Ет өнімдері өндірісінінің технологиясында ферментті препараттарды қолдану



бет7/29
Дата19.04.2023
өлшемі378,26 Kb.
#84187
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   29
Липазалар

Липазалар (триацилглицерин липаза ЕС 3.1.1.3) шұжық өндіру өндірісінде қажетті дәм мен иіс алу мақсатында қолданылады. Эндогенді ферменттерді, стартерлі мәдениеттердегі ферменттерді немесе изолирленген өндірісте шығарылатын ферментті препараттарды қолдануға болады. Липазалар табиғатта кең таралған және әр түрлі организмдерде: жануарларда, өсімдіктерде саңырауқұлақтар мен бактерияларда болады. Липазалар мен эластаздар майлардың сіңірілуінде, ерімейтін триглицеридтерді еритін май қышқылдарына айналдыратын, организмде сіңірілетін ди- және моноглицеридтер процесінде маңызды роль атқарады. Барлық белгілі липазалар бірдей ретпен орналасқан α/β – гидролаздардың тобына жатады. Бұл гидролаздар орталық гидрофобты сегіз жіпті β-полотнодан тұрады, ол өз кезегінде амфифильді α- спиральдардың екі қабатының арасында орналасқан. Олардың каталитикалық әсерінің механизмдеріде ұқсас. Липаздардың белсенді сайттары, каталитикалық триаданы серинді протеаздардың ұқсас жолымен қалыптастыратын Ser-Asp/Glu-His фрагменттерін құрайды. Микробиальді липаздардың көбі 30-400С жоғары белсенділік көрсетеді. Жіп тәрізді саңырауқұлақтардан ( Aspergillus niger, Thermomyces Lanuginosus ) және кейбір бактериялардан (Pseudomonas және Bacillus sp. ) 50-650С температурада белсенділігін сақтайтын термофильді липаздар бөлінген. Нейтральды ортада белсенділігі максимум 5,6-8,5 интервал рН ортада лиапздар үшін ең қолайлы диапазон болып табылады. Кейбір сілтілі липаздар, мысалы Bacillus және Pseudomonas, рН ортада оптимум 9,5 құрайды. Тамақ өнеркәсібінде липаздарды, көптеген фирмалар шығарады.


Трасглутаминаза


ТГазды (ЕС 2.3.2.13) ет өнімдерінің құрылымдық модификациясы үшін қолдануға болады. Бұл фермент өзімен тамақтық матриксте ковалентті байланыс түзетін, ацилтрансферазаны ұсынады. Ацильды группаның орынауыстыруы, γ-карбоксиаминді топтың арасындағы глутамильдің қалдығының пептидті байлынысы (ацил доноры) және белгілі ақуыздардағы лизилді фрагменттердің ε-амин тобын қоса отырып, әр түрлі субстраттардағы алғашқы амин тобы арқылы жүзеге асады. Осы өзара әсердің нәтижесінде, ε-γ-глутамил-лизинді изопептидті байланыс түзіледі.


Кесте 4
Ет тенденртзациясы кезінде өсімдік протеаздарына мысал



Протеаза



Ет түрі



Өңдеу жағдайы



Ет құрамы және ет сапасы

Ақпа-рат кө-зі

1

2

3

4

5

Папаин

Күркетауық жіліншегі, қуырылған тауық

Құрамында папаин бар инъецирленген маринадтар



Барлық ет түрін тендециялайды.Мари-надтың иісі мен дәмін ішінара жасырып папаиннің иісі мен дәмін шығарады.

[90]

4-ші кестенің жалғасы

Папаин

Сиыр еті



Инъецирленген папаин және жоғары қысым-да өңдеу(10-30 мПа 10 мин ішінде)



Папаиннің қысымы 100 мПа дейін болған кезде еттің жұмсақты-ғын жақсартады. Ұзақ уақыт қысымды кө-терген кезде еттің жұмсақтығы артпай-ды.



[91]

Бро-
мелаин


Кесілген жартылай фабрикат (төрт бұ-рышты кесілген) сиыр еті

\Тіліктеліп кесілген жартылай фабрикат


сиыр еті

Сиыр еті, дөңгелек бұлшық ет тіні



Шөккен және ерітінді фер-ментін алдын-ала каптіру

Инъецирленген


тілімді ет бекон дайындау үшін пайдаланылады.
Инъецирленген бромелайн ерітіндісі.



Құрамын жақсартып және солюбизациялық коллаген құрамына айтарлықтай әсер етеді.
Аз мөлшерде құрамына әсер етеді. Сыртқы түріне теріс әсер етеді.
Жұмсақтығын жо-ғарылатады, тұздық және фосфаттық инъекциясында әр түрлі жағдайында әсері бар.

