕШ


ӨНЕР

СЕГІЗІНШІ ҚАЗЫНА

Құқықтық тәрбиенің маңызы зор

«Тәуелсіздіктің 

нұрлы таңы» 

Туыс ел мерекесіне арналды

– Құдайым бұйыртпаса алғыр ақыл,

«Тағдырым бәрінен де қалды ғапыл!..» –

деместен, мынау  мір қан базар ғой,

Қадірлім, қарыштайық барды батыл!

* * *


–  ділдікке қиянат қасарады!..

Енді ашуды кім қайтіп баса алады?!.

Қиянаттан қып-қызыл қан қарайса,

Одан, байқа, лаңкес те жасалады.

* * *

ртенсең де қорлыққа ашынғанда,



Мұң басады ыза-ашу басылғанда.

Сол шақырар ащы арман: «Кетсем етті,

Мұнан басқа кез-келген ғасырларға!..»

* * *


Жемқор ата шақырып немерені:

–  кеңді де үйреткем, – деген еді. –

К п с йлемей келгенге  тінішпен,

Біл: шамасы қандай – дүр, не береді?..

* * *

– Айдап тастап намысты, арды алысқа,



Ендігіміз... жай ғана жанбағыс па?..

– Қалай ұйқың келеді боп жатқанда,

Жақсылық пен жамандық арпалыста?!

* * *


Бір күні қош дейміз ғой бұ Жалғанға,

Кетсек те, кетпесек те біз арманда.

Тек, әттең, елім деген даналардың,

мірі  лшенбей-ақ ұзарғанда!..

* * *

– Ес кетердей бір к ріп мүлде менен,



Сиқыр ма бұл?.. Сұлулық бұл не деген?!

С збен оны бейнелеу мүмкін емес!..

Ең дұрысы, шамасы, үндемеген.

* * *


«Кетті ме, – деп жүргенде, – 

сайтан алып?!»,

Жан жалыны лауласа-ау қайта жанып!

Жатар ма еді тәтті шақ, ләззатты сәт,

Қайталанып, шіркін-ай, қайталанып!..

* * *


Бір басқа талант, қайрат егіз келген,

Адамды тапсам деумен ел ізденген.

Ал тапты... ішінде оның жатыр нелер?..

Мақсат па ізгілікке негізделген?..

* * *

– Бір дана сұрай қалса т релікті,



Мақтанба деп  зіме  ре бітті.

ренің бар биігі, аласасы, 

Болады аласасы к не, күпті...

* * *


Атақ сұрап к п жазып – сызғаны үшін,

Қасаңдықты сахнада бұзғаны үшін

алса... ол атақ, Құдай-ау, не береді?..

Берері анық... басқаның қызғанышын.

* * *

– Бұ Жалғанда тірелген бәрі айлаға,



Қадамыңды анық бас абайла да.

Ал шақырса Ұлы Алла – керексің сен!..

Ештеңеге айлалап қарайлама.

* * *


– Қасиеті шығар бұл бірбеткейдің:

Сізге деген к ңілді еш кірлетпеймін.

Мені қанша сыйлайсыз – дәл білмеймін...

Ал мен сізді  лгенше құрметтеймін!

* * *

– Сен кеткелі, о қанша жылдар  тті!..



Дей алмаймын тез  тті, жылдам  тті.

Шаш ағарды, түсті әжім, ең ауыры – 

шаттық шалқыр жүзімді мұңдар  пті...

* * *


Аспан да, Жер де әдемі жаратылған,

Күн қандай нұрын шашып дара тұрған!..

Адамзат неге алауыз алтыбақан?

Бассыздық басталмақ па жаңа, тыңнан?..

* * *

Заманды барлап, ойға енгенде мен,



Бұл жұртқа бір «Керемет» келген дер ем:

қартайдық десе Абай елуінде,

Би билеп қазір сексен ербеңдеген!..

* * *


– Айтуға тура кеп тұр  кінішпен:

аярдың жағымпаздық  тін ішкен

дегені болып жатса, мен пақырдың

к п с зі тұрады  ңшең...  тініштен!

