Химия кафедрасы

Жай заттар                Бейорганикалық заттар           Күрделі заттар
                                                                               
Металл    Бейметалл                                      Оксид    Қышқыл    Негіз    Тұз
Мысалдар келтіре отырып, толтырады.
Оксидтер
                                Негіздік          Екідайлы             Қышқылдық
2. Оксидтерді алу жолдары              Оксидтерді алу жолдары
                                                    Айырылу реакциясы           Қосылу реакциясы
оттекті          екідайлы және   тұздардан                  жай заттан        күрделі     
қышқыл       ерімейтін                                                                          заттан     
дардан         негіздерден                                                                       (тотығу)
ІV. Жаттығу жұмыстары.
1. Элементтерді жікте: К, N, P, Zn, Na, Mg, I, Ag, Al, Cl, S.
2. Оксидтерді жікте: MgO, Na
2
O, SO
3
, BeO, ZnO, Ag
2
O, Al
2
 O
3
, N
2
O
5
, P
2
O
5
 оларға 
тән   химиялық   қасиеттерді   оқулықтағы   кестені   басшылыққа   ала   отырып 
орындайды.
3. Берілген формулалар: NaCl, SO
2
, СО
2
, Н
2
О, НCl, Н
2
SО
4
, КОН. Осылардың 
қайсысы кальций оксидімен әрекеттеседі.  Тиісті реакция  теңдеулерін жазып, 
мүмкін болатын лаборатоиялық тәжірибені жасап көрсетіңдер.
4. Берілген формулалар: Na, BaO, SiO
2
, Н
2
О, BaCl
2
, Н
2
SО
3
, Ca(ОН)
2
. Осылардың 
қайсысы   көміртек   (ІV)оксидімен   әрекеттеседі.   Тиісті   реакция   теңдеулерін 
жазып, мүмкін болатын лаборатоиялық тәжірибені жасап көрсетіңдер.
V. Бекіту.1. Оксидтер деп нені атайды? Суда еритін ж/е ерімейтін оксидті ата.
2. Негіздік, қышқылдық, екідайлы оксидтерге тән химиялық қасиеттерді ата. 
Ұқсастықтары мен айырмашылықтарын көрсет.
3.   Күкірт   (ІV)   оксиді,   калий   оксиді,   темір   (ІІІ)   оксидтеріне   сәйкес   келетін 
гидроксидтердің формулаларын жаз.
4. Сызбанұсқа бойынша оксидтердің алыну реакция теңдеулерін жаз.
VІ. Қорытынды жасау. VІІ. Бағалау.
VІІІ. Үйге: §44,45 оқу, №8, 11
9-САБАҚ
Сабақтың   тақырыбы: 
Негіздер,   жіктелуі,   алынуы,   қолданылуы, 
қасиеттері.Л.т.Ерімейтін негіздерді қыздырып айыру.
Сабақтың   мақсаты:  судың   химиялық   қасиеттерін   еске   түсіру   арқылы 
негіздердің ережесін бекіту, олардың химиялық қасиеттерін оқып – үйренуді 
жалғастыру, екідайлы қасиетті элементтер туралы мағлұмат беру, заттарды бір 
–   бірімен   салыстырып,   олардың   ерекше   қасиеттері   мен   ортақ   қасиеттерін 
ажырата білу, заттың құрамы мен құрылысы жайлы білімді дамыту
Реактивтер мен құралдар: темір (ІІ), мыс(ІІ) және мырыштың ерігіш тұздары, 
сілтілер, спирт шамы, сіріңке, мыс(ІІ) гидроксиді
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Жаңа білім қабылдауға дайындық кезеңі.
14