[82]
[92]
[93]



Фицин



Сиыр фаршы



Фицинмен
тендеризделген
ет, шұжық
дайындауда пай-даланылады



Ет ақуызының со-любилизациясын жақ-сартады. Эмульсия тұрақты және басқа шұжық өнімінің құ-рамы сапалы болады.

[88]



Актинидин
немесе
папаин

Сиыр бұлшық ет тінінен жасалған жартылай сіңір стейкі.



Үзінді ерітінді ферментін дайын болуға 30 мин қалғанда үзінді ерітінді ферментінде ұстау.

Актинидин аз мөл-шерде миофибриляр-лық ақуызды сулан-дырады, папаинмен салыстырғанда, бірақ сол әсерді тендериза-циясыз бір мезгілде беткі қабатын жұм-сартады.

[33]

4-ші кестенің жалғасы

Тазалан-
баған
актинидин



Жартылай сіңір бұлшықет тіні
және ахиллова сіңірі.



Тазаланбаған актинидинді
тазалау және
жоғары қысым-да өңдеу. (500мПа)



Протеаза спанганың кернеуін төменде-теді, бірақ қысым оған әсер етпейді. Протеаза кейбір қыз-баған а-тізбек колла-генін, ал қысым бұл әсерді аздап көтереді.

[34]



Тазалан-
баған
зімбір сығындысы

Сиыр етінің стейкі және тілімделген сиыр еті.

Маринадталған



Ет едәуір жұмсарады.

[94]



Зімбір сығындысы



Қой етінің бөліктері



Маринадтау(24 cағ 40 С тем-а)



Қозғалу ауысымын төмендетеді және дайын болған өнім-нен кейін өнім шығы-мы көтеріледі. ВУС және коллагеннің еруі.

[95]

Буйвол бөліктері



Маринадтау(48cағ 40 С тем-а)

Қатты ет жұмсарып, басқа ет құрамының көрсеткіштеріне әсер етпейді.

[96]



Ешкі етінің бөліктері

Маринадтау (48cағ 40 С)

Ақуыздардың еруін жоғарылатады, әсіре-се коллагенді және ұзақ сақталады.

[79]

Зімбір ұнтағы



Тауық еті

Суға зімбір ұнтағын қосу



Қозғалу ауысымы тө-
мендейді, протеаз жә-не органолептикалық қасиеті жоғарылайды.

[97]

Зімбір сығындысы
және
папаин



Шошқа етінің
бөліктері

7,5%асқабақ не 9% зімбір сығындысы не
0,50% папаин ұнтағына жуу, келесі шаруа-шылықты ал-дын - ала
дайындау

Осы шаруашылықтың бәрі өнімнің ауысы-мын төмендетеді және басқа қасиет-терін жақсартады және зімбір еттің ұзақ сақталуына әсер етеді.

[98]

Көрсетілгендей, ТГаздар көп тамақ ферменттерін түзеді. Катализатор реакциясы ішкі және молекулалық заттар ақуызға тәуелді, глутамиль және лизиль қалдықтары бір немесе әртүрлі ақуыздарда болады.
ТГаздар көптеген жануар ұлпаларында және биологиялық сұйықтықтарында балықтарда, құстарда, омыртқасыздарда, амфибияларда, сімдіктер мен микроорганизмдерде кездеседі. Олар биологиялық процестерге қатысады, соның ішінде қан айналымына, жарақаттардың жазылуына, эпидермиялық кератиндерге және басқа реакцияларға қатысады.
Микробиалды ТГаз бактериялары Streptomyces және Streptoverticillium 1980ж аяғынан бастап тамақ өнеркәсібінде кеңінен қолдана бастады. Соның ішінде ет дайындауда қолданылады. ТГаздар қолжетімді компаниялармен Аjinomoto Inc және Yiming Biological products Co.Ltd серіктес. Ферменттердің бір-бірінен айырмашылығы микробиалды қапсыруға қабілеттігімен ерекшеленеді. ТГаздар миозин мен қатар актинді де модифицирлей алады. Ал, микробиалды фермент Streptomyces актинге қарағанда күші төмен. Микробиалды ТГаз миозин мен актинмен қатар тропанинді Т де модифицирлей алады.
ТГаздың құрамы әр түрлі заттармен ерекшеленеді. Ферменттер теңіз свинкасының бауыры мен Streptomyces mobaraensis (ескі аты-Streptoverticillum mobaraense) мономерлі ферменттер молекулалы массасына сәйкес 75 және 38кДа болады. ТГаздан айырмашылығы аз қоректі ферменттерден активтілігі Streptomyces-ке қатысты емес кальций ионына, оптималды ортасы рН -5-8,бірақ бұл фермент рН 4-5 немесе 8-9 болғанда активті болады. ТГаз 400 С температурада 10 минут аралығында активтілігін сақтайды, ал 700 С температурада бірнеше минут ішінде инактивирленеді.




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   29




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет