Дәріс 1 Ақуыздар Биохимия
Дәріс 5 Ферментативті кинетика негіздері
жүктеу/скачать 0,92 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Км= К2+К3/К1
- Ферменттің қасиеттері
- 1. Фермент активтілігіне температура әсері.
| Дәріс 5
Ферментативті кинетика негіздері. Ферменттік реакциялар кинетикасы деп реакция жүру жылдамдығын айтады. Ферменттің белгілі бір ортада бар-жоғын анықтай алатын әдіс қазірше жоқ. Ферменттің мөлшерін реакция тездігі бойынша айта алады. Реакция жылдамдығын белгілі бір уақыт өлшемінде фермент әсерәмен түзілген өнім бойынша немесе субстраттың жойылу мөлшері бойынша есептейді. Ферменттің реакция жылдамдығын мольмен ( л.мин) ¹ көрсетеді. Реакция жылдамдығы константаларының ара қатынасын Михаэлис –Ментен константасы деп айтады және оны Км түрінде белгілейді. Км= К2+К3/К1 Константа ферменттің катализдік әсерінің бір субстратқа қатысты сипаттамасын береді. Ферменттік реакциялардың кинетикасын зерттей келіп, Михаэлис-Ментен реакция жылдамдығын анықтау үшін мынадай теңдеу ұсынды. Әрбір ферменттік реакцияға Михаэлис-Ментен константасы сипаттама береді. Фермент активті болған сайын К шамасы аз. Көпшілік ферменттің К 10-10 М аралығында болады. Ферменттің К шамасы субстрат табиғатына тәуелді, сол сияқты температураға және ортаның иондық күшіне байланысты. К шамасы дегеніміз –субстрат концентрациясы, мұндай кезде ферменттің активті орталығының жартысы ғана жұмыс істейді. Ферменттің қасиеттері ферменттік реакциялар жылдамдығына температура әсері; ортаның рН көрсеткішінің әсері; фермент әсерінің ерекшелігі; Фермент активаторлары мен ингибиторлары; Проферменттер және оларды активтендіру; Изоферменттер Мультиферменттік жүйе. 1. Фермент активтілігіне температура әсері. 30-40º С жағдайда тірі организмде ферменттер әсіресе активті келеді. Бұл температура деңгейінен төмен немесе жоғары кезде фермент активтілігі бәсеңдейді. Орта температурасының көтерілуі молекулалар қозғалысын тездететіні белгілі және бұл жағдай химиялық реакцияның жылдамдығын арттырады. Вант-Гофф ережесіне сәйкес температураны 10 С шамасына көтеру реакция жылдамдығын 2-3 есе арттырады. Ферменттердің өзі белок болғандықтан, олар өте жоғары температурада бұзылып, өздерінің катализдік қасиеттерінен айырылып қалуы мүмкін. Температура 50º С шамасынан артқан кезде ферменттер активтілігінің төмендеуі байқалады, бірақ бұл жағдай жылу әсерінің ұзақтығына және фермент табиғатына байланысты болады. Орта температурасы төмендегенде кейбір жануарлардың қыстық ұйқыға кететіні белгілі. Мұндай ұзақ ұйқы кезінде жануарларда ферменттік реакциялардың жылдамдығы төмендейді де, қоректік заттар аз шығын болады және клеткалардың активтілігі төмендейді. Төменгі температурада, мысалы, 0º С және одан төменгі температурада ферменттік реакциялардың жылдамдығы өте төмен болады. Бұл жағдай практика жүзінде азық-түліктік өнімдерді сақтау үшін пайдаланылады. Мұндай ( ет,май,балық,көкөністер, т.с.с) төменгі температурада олар бұзылмай сапалы түрде сақталады. Қысты күні температура 0º С шамасынан да төмен кезде ферменттердің әсері түгелдей тоқталмайды, бірақ олардың әрекеті жедел төмендеп кетеді. Көктемде, күн жылына бастауымен ферменттік реакциялардың жылдамдығы арта бастайды, өсімдіктер біртіндеп жасыл желекке айналады. жүктеу/скачать 0,92 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|