Ежелгі кезең Қазақстанның ерте темір дәуірі тайпалары жайлы жазба деректер тарихнама
Қорытындысы: көтеріліс жеңіледі. Сырым Датұлы казак әскерлерінің қуғынынан Хиуа жеріне жер аударады
жүктеу/скачать 4,62 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ТАРИХИ МАҢЫЗЫ
| Қорытындысы: көтеріліс жеңіледі. Сырым Датұлы казак әскерлерінің қуғынынан Хиуа жеріне жер аударады.
Кіші жүздегі хандық билік толығымен әлсіреп кетті. Осылайша, 1824 жылы хандық билік жойылды. ТАРИХИ МАҢЫЗЫ: 1801 жылы патша үкіметі қазақтарға Жайықтың оң жағына мал жаюға рұқсат берді. 1801 ж. Бөкей хандығының құрылуы: оның экономикалық, саяси және әлеуметтік жағдайын ашып көрсету. Тарихнама: Революцияға дейінгі кезең ғалымдарының еңбектерінің ішінде А.Харузиннің "Бөкей Ордасының қырғыздары" (вып. I, 1889; II ғ., 1891 ж.). Оның жұмысы негізінен антропологиялық-этнологиялық сипатқа ие болғанымен, онда Бөкей қазақтарының өмірінің жан-жақты көрінісі берілген./ Революциядан кейінгі жылдары Бөкей ордасының тарихын зерттеумен А.Ф. Рязанов айналысты. Ол екі шығарма жазды:" Қазақ халқының ұлттық тәуелсіздігі үшін қырық жыл күрес (1798-1838 жж.) " (Қызылорда, 1926 ж.), яғни. сұлтан Қаратай көтерілісі және Сұлтан Қайып-Ғалия Ишимовтың көтерілісі, сондай-ақ" Исатай Таймановтың көтерілісі (1836-1838) " (Қызылорда, 1927 ж. А. ф.Рязанов көптеген нақты материалдар мен жергілікті мұрағат деректерін пайдаланды. Бөкей ордасының толық тарихын зерттеген Билял Аспандияров ОБРАЗОВАНИЕ БУКЕЕВСКОЙ ОРДЫ И ЕЕ ЛИКВИДАЦИЯ атты еңбегінде. XVIII ғ. Аяғы – ХІХ ғ. басында Кіші жүздегі қазақ халқының едәуір топтары Жайық пен Еділ өзендеріне көшіп, 1801 жылы Ішкі Орда, яғни Бөкей хандығын құрды. Басында Жайықтың оң жағасына бес мыңдай отбасы өтті. Кейін арғы бетінен ағылып келу өсе берді. Құрылу себебі: Жайықтың оң жағасына өткен қазақтар тең мөлшерде байұлына да, жетіруға жататын адамдардан тұрған: 1. М.П. Вяткин Ішкі Орданың құрылуына шаруашылық құлдырауы, жердің тарлығы, қатаң шаруашылық дағдарысы және феодалдану үрдісінің тереңдеуі әкеп соқты деп санаған. Қазақтардың Жайықтың оң жағасына, «мәңгілік бодандыққа» өтуі өз бастауын 18 ғ. 50 – жылдарынан алатын үрдістің логикалық қорытындысы болған. 2. В.Ф. Шахматов біршама өзгеше көзқараста болды: ол Еділ мен Жайық арасында хандық құрылуын, бірінше кезекте патша үкіметінің отаршылдық саясатының нәтижесі деп қарастырды. 3. Хандық құрылуының негізгі себебі: отаршылдық саясаттың күшеюі салдарынан көптеген көшпелі қауымдардың бұрынғы көшіп жүретін орындарында қалуының мүмкін еместігі деп есептеу керек. 18 ғ. аяғына қарай хан билігіне қарсы жаппай бой көтерулер басталды. жүктеу/скачать 4,62 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|