* * *

Сұлулыққа жұқ болмай ұстам мықты,



Ойды ондағы құдірет-күш таң ғыпты.

Бас идірген бәрін де сол керемет,

Жеңе алмады  зіне құштарлықты!

* * *


Орынтақта отырып к к тіреген,

Іс қылды ма әлеумет – к п тілеген?..

Керісінше, кербақса – о, ондайлар,

Жексұрын боп ел-жұртқа  тті деген...

 Қоғамның ең  зекті мәселелері-

нің бірі – қылмыстың, құқықбұзу-

шы лықтың алдын алу. Мектебімізде 

жас спірімнің азаматтық, пат-

риоттық, адамгершілік, салауат-

тық, құқықтық, мәдени, шығар-

м а ш ы л ы қ   қ а с и е т т е р і н   д а м ы т у 

және қалыптастыру үдерісі жүзеге 

асырылады. Бұл ұжым мүшелеріне 

үлкен жауапкершілік пен міндет 

жүктейді. Құқықтық тәрбие беру 

ж а с с п і р і м д і   ж а н - ж а қ т ы   т ә р -

биелеудің бір саласы. Құқықтық 

тәрбие мақсаты – оқушыларда құ-

қықтық мәдениет пен құқықтық 

іс-әрекет қалыптастырып, олар-

ды құқықтық заңдылық талапта-

рын түсінуге әрі мойындауға баулу. 

Жастарды құқықтық сауаттылық-

қа тәрбиелеу олардың қылмысқа 

ұрын бауына,  здігінен  мірдегі 

мәселелерді шешуде дұрыс шешім 

қабылдауына, келеңсіз, жағымсыз 

жағдайлардан тартынуына, қоғамда 

п а й д а л ы   і с п е н   ш ұ ғ ы л д а н у ы н а 

ж ә р д е м д е с е д і .   О қ у ш ы л а р д ы ң 

мектептегі  мірі тұлғаның азамат 

болып қалыптасуының шешуші 

кезеңі болып табылады. Мек-

теп қабырғасында адамгершілігі, 



Түркістанда ел Тәуелсіздігінің 25 жылдығына 

орай мектеп оқушылары арасында «Тәуелсіз-

діктің нұрлы таңы» атты айтыс  тті. 

Оған қатысқан 10 оқушы да еліміздің абы-

ройын асқақтатып, елдің мұң-мұқтажын әдемі 

с здерімен жеткізіп жүрген аға-әпкелерінен 

кем түспейтіндіктерін к рсетті. Айта кетерлігі, 

бұлардың барлығы да 4-10 сынып оқушылары. 

демі әзілдерімен қоса елдің тарихынан, 

азаттыққа жету жолынан сыр шерткен жас 

ақындар к рермендермен қоса қазылар алқасын 

да тәнті етті. Бірі бірінен үздік сайыскерлер ара-

сынан жеңімпазды анықтау да біршама қиындық 

тудырды. Дегенмен, қазылар алқасы Ерсайын 

Диханбайды жеңімпаз деп таныды. Осылай-

ша Ерсайын бас жүлде иегері атанды. І орын-

ды Гүлмарал Тасыбек иеленді. ІІ орын Айбар 

Мырзагелді мен Бақдәулет Қожановқа бұйырса, 

Болат Тәңірберді, Нұрлан Ережеп және Бекасыл 

Сәрсенбектер үздік үштікті қорытындылады.

Талантты жастарды  тәрбиелеп отырған 

« нер» мектебінің директоры, белгілі айтыскер 

ақын Тұрар Тілеулиев жүргізіп отырған додада 

аталған мектептің оқушылары ән мен жырдан, 

термеден шашу шашты. 

Айтысқа жиналған к рермендер тосын 

сыйдың куәсі болды. Елімізге белгілі дәстүрлі 

әнші, Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген 

артисі Рамазан Стамғазиев жас айтыскерлердің 

нерін тамашалап, түркістандық оқушылардың 

нерін жоғары бағалады. К рермендерге әдемі 

әндерін тарту етіп, жүлдегерлерге мақтау қағаздары 

мен сыйлықтарын тапсырып, жүйріктерге  нер 

әлемінде сәттілік тіледі.



