Генетика негіздері
Генетика есептерін құрастыру және шешу әдістемесі
Оқушыларға генетикалық терминдер мен таңбалар туралы будандастырудың түрлерін, генетиканың негізгі заңдылықтарын түсіндіріп болғаннан кейін есептер беріп, олардың шығару жолдарын түсіндіру қажет.
Генетикалық таңбалар:
Р- будандастыруға алынған ата- аналық даралар.
Г- гаметалар.
Г -1,2,3 –алынған ұрпақ: жанына қойылатын индекс ұрпақтың реттік санын көрсетеді: Ғ1- бірінші ұрпақ, Ғ2 – екінші ұрпақ, т.б.
х- будандастыру белгісі.
-аналық дараның жыныстық белгісі.
-аталық дараның жыныстық белгісі.
Гендерді латын алфавитінің әріптерімен белгілейді:
А –доминантты ген, а- рейессивті ген.
АА- доминантты гомозигота, Аа –гетерозигота, аа- рецессивті гомозигота.
Есептерді құрастыру
Өсімдіктерде, жануарларда адамда кездесетін тұқым қуалайтын белгілердің доминантты , рецессивті, аралық қасиетін көрсететін кестелер, екінші ұрпақта будандастырудың типіне қарай белгілердің сан жағынан ажырауын анықтайтын кестелер, аллельді емес гендердің өзара әсерін көрсететін суреттер, хромосомалардың құрылысы, терминдердің анықтамалары мен таңбалардың үлгісі, есептерді шығару жолдары туралы мәліметтер берілуі тиіс.
Есептерді құрастырудың үш әдістемелік нұсқасы бар.
Белгілер тұқым қуалаудың қай типіне жататынына байланысты құрсатыру;
Кестеде берілген тұқым қуалайтын белгілерді таңдап, есептің шартына енгізу;
Есептің мазмұнын құрастырып, сұрақтарды тұжырымдау.
1-кесте
Обьект
|
Белгі
|
Доминантты белгі
|
|
Достарыңызбен бөлісу: |
