Білім беру бағдарламасы тыңдаушыға арналған нұСҚаулық
IV. Геометриялық фигуралардың периметрі және ауданы туралы түсініктерді нақтылау, оларды табу әдістері
жүктеу/скачать 1,43 Mb.
|
| IV. Геометриялық фигуралардың периметрі және ауданы туралы түсініктерді нақтылау, оларды табу әдістері.
1. Геометриялық фигуралардың периметрі туралы түсінік а) Балалар, көптеген геометриялық фигуралар бар, тақтаға қараңдар (25-сурет). 25-сурет Егер оларға мұқият қарасаңдар, тұйық сынық сызықпен шектелген фигуралардың бар екенін көруге болады – шаршы, үшбұрыш, тіктөртбұрыш. Бұл фигуралардың барлығының шекарасы – фигураның ішіндегі бөлігін сыртқы жағынан бөлетін сызық бар. Осындай геометриялық фигураның ішкі бөлігін сыртқы жағынан бөлетін жазықтықтағы тұйық шекарасы периметр деп аталады. Егер шекараны алып, түзететін болсақ, тұйықталмаған сынық сызық пайда болады, бірақ біз тұйықталған сызықтың да, тұйықталмаған сынық сызықтың да ұзындығын табу үшін оның барлық буындарының ұзындығын қосу керек екенін бәріміз білеміз. Ал біз жазықтықтағы кез келген көпбұрыштың ұзындығы осы көпбұрыштың периметрі болып табылатын тұйық сынық сызықпен шектеледі деген қорытындыға келдік. Суретті қараңыз (26-сурет): 26-сурет Бұл фигуралардың барлығында осы фигураның шекарасын құрайтын сынықтың барлық байланыстарының қосындысы болып табылатын периметр бар. Ол ұзындық бірліктерімен – миллиметрмен, сантиметрмен, дециметрмен, метрмен және т.б. өлшенеді. Яғни кез келген көпбұрыштың периметрін табу үшін, оның барлық қабырғаларының ұзындығын қосу керек. Есіңізде болсын: Периметр – көпбұрыштың қабырғалары ұзындығының қосындысы. Үшбұрыштың периметрін табу үшін оның қабырғаларының ұзындығын қосу керек. Тең қабырғалы үшбұрышта оның қабырғаларының ұзындығын 3-ке көбейтуге болады (қабырғалар саны). Шаршының периметрін есептеу үшін барлық қабырғаларының ұзындығын қосу керек немесе оның қабырғасының ұзындығын 4-ке көбейту керек (қабырғалар саны). Тіктөртбұрыштың периметрін есептеу үшін оның қабырғаларының ұзындығын қосуға болады немесе оның қабырғаларының қосындысын 2-ге көбейтуге немесе ұзындығы мен енін 2-ге көбейтуге және алынған туындыны қосуға болады. (Барлық түсініктемелер мұғалімнің периметрді табу кезіндегі іс-әрекеттерін көрсетумен қатар жүреді, формулалары бар плакат, презентация, тақтадағы сурет қолданылады). б) Белгілі қабырғалар және керісінше әртүрлі геометриялық фигуралардың периметрін есептеуге арналған тапсырмалар, белгілі периметр бойынша фигураның бүйірлерінің ұзындығын есептеу. Олардың кейбіреулеріне мысалдар келтірейік: АВС үшбұрышының периметрін есептеңіз, мұнда АВ=3см, ВС=2 см, АС=5 см. Егер оның қабырғасының ұзындығы 16 см екендігі белгілі болса, КМО тең қабырғалы үшбұрышының периметрін есептеңіз. РОС теңбүйірлі үшбұрыштың периметрін есептеңіз, мұнда РО=ОС=39 мм, РС=41 мм. Жауабын сантиметрмен көрсетіңіз. қабырғасы 14 см шаршының периметрін табыңыз. бір қабырғасы – 17 см, екінші қабырғасы 24 см болатын тіктөртбұрыштың периметрін табыңыз. егер периметрі 54 см екендігі белгілі болса, тең қабырғалы үшбұрыштың қабырғаларының ұзындығын есептеңіз. Жауабын миллиметрмен көрсетіңіз. егер периметрі 48 см екендігі белгілі болса, шаршының қабырғаларының ұзындығын табыңыз. егер үшбұрыштың бір қабырғасы 47 см-ге тең болса, екінші қабырғасы бірінші қабырғасынан 18 см-ге, ал үшінші қабырғасы екінші қабырғасынан 6 см-ге үлкен екендігі белгілі болса, үшбұрыштың периметрін есептеңіз. в) Кестелерді толтыру Белгілі мәліметтерге сәйкес тіктөртбұрыштардың қажетті параметрлерін есептеңіз және енгізіңіз (12-кестені қараңыз): жүктеу/скачать 1,43 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|