Жанар МАҚСАТҚЫЗЫ

* * *


– Ей,  рен! Құлағыңды, кел аш, тыңда:

тарихты сыйлап, бетін сен аштың ба?..

Тағзым ет әрбіріне, қабатталып,

Т рт Тараз жатыр мына жер астында!

* * *

Жарқ-жұрқ еткен жұлдызы – тастары да,



Балалықтың басқа еді-ау аспаны да!

Құс Жолына түсуші ек қиял мініп...

Енді мұнар... шыңнан-ақ басқаны ма?

* * *


– Қазіргі ең бір сұмдық одағайлық:

қанағат жоқ! Жоқ қою оны абай ғып.

Бұзылып бітті бейіл, ой-ниетте де!..

Құртады-ау Адамзатты Қомағайлық!

* * *

Жырларым жайлы... жақсы айтылады...



Сонда да ертелеу-ау айту әлі...

Ал енді достарыма құлаққағыс:

– Жұлдызым менің ылғи жай туады.

* * *


Түсімде қысылам да жүрем ылғи,

Онда да басар жерім – кілең ылди.

Запыста бәрінен де болды ма  ңде,

Соғады кідірістеп жүрек ілби...

* * *

– Отыз жеті.. Шерханша, «Қандыбалақ»...



Мен бұл жылды дей к рме алды қалап.

Жазығым ба шыр ету жатқан кезде

ату үшін санасы барды қамап?!

* * *


Ұрпақ жазған кітапқа, тасқа қашап:

«Адам Ата»... Болмаған басқа шатақ...

«Адам» деген адамды бірден қазақ,

Қазір де жүр басқалар басқаша атап...

* * *

– Күттім!.. Күттім... сол пойыз 



жылжығанша!

Минут... Секунд... Ұрлады жылды қанша?!

Кездеспедік... Кездессек – басқа тағдыр?..

Тұрмыз, міне, қаймығып... мұңды жанша...

* * *

– Сезім – сынап жастықта секіргесін,



Біліппіз бе қос арман бекінбесін?!

Қайдасың сен?.. Бір хабар... әлде сен, сен...

Жердің... жо-жоқ, жарығым, бетіндесің!

* * *


мірден  згешелік  ткендегі –

Трагикомедия к птен бері!..

Ойнап жүр аншлаг қып  ң «актерлар»,

Сырты жылтыр, іші пасық, бетперделі.

дүниетанымы, сенімдері, ұжым-

шылдығы, тәртіптілігі,  зіне және 

басқаға талап қоюы, адалдығы мен 

шыншылдығы, қайырымдылығы 

мен ұстамдылығы, жігерлігі мен 

батылдығы қалыптасады. Құқықтық 

мәдениетті қалыптастырып дамыту 

еліміздің болашағын айқындаушы 

к рсеткіштердің бірі десек,  скелең 

ұрпаққа сапалы құқықтық білім 

мен саналы тәрбие беру мектеп 

ұжымының міндеті. Мектебімізде 

оқушылар мектеп табалдырығын 

алғаш аттаған күннен бастап, олар-

дың бойында құқықтық мәде ниетті 

қалыптастыру мақсаты к зде леді. 

Құқықтары мен міндеттері тү-

сіндіріліп, лездемелерде мектеп 

ережесіне сай нақты талаптарды 

оындау керектігі үнемі ескертіле 

отырып, қандай жағдайда да құ-

қықтары қорғалатындығы айтыла-

ды. Жыл сайын мектеп үрдісінде 

оқу жылы басынан жас спірімдер 

арасындағы құқық бұзушылықтың 

алдын алуда мектеп директоры 

Г.Кульбаева, мектеп әкімшілігі, 

ата аналар қауымдастығы, сынып 

жетекшілері, округ әкімі мен юве-

налды полиция инспекторымен 



Жақында әл-Фараби атындағы 

ҚазҰУ-дің Шығыстану 

факультетінде Түркия республикасы 

күніне орай салтанатты кеш  тті.

Мерекелік шара екі елдің әнұра-

нымен басталды. Ортаға алғаш боп 

Шығыстану факультетінің деканы, фи-

лология ғылымының докторы, профес-

сор Баян Жұбатова мен Қазақстандағы 

Түркияның консулы Рза Қаған Йыл-

маз шығып, жиналған қауымды, ел 

мерекесімен құттықтады. 

Кеш барысында кезінде түрік елін 

мемлекет етіп құруға, түрік халқының 

азаттығын алуға барынша атсалысқан  

Ататүріктің ерлік істері, оның халқына 

жасаған жақсы лықтары туралы деректі 

фильм к рсетілді.

л - Ф а р а б и   а т ы н д а ғ ы   Қ а з а қ 

ұлттық университетінің студенттері 

әннен шашу шашып, мерекелік кеш 

мың бұралған биге ұласты. Атап ай-

тар болсақ, 2 курс студенті Сұлтан 

Смақов Түркия Республикасының 

тәуелсіз маршын орындады. Аюпова 

 Дильяра, Т легенова Дильназ  Мағжан 

Жұмабаевтың «Алыстағы жақыныма», 

«Түркістан»  леңдерін жатқа айтса,  

ли Гүлбану «Атамекен» әнімен барша 

к рермендердің ыстық ықыласына 

б ленді.  

Шара соңында ТҮРКСОЙ кафедра-

с ы н ы ң   м е ң г е р у ш і с і ,   п р о ф е с с о р 

 Ерден Қажыбек с з с йлеп, кешке 

қатысушыларға алғысын білдірді. 



Абылайхан ЖҰМАШЕВ

* * *


– Бұл бала бала болды құдай ұрған!..

Қайда да ойын-сауық, ұдайы ырбаң...

– дей ме екен мына заман: «Ойсыз  ссін»?..

Шықпайды-ау, әй, ештеме уайымнан.

* * *

– Қайран ауыл!.. Ит үріп, мал шулаған...



Майдай жағып барады даусың маған!

Келіп тұрам сағынып бір  зіңді,

Барында әлі талқаным таусылмаған...

* * *


Орнын тауып, ізденіп кәсіп қылған,

Кәсіпкерге табылса нәсіп тыңнан,

Жағасына жармасар небір құлқын,

Мына елдің де еңсесін басып тұрған!

бірлесе отырып, кеңес құрылып, 

кезекшілік кестесі жоспарлан-

ды. Кеңестің басты мақсаты – 

тәрбиеленушілердің құқықтық 

санасын кеңейту, олардың ба-

л а л а р   м е н   ж а с т а р   о р т а с ы н д а 

құқық бұзушыларға қарсы тұруға 

дайындығын қалыптастыру және 

құқықтық тәрбие саясатын жүргізу. 

Мектеп психологы мен әлеуметтік 

педагог және сынып жетекшілері 

оқушыларға психологиялық-пе-

дагогикалық зерттеу жұмысын, жас 

ерекшелігіне сәйкес түрлі сауална-

малар мен диагностикалар жүргізеді. 

Аудандық білім б лімінің жоспары 

бойынша құқық бұзушылықтың 

а л д ы н   а л у ,   қ ұ қ ы қ  т ы қ   ж а л п ы 

оқыту тақырыбында апталықтар, 

айлықтар, іс-шаралар жоспарла-

нады. Аталған іс-шараларда мек-

теп оқушылары белсене қатысады, 

з жауапкершіліктерін сезіне-

ді. Аудандық прокуротураның 

қызметкелерімен ай сайын құқық-

бұзушылықтың алдын алу тақы ры-

бында дәріс оқылады, тақырыптық 

видеороликтер к рсетіледі. Мұндай 

дәрістер жас спірімдердің құқықтық 

мәдениетін қалыптастыруда к п 

к мек береді.

