Ә с I гі т I к б I л I m г. А. Кактаева философия
жүктеу/скачать 12,84 Mb. Pdf көрінісі
|
httpkmib.netuchebnikifilosofija.g.kaktaeva-2.pdf
- Бұл бет үшін навигация:
- Х ^ а ц дегеніміз
| ^Мумкіндіктердіц тцрлері: реалды, реалды емес, абст-
рактілі болады. Ж үзеге асыру үшін барлық жағдайлар туған мүмкіндікті реалды мүмкіндік деп атайды. Абст- ракты мүмкіндік дегеніміз - табиғат пен қоғам заңдары- на сай келе түрса да, оларға қайш ы келмейтін болса да, біраң шындыңқа айналуы үшін әлі ңажетті жағдайлары жоқ мүмкіндік^ Абстракты мүмкіндіктердің жүзеге асы- рылуының ықтималдығы әр түрлі. Мысалы, ғалымдар- дың айтуынша, адамның мың жылдай өмір сүретін мүм- кіндігі бар, бірақ қазіргі заманда ол - абстракты мүмкін- дік.Тағы бір мысалы: кейбір фирмалар Айды учаскелер- ге бөліп, оларға сертификат сатады. Оны сатып алатын- дар қашан ие бола алады? Ол да қазір абстракты мүмкіндік. Мүмкін еместік табиғат пен ңоғам заңдарына қайш ы келеді және шындықңа айнала алмайды. 4. Материалистік диалектика — дамудың жалпы фи- лософия лык, теориясы. Ол табиғаттың, қоғамның және адам ойлауының дамуының ең жалпы заңдарын зерттей- тін ғылым. Х ^ а ц дегеніміз - қүбылыстардың арасындағы жалпы, қажетті, түраңты, маңызды, қайталанып отыратын бай- ланыс. Зацдар негізгі және негізгі емес болады. Диалектика- ның негізгі үш заңына кейінірек тоңталамыз. Олар: цара- ма-царсылыцт ардың бірлігі мен куресі, мөлш ерлік ( can) жэне сапалыц өзгерістердіц өзара ауысуы, теріс- теуді терістеу.уДиалектиканың негізгі емес деп атала- тын заңдары дамудың және өзіндік дамудың жеке жаң- тарын ашады. Оларға диалектиканы ң категориялары жатады. Заңдардың біреулері шындыңтың шағын бір салала- рын ( жеке), екінш ілері одан гөрі кеңірек салаларын (жалпы), үшіншілері тіпті шексіз кең салаларын ңамти- ды (жалпыға бірдей). Мысалы, физиканың, химияның, биологияның зандары материя ңозғалысыныд белгілі бір 80 формаларына ңатысты келіп, оларды тиісті ғылымдар зерт- тейді. Сонымен ңатар материя қозғалысының белгілі бар- лық формаларына, шындықтың барлық салаларына, бар- лық кұбылыстарға ңатысы бар, барлың жерде және әрңа- шанда болып тұратын заңдар да бар. Ж алпыға бірдей ортаң болғандьщтан, бүл заңдар мате- рия лы қ дүниеде ғана әрекет етіп ңоймайды, сонымен ңа- тар танып білуде де, ойлау процесінде де әрекет етеді. жүктеу/скачать 12,84 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|