1. Үй тапсырмасын тексеру.
2. Оксидтер туралы қорытынды жасау.
ІІІ. Жаңа сабақ «Негіздер, жіктелуі, алынуы, қолданылуы, қасиеттері»
Электрондық оқулықтан негіздер туралы тыңдау, негзгілерін жазып алу.
1. Негіздер, жіктелуі
2. Қасиеттері, алынуы, қолданылуы.
3. Л.т.Ерімейтін негізді қыздырып айыру
ІҮ. Жаттығу жұмыстары.
1. Берілген: CaО, Сu(ОН)
2
, НCl, KBr, SO
2
, H
2
S, N
2
O
5
Осылардың   қайсысы   натрий   гидроксидімен   әрекеттеседі?   Жүретін   реакция 
теңдеулерін жазыңдар.
2. Қыздырғанда: а) алюминий гдроксидінің; ә) мыс(ІІ) гидроксидінің, б) мыс 
(І)гидроксидінің,   в)   темір(ІІ)   гидроксидінің   айырылу   реакцияларының 
теңдеулерін жазыңдар.
3.   Массасы   20   г   натрий   сілтісіне   көмірқышқыл   газын   жібергенде   түзілген 
мыстың   массасы   қанша?   Осы   алынған   тұзға   тұз   қышқылымен   әсер   еткенде 
қанша грамм натрий хлориді және қанша көлем көміртек(ІV)оксиді бөлінеді?
Ү. Бекіту. 
1. Негіздер дегеніміз не?
2. Олар нешеге бөлінеді?
3. Негіздердің ерекше қасиеттерін сипатта.
4. Негіздермен жұмыс істегенде қандай қауіпсіздік ережелерін сақтау қажет?
5. №8, 9 есептерді шығару.
ҮІ. Оқулықпен жұмыс. 
1. № 1,2,3 сұрақтарға жауап беру.
2. Металдар қатарына сызбанұсқа құрастыру.
3. Бейметалдар қатарына сызбанұсқа құрастыру.
4. Негіздерге жалпы қандай қасиеттер тән екен?
 ҮІІ. Қорытынды жасау.
Кесте толтыру  
ҮІІІ. Бағалау.
ІХ. Үйге: §46 оқу, № 4-17, -18 есептер жинағынан, қышқылдар туралы қайталап 
келу.
10-САБАҚ
Сабақтың   тақырыбы:  Қышқылдар,   жіктелуі,   алынуы,   қасиеттері   мен 
қолданылуы. 
Сабақтың   мақсаты:  бейорганикалық   заттар   класын   жіктеу   және   олардың 
арасындағы  генетикалық  байланысты қарастыру, оны түсіндіріп айтып беру, 
қышқылдардың құрамы мен алу жолдарын білу, олармен жұмыс істегенде сақ 
болу керектігін еске түсіру, химиялық қасиеттерін тәжірибе жүзінде дәлелдей 
білу дағдысын қалыптастыру 
15

Реактивтер   мен   құралдар:  мырыш,   магний   оксиді,   мыс,   күкірт   немесе   тұз 
қышқылы, натрий карбонаты, сынауық, стақан, лабораториялық тұрғы, спирт 
шамы, сіріңке.  
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Жаңа білім қабылдауға дайындық кезеңі.
ІІ1. Үй тапсырмасын тексеру. 
1. Айналу реакция теңдеулерін жазыңдар: а. Ва → ВаО→ Ва(ОН)
2
→ ВаSО
4
ә. Аl → Аl
2
СО
3
 → АlCl
3 
→ Аl(ОН)
3 
→ NаАlО
2
б. С → СО
2 
→ Н
2
СО
3 
→ Nа
2
СО
3
2. Оксидтер қалай жіктеледі? 
3. Негіздік оксидтер дегеніміз не? Негіздік оксидтерге мысалдар келтір.
4. Қышқылдық оксид дегеніміз не? Қышқылдық оксидтерге мысалдар келтір. 5. 
Екідайлы оксидтер дегеніміз не? Екідайлы оксидтерге мысалдар келтір. 
ІV. Оксидтер туралы қорытынды жасау.
V. Жаңа сабақ «Қышқылдар, жіктелуі, алынуы, қолданылуы, қасиеттері»
Электрондық   оқулықтан  қышқылдар  туралы   тыңдау,   тәжірибелерді   көрнекі 
көру, негізгілерін жазып алу.
1. Қышқылдар, жіктелуі
2. Қасиеттері, алынуы, қолданылуы.
3.   Л.т.Қышқылдың   индикаторға   әсері,   Ме   –   мен,   МеО   –   мен,   сілтімен 
бейтараптануы және карбонатпен әрекеттесуі. Тиісті р.т.ж.
VІ. Жаттығу жұмыстары.
1. Берілген: CaО, Сu(ОН)
2
, НCl, KBr, SO
2
, H
2
S, N
2
O
5
.Осылардың қайсысы тұз 
қышқылымен әрекеттеседі? Жүретін реакция теңдеулерін жазыңдар.
2. Са → СаО → Са(ОН)
2
 → СаCl
2
                              ↓
                             СаСО
3 
→ СаSО
4
3. Екі сынауықта кальций оксиді және фосфор (V) оксиді бар. Тәжірибе жүзінде 
әрқайсысын анықта.
VІІ. Бекіту. 
1. Қышқылдар дегеніміз не? Олар нешеге бөлінеді?
2. Қышқылдарға тән қасиеттерді ата(күкірт, тұз, азот қ. сипатта).
3.   Қышқылдармен   жұмыс   істегенде   қандай   қауіпсіздік   ережелерін   сақтау 
қажет? Қышқылмен уланғанда және денеге тигенде қандай сақтық шаралары 
қолданылады?
4. Оқулықпен жұмыс. №3, 4,5,9 есептерді шығару.
VІІІ. Қорытынды жасау. ІХ. Бағалау.
Х. Үйге: §47 оқу, № 6, 7, 8, 10 тұздар туралы қайталап келу.
16

11-САБАҚ
Сабақтың тақырыбы: Тұздар, жіктелуі, алынуы, қасиеттері мен қолданылуы. 
Сабақтың мақсаты: тұздар жайлы алған білімдерін одан әрі қарай дамы- тып, 
олардың   аталуы   мен   жіктелуін,   суда   еритін,   ерімейтін   тұздар   жайлы   толық 
мағлұмат   алуды   іске   асыру,   тұздардың   құрамы   мен   алу   жолдарын   білу, 
тұздардың формуласын, тұздардың суда ерігіштік кестесін реакция теңдеулерін 
жазуда пайдалана білу дағдысын жетілдіру
Реактивтер мен құралдар: тұздардың суда ерігіштік кестесі
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. . Үй тапсырмасын тексеру жұмысы.
І нұсқа
Іі нұсқа
Түссіз   ерітінділер   берілген.   Олар:   тұз 
қышқылы,   натрий   гидроксиді,   су. 
Әрқайсысын   индикатор   көмегімен   қалай 
анықтауға болады?
Магнийдің   І,   ІІ,   ІІІ   негізді  
қышқылдармен   әрекеттесу  
теңдеуін   жазып,   өнімдердің 
аттарын атаңдар.
ІІ1. Жаңа білім қабылдауға дайындық кезеңі.
1. Тұздар дегеніміз не?
2. Қандай тұздарды білесіңдер? Мысалдар келтір.
3. Тұздардың формулаларын қалай құрастырамыз? Мысалдар келтір.
ІV. Тұздар туралы қорытынды жасау.
V. Жаңа сабақ «Тұздар, жіктелуі, алынуы, қолданылуы, қасиеттері»
Электрондық   оқулықтан  қышқылдар  туралы   тыңдау,   тәжірибелерді   көрнекі 
көру, негізгілерін жазып алу.
1. Тұздар, жіктелуі (тұздар: орта, қышқыл, негіздік, қос)
2. Қасиеттері, алынуы, қолданылуы.
VІ. Жаттығу жұмыстары.
1. Жай және күрделі заттардың арасында өзара байланыс бар ма? Оны қалай 
дәлелдеуге болады?
2. Кальций, оттек және күкіртті пайдаланып, кальций сульфитін қалай алуға 
болады?
3. Төмендегі берілген формулалардан: Na, SO
2
, BaSO
4
, Ba, HCl, PbO, ZnSO
4
, 
Ba(OH)
2
,   CO
2
,   BaO   генетикалық   тізбегі   бар   формулаларды   теріп   жазып, 
генетикалық қатар құрып, тиісті реакция теңдеулерін жазыңдар.
VІІ. Бекіту. 
1. Тұздар дегеніміз не? Олар нешеге бөлінеді?
2. Тұздарға тән қасиеттерді ата(күкірт, тұз, азот қ. сипатта).
3. Оқулықпен жұмыс. №3, 4, 5, 6 жаттығуларды орындау.
4. № 9 есепті шығару. Бейтараптану реакциясының көмегімен мына тұздарды: 
AlCl
3
,   K
2
SO
4
,   Na
3
PO
4
,   BaSO
4
  реакция   теңдеулерін   жаз.Оларды   ата.   Алынған 
тұздардың 1 молін алу үшін реагенттер қанша қажет?
VІІІ.   Қорытынды   жасау.Тұздар   –   Ме   атомы   мен   қышқыл   қалдығынан  
тұратын күрделі заттар. Олар – маңызды шикізат.
ІХ. Бағалау.
Х. Үйге: §48 оқу, №7,8 жаттығулар, № 4-120, -147 бейорганикалық қосылыстар 
класын қайталап келу.
17

12-САБАҚ
Сабақтың тақырыбы:  Хлордың периодтық жүйедегі орны, атом құрылысы, 
қасиеттері.
Сабақтың   мақсаты:  Галогендердің   Д.И.Менделеев   жасаған   периодтық 
жүйедегі   орны   жайлы   бұрын   алған   білімдерін   толықтырып   жүйелеу, 
затқұрылысы жайлы алған білімдері бойынша элементті сипаттаудағы дағдыны 
қалыптастыру
Реактивтер мен құралдар: Д.И.Менделеевтің периодтық кестесі
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. . Үй тапсырмасын тексеру жұмысы.
ІІІ. Жаңа білімді қабылдауға дайындық кезеңі.
ІV. Қорытындылау.
V.   Жаңа   сабақ  «Хлордың   периодтық   жүйедегі   орны,   атом   құрылысы, 
қасиеттері» Галогендердің сыртқы электрондық қабатын толтыруға 1 электрон 
жетпейді, демек олар тотықтырғыш қасиет көрсетеді. Енді галогендердің рет 
нөмірі артқан сайын қасиеті қалай өзгеретінін қарастырайық.
1. Электрондық деңгей саны артады.
2. Элемент атомының радиусы артады.
3. Сыртқы электрон атом ядросынан қашықтайды да, оның ядроға тартылуы 
азаяды. 
4. Электртерістік төмендейді.
5. Бейметалдық қасиет азаяды, тотықтырғыштық қабілеті әлсірейді. Галогендер 
молекулалары 2 атомнан тұрады. 
Формула
M
r
Байланыс 
типі
Тотықтырғыш 
қасиеті
Тотықсыздандырғыш 
қасиеті 
Сутектік 
қосылысы
F
2
Cl
2
Br
2
I
2
38
71
160
254
F ..F
Cl.. Cl
Br..Br
I ..I
  
   
ар
та
ды
   
   
   
   
   
   
 
   
ар
та
ды
HF
HCl
HBr
HI
Оқулықпен жұмыс істеп, кестені толтырады.
VІ. Жаттығу жұмыстары
1. Галогендердің физикалық қасиеттері қалай өзгереді?
2. Тотықтырғыштық қасиеті ең жоғары қай галоген?
3.   Хлор   сутекпен,   металдармен   реакцияға   түскенде   тотығу   дәрежесі   қандай 
болады?
VІІ. Бекіту
1. Хлор атомының тотығу дәрежесі +3, +5, +7 болып өзгеретін себебін түсіндір.
2. Аузы берік жабылған ыдыста 8л хлор мен 12л сутек әрекеттесіп, хлорсутек 
түзіледі.Қай газ және қандай мөлшерде артық қалады?
3. № 7 – 29 есепті жинақтан шығару.
VІІІ. Қорытынды жасау 
18

ІХ. Бағалау.
Х. Үйге: §68 оқу, № 8 жаттығулар, № 7 - 34 жинақтан
13-САБАҚ
Сабақтың тақырыбы: Хлордың алынуы, қолданылуы
Сабақтың   мақсаты:  Галогендер   және   хлордың   табиғаттағы   қосылыстары 
жайлы білімді жүйелеу және қорытындылау
Реактивтер мен құралдар:  Концентрлі тұз қышқылы, марганец (ІV) оксиді, 
мыс, темір ұнтағы, натрий
Сабақтың барысы: 
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. . Үй тапсырмасын тексеру жұмысы.
ІІІ. Жаңа білімді қабылдауға дайындық кезеңі.Үй тапсырмасының орындалуын  
бағалау.
ІV. Жаңа сабақ «Хлордың алынуы, қолданылуы»
1. Хлорды алу.
Өнеркәсіпте: Концентрлі ас тұзының судағы ерітіндісін электролиздеу арқылы 
алады(Павлодар химия комбинатында).
Лабораторияда:Күшті тотықтырғыштарға MnO
2
, KClO
3
, KMnO
4
  – на конц. тұз 
қышқылымен әсер етіп алады: 
MnO
2
 + 4НСl = Cl
2
 + MnCl
2
 + 2Н
2
О
KClO
3 
+ 6НСl 
 →

t
 3Cl
2
 + KCl + 3Н
2
О баяу қыздыру қажет, қопарылу мүмкін
KMnO
4
 + 16НСl = 5Cl
2
 + 2MnCl
2
 + 2KCl + 8Н
2
О
2.   Қолданылуы.   Слайдты   көрнекі   көрсете   отырып   түсіндіру,   электрондық 
оқулықтан көрсету
V. Жаттығу жұмыстары
1. Массасы 43,5 г MnO
2
 – ін конц. тұз қышқылымен әрекеттестіргенде қ.ж. – да 
қанша көлем хлор алуға болатынын есепте.
2. Суда еріткеннен кейін хлорсутек қышқылынан 100 г 15% - тік тұз қышқылы 
алынса, хлордың қанша көлемі керек?
VІ. Бекіту
1. Хлордың қолданылуы туралы айтып бер.
2. Хлорды лабораторияда алу жолдарын түсіндір. 
Тиісті реакция теңдеулерін жаз. 
3. Галогендердің