Бейбітгүл  ТҰТҚАБЕКОВА,          

№1 орта мектептегі 

«Жас заңгер» үйірмесінің жетекшісі 

Алматы облысы 

Іле ауданы 

Қоянқұс ауылы 



Арғынбай БЕКБОСЫН

Фəнилік драма

Фəнилік драма

* * *


Онан да алып жалмаңдап, мұнан да алып

Жиғандар бар дүние құмарланып.

К бі айналды-ау кісіден кісәпірге,

Ал кейбірі – түлкіге бұлаң қағып.

* * *

– Ештеңе жоқ тұрған тым ұнамай да...



Ал к ңіл зіл... Бар ма бір бұған айла?

– Е, кілтипан заманда... айналаңда...

«Күлсе қуана алмаған...» ұлы Абай да.

* * *


– Сәлем, сәлем, ақ таңым арайланған!..

Шапағыңа шарпылды қарайған маң.

Жаныма да жайсаң нұр дарығандай,

К ңіл сергек, ұйқым да қалай қанған!

* * *

– Жағаңменен араңда жаулық бардай,



Екіленіп қызбалау таулықтардай,

Мұның қалай, Талас-ау, долданғаның?..

Бар еді ғой ақылың дауды ұққандай...

* * *


– Құстай ұшып кететін бір күн менен,

мір к ркем тек сенің күлкіңменен!

Естілмесе ол сыңғыр... «Бұл дүние – 

еш әсерсіз, іші бос дүңкіл!» дер ем.

* * *

– Сүймесем, о, құдайым, жарды не етем?!



Мәңгіге ол жүрегімнен алды мекен...

Ол мені еске алды ма?.. Еске алса,

К зінен бір тамшы жас тамды ма екен?

* * *


Афродита, Венера, Шолпан... жұлдыз,

ртүрлі атпен аспанда болған бір қыз...

Грек-рим аруы... ренжімес, 

Біздің Шолпан Айдай боп 

толған нұр – жүз!

* * *


«Адам тартпай қоймайды қалыбына...»

Не бұйырды әкемнен талығыма?

– «Софы Аллаяр», – деп еді бір кітабын,

Ойшыл ма еді?.. Ойшылдық дарыды ма?..

* * *

– Асылым, сен ұялып қорғанып ең,



Атыңды жырда атауға болғанымен...

Сапарлап сан жылдарға кетсең мейлі,

Менсіз-ақ мендік  лең жолдарымен!

* * *


– О, оның асқақ еді-ау мақсаттары,

Сан сында рухын да ақсатпады.

Сыйы елге: ой-қазына. Аһ, әттең-ай,

Кетуге үлгермеді-ау тастап тағы...

* * *

– Асыл арман – с з жазу қанаты бар!



Ұшып барса – абайлап қаратып ал.

Жатырқасаң – қайта ұшыр, ал жақтырсаң, 

Ескерткіш боп  зіңде қала тұрар...

* * *


лмисақтан әйгілі: ғалам тыныш

болса, еркін алмағы адам тыныс.

Неге сойқан?.. Алланы мәжбүрлеу ме

қолға алуға Жер үшін жаман тың іс?

* * *

Бодандықтың «бақыты» басыбайлы,



Бақ етсе де... басқаны асырайды!..

Ал тәуелсіз ел болып, қорықпаса,

Алдап-сұлдап арқасын қасылайды...

* * *


Бір-ақ с збен беймәлім Лавид ақын,

Ататыпты ардақтап Нәбиге атын.

«...Бір Алладан басқаның бәрі  ткінші...» –

деп ашыпты ол ақиқат табиғатын.

* * *

– Лавид ақын! Меккеге қайдан бардың?..



Бақытты сен тарихи жайдан да алдың.

Жаһандағы атақ-даңқ, бар марапат,

Бір с зіне тұрмайды Пайғамбардың!

* * *


Жалған сезім... жалған с з... Алдандық та

әбден бауыр бастық қой жалғандыққа!

Ал шындыққа сенуден қап барамыз,

Енді оны таппаспыз арман ғып та...

* * *

Бұлттар, бұлттар... қауышқан, ажырасқан...



Ысқырған жел... оңды-сол азынасқан...

Қаратүнек... Найзағай шатыр-шұтыр...

й, т згенмен бәріне... қажыды аспан!

* * *


– Қарап тұрып сүйінем құрдасыма: 

Келбеті де келісті, тұлғасы да.

Мінез қандай!.. Сабырлы... ал, әйтпесе, 

Уайымы жетеді бір басына.

* * *

– Қарап қылық, с зіне, кескініне,



«Періште ғой бұл нағыз, – десті, – міне!..»

– Періште болған емес, болмайды да,

Пенденің жұмыр басты ешбірі де!

ТАРАЗ


Азаматтық қоғам құқықтық мемлекеттің қалыптасуының басты 

алғышарттарының бірі – жасөспірімдердің құқықтық білімін жетілдіру, 

құқықтық мәдениетін қалыптастыру, әсіресе оның құрамды бөлігі – 

жасөспірімдердің құқығының мәдениеті. Жасөспірімдердің құқықтары 

туралы ақпаратпен оқушыларды жүйелі түрде қамтамасыз етудің 

қажеттілігі маңызды екенін ескерсек, онда бұл салада жасөспірімдердің 

құқықтық мәдениетін қалыптастыруда маңызды құралдың бірі – білім 

беру ұйымдары.

ДАРАБОЗ ДАРЫН

ДАРАБОЗ ДАРЫН

ақын Қадыр Мырза Əліге

ақын Қадыр Мырза Əліге

арналған өлеңдер кітабы жөнінде 

арналған өлеңдер кітабы жөнінде 

Қадыр Мырза Әліні о баста қалың елге ақын ретінде танытқан көлемі 

алақандай ғана «Ой орманы» атты өлеңдер жинағы болатын. Иә, оған 

дейін бүлдіршіндерге арналған оншақты кітабы жарық көріп, сәл кейінірек 

олар «Күміс қоңырау» деген бір томдыққа айналған еді. Ол өз алдына 

бөлек әңгімеге арқау боларлық жайт.

демеуші болды. Мың алғыс оған! 

2015 жылдың 6 қаңтарында Орал-

да, Қадыр Мырза  лі атындағы 

мәдениет және  нер орталығында 

кітаптың тұсаукесер рәсімі болды. 

Бұл шараға облыстың зиялы қауым 

кілдері жиналды. Қадыр ақынмен 

шығармашылық байланыста болған 

қаламгерлер, аралас-құралас болған 

дос-жарандар, етжақын туыстар с з 

алып, арнау  леңдер жинағының 

шығуына  те риза екендіктерін 

білдірді. Республикалық «Қадыр 

Мырза  лі» қоғамдық қорының ди-

ректоры, Қазақстанның еңбек сіңірген 

қайраткері, әнші-компо зитор Д неділ 

Қажымов құттық тау с з с йлеп, 

Қадыр ақын шығарма шылығын на-

сихаттауда зор бел сенділік к рсетіп 

жүрген бір топ  зиялы қауым  кіліне 

Қадыр Мырза  лі атындағы медальді 

табыс етті.

«Абыз ақын – Аңыз ақын» арнау 

леңдер жинағы қазақ әдебиетінің 

қазіргі к зі тірі ақсақалы Мұзафар 

лімбаевтың «Дарабоз дана бауырым» 

деген  леңімен ашылып, ақжайықтық 

талапкер ақын Мәлік Бердалиевтің 

«Ақын қазасына» атты  леңімен жа-

былады. Кітапқа енген Тұманбай 

Молдағалиев, Жұмекен Нәжімеденов, 

Оразақын Асқар, Нұрлан Оразалин, 

Серік Тұрғынбеков, Махмут Абдрах-

манов, Рафаэль Ниязбеков, Исраил 

Сапарбаев, Ш мішбай Сариев, тағы 

басқалардың  леңдері Қадыр ақынға 

деген зор құрметті білдіретін терең 

тебіреністерге толы.

Мәңгілік елге лайық мәңгілік 

ақын Қадыр Мырза  ліге арналған 

«Абыз ақын – Аңыз ақын» жыр жи-

нағы Қазақстан Республикасы аума -

ғын  дағы  кезкелген  үлкенді-кішілі 

кітапханаларда, тіпті әрбір үйде болуы 

лайық деп ойлаймыз.



Айтқали Н РІКОВ, 

ақын, Қадыр Мырза  лі атындағы 

медальдің иегері

ОРАЛ


Иә, жұпынылау болып шыққан 

шағын кітаптың атауы айқайлап тұрды! 

Кітаптың да, жекелеген  леңнің де атау, 

тақырыбын қоюдың хас шебері Қадыр 

ақын сонау 1965 жылы жарық к рген 

жинағына тегіннен-тегін «Ой орманы» 

деп ат қоймаған болатын. Кейіннен осы 

кітапқа енген  леңдердің әрқайсысы 

дерлік бір-бір жинаққа жетерлік жүк 

арқалап тұрғанына к з жеткіздік.

« О й   о р м а н ы »   а қ ы н   Қ а д ы р 

 Мырза   лінің болашақта жазылатын 

леңдерінің бағдарламасындай болды. 

Қазақ поэзиясына соны жаңалықтар 

әкелуді негізгі мақсат тұтқан ақынның 

ішкі дайындағы ғаламат еді. Қадыр 

ақын  лең  лкесіне еркін еніп, жарауы 

жеткен жүйріктей к сілте шапқаны 

баршаға белгілі ғой. Жүйе-жинақтар 

бірінен соң бірі дүниеге келіп жат-

ты. Қолымызды жүрек тұсына қойып 

әділін айтар болсақ, Қадыр ақынның 

бүкіл шығармашылығы жаңашылдыққа 

толылығымен ерекшеленеді. Анабір 

кездердегіше айтсақ, ол – новатор 

дәрежесіне к тірілген дарабоз дарын. 

Ал жаңаға кім қызықпайды? Қадыр 

Мырза  ліге еліктеушілер к бейді. 

«Еліктегеннен солықтаған жаман» де-

ген с з бар. Десек те, бұдан қазақ поэзи-

ясы ұтты. Қадыр ақынның әсері күшті 

болды. Ол  з  леңдерінде ойшылдық 

пен сыршылдықты одақтастыра білу 

арқылы т л поэзиямызды тың беле-

ске шығарды. Дархан дарыннан алда 

жүрген ағалар да, ізіне ерген жас буын 

да от алып,  лең  лкесін құлпырта 

түсуге күш салды.

Ақындардың бір-біріне  лең ар-

науы қазақ топырағында Абайдан ба-

сталса керек. «К кбайға» деген  леңді 

к зіқарақты оқырман біледі деп ой-

лаймын.

Ақын ақынға неліктен  лең ар-



найды? Бір с збен айтқанда, мойын-

дағандықтан! Ал әрқайсы  здерін 

дүр санайтындар  згеге мойынсына 

бермейді ғой. Ақын Қадыр Мырза 

ліге алпыс шақты қаламгер  леңдерін 

арнапты. Бұл туындылардың негізгі 

б лігі баспас з беттерінде, кітаптарда 

жарияланса, бірқатары ақынның 

ж е к е   м ұ р а ғ а т ы н д а   с а қ т а л ғ а н . 

Республикалық «Қадыр Мырза  лі» 

қоғамдық қоры мен Орал қаласындағы 

Қадыр Мырза  лі атындағы мәдениет 

және  нер орталығы басшылығының 

тініші бойынша, арнау  леңдерді 

жинастырып, кітап етіп шығаруға 

кіріскен едім. Бұл бағытта «Арыс» 

баспасының директоры, филология 

ғылымының докторы Ғарифолла  нес 

мырза қолдау к рсетті. Кітап  те аз 

таралыммен 2015 жылы «Арыс» ба-

спасынан жарық к рді. «Абыз ақын – 

Аңыз ақын» деп аталған арнау  леңдер 

жинағын шығаруға Қадыр ақынның 

аталас інісі Құсайын Бақтиярұлы 



11

№34 (1344) 

25 – 31 тамыз  

2016 жыл


№46 (1356) 

17 – 23 қараша 

2016 жыл



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет