«ДАҒдарысқА Қарсы басқару» пәні бойынша дәрістік кешен


Дағдарыс кәсіпорынындағы персоналды басқару принциптері мен



Pdf көрінісі
бет22/60
Дата04.01.2023
өлшемі1,59 Mb.
#60408
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   60
4. Дағдарыс кәсіпорынындағы персоналды басқару принциптері мен 
әдістері
Персоналды басқару принциптері Ӛзінің мәні бойынша негізгі нормалар 
мен ережелер болып табылады, оларды ӛзінің басқару қызметінде басшы 
пайдалануға тиіс. Олар үрдістерді, экономикалық заңдарды, менеджмент 
ережелерін кӛрсетеді. 
Персоналды басқару принциптері ӛте кӛп. Зерттеушілер келесі топтарды 
бӛледі: 
1) базистік; 
2) Жеке; 
3) Ерекше. 
Базистік қағидаттар, әдетте, мемлекеттік басқару органдары деңгейінде 
әрекет етеді, оларға заңдылық, демократизм, ғылымилық, сабақтастық 
жатады. Ерекше қағидаттар шаруашылық ұйымдарда персоналды басқару 
кезінде қолданылады: ұйымның персоналын оңтайландыру; ұйымдағы 
басқару рӛлдерін бӛлу; персоналдың әлеуетін қалыптастыру. 
Жеке тұлғалар қызметкерлер құрамының жұмысына байланысты 
қағидаттарды қамтиды: іздеу, бӛлу, дайындау, қосымша білім беру. 
Дағдарысқа қарсы басқаруда жоғарыда аталғандардан басқа, Дағдарыс 
жағдайында және оны еңсеру кезеңінде қызметкерлерді сауатты басқаруға 
мүмкіндік беретін, сондай-ақ дағдарыстардың алдын алуға ықпал ететін 
принциптердің белгілі бір жиынтығы бар: 
1. Жүйелілік принципі – оның шеңберінде ұйымның басшылары, 
мамандары және барлық қызметкерлері бизнестің сыртқы ортасымен тығыз 
байланысты тұтас динамикалық жүйе ретінде қарастырылады. Ұйымның 
кадрлық құрамын қалыптастыру мен ӛзгертудің барлық процестерін толық 
үйлестіру түсініледі. 
2. Командалық принципі – басшылардың кӛпшілігі ұйымда әртүрлі 
функцияларды орындайтын, бірақ жалпы мақсаттар мен міндеттермен 
біріктірілген арнайы іріктелген қызметкерлер мен мамандар команда құруға 
тырысады. Мұндай принцип дағдарыс кезеңінде кәсіпорындар үшін аса 
маңызды, ӛйткені проблеманы шешу үшін жалпыға ортақ бірлестік пен ӛзара 
іс-қимыл жиі талап етіледі. Алайда, бұл қағида дағдарыстық жағдайларға 
ғана емес, кӛптеген басшылар ұжымды тығыз бірлескен қызметке 
бағыттайды, бұл міндеттер мен проблемаларды неғұрлым табысты шешуге 
мүмкіндік береді. 
3. Тең мүмкіндіктер қағидаты-барлық қызметкерлерге олардың 
сыныптық, ұлттық немесе жыныстық тиістілігіне, тең құқықтары мен 
мүмкіндіктеріне қарамастан беру. Ӛкінішке орай, бұл принцип басқа да 
сияқты кең таралған емес. Алайда, ол қызметкерлер арасындағы ішкі 
қақтығыстарды болдырмауға мүмкіндік береді. 


61 
4. Кӛлденең ынтымақтастық принципі-кӛптеген қазіргі заманғы 
ұйымдардың проблемасы бағынысты бӛлімдерге тапсырмалар мен 
міндеттерді ауыстыру сияқты құбылыстың болуы болып табылады. Әдетте, 
бұл бӛлімдердің жұмысты орындауы нашар бақыланады, бұл теріс 
нәтижелерге әкеледі. Сондықтан ақпарат пен бақылаудың қажетті деңгейін 
қамтамасыз ететін кӛлденең байланыс құру қажет. 
5. Құқықтық және әлеуметтік қорғалу принципі-оның негізі РФ 
Конституциясын, түрлі нормативтік-құқықтық актілер мен кодекстерді қатаң 
және мүлтіксіз сақтаудан тұрады. 
Сонымен қатар, ол заманауи менеджер Еңбек, әкімшілік, азаматтық 
және басқа да кодекстер мен құқық салаларын білуі және пайдалануы тиіс. 
Олай болмаған жағдайда жеткіліксіз дайындау басшысының әкелуі мүмкін 
шиеленіскен жағдайлар әр түрлі себептер бойынша еңбек қатынастарының, 
мысалы. 
6. Әрбір қызметкерге жеке кӛзқарас қағидаты-қазіргі жағдайда 
қызметкердің жеке қасиеттеріне, оның дағдылары мен мүмкіндіктеріне 
кӛбірек кӛңіл бӛлінеді. Мұндай принцип қызметкерлердің іскерлік талантын 
қолдану үшін ең жақсы жағдай жасауға мүмкіндік береді. 
Сонымен қатар, бұл қағида қандай да бір проблемаларды анықтау 
жағдайларына да қатысты. 
Осылайша, дағдарыс жағдайында персоналды басқару – бұл мұқият 
және жиі алдын ала ойластырылған процесс, ол барысында түзетілуі және 
ӛзгеруі мүмкін. Айта кету керек, бұл мәселені елемеу ӛте ауыр зардаптарға 
әкеп соғуы мүмкін, себебі дағдарыс туралы айтпағанда, әдеттегі кәсіпорында 
де қызметкерлердің жұмысын үйлестіру ӛте маңызды. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   60




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет