Шикізат дегеніміз - бұрын еңбек әрекетіне түскен және одан әрі өнделуге тиіс еңбек заттары (мысалы, қазылған кеніш, қырқылған жүн, тері және т.б.).
Шикізатты өндіру 3 топқа бөлінеді:
эндокринді
ферментативті
арнайы
Эндокриндік, ферменттік және арнайы шикізат мал сою және ұшаларды кесу цехында жиналады және өңделеді.
Эндокриндік шикізатқа гипофиз, эпифиз, қалқанша және қалқанша маңы бездері, бүйрек үсті бездері, ұйқы безі, аналық бездер мен аталық бездер, зоб безі, сары дене плацента жатады.
Ферменттік шикізатқа ұйқы безі (қос секреция органы), ірі қара мен шошқа асқазандарының шырышты қабаты, бұзаулар мен қозылардың абомазумдары(күйіс қайыратын жануарлардың асқазанының бөлігі, безді асқазан деп аталады).
Арнайы шикізатқа қан, өт, бауыр, жұлын, көз, эмбриондар.
Шикізаттың барлық осы түрлері дәрілік препараттарды өндіруге арналғандықтан, оларды өңдеудің барлық процестері ветеринариялық-санитариялық ережелерді қатаң сақтау жағдайында жүргізілуі керек. Ветсанинспекцияның рұқсатымен бездерді тек сау жануарлардан жинау керек.
Органопрепараттарға арналған шикізатты бастапқы өңдеудің негізгі операциялары:
ұшадан алу
тазалау және
консервілеу
Шикізаттың белсенділігі өте тез төмендейтіндіктен, өңдеу процесі мүмкіндігінше тез жүргізілуі керек.
Эндокриндік шикізатты сау жануарлардан сою мен бөлшектеуден кейін бірден жиналады. Ішкі секреция бездері (ерекшелік ұйқы безі) шамалы (0,1—10 г).
Тез және дұрыс жинау үшін олардың нақты анатомиялық орналасуын білу қажет (1-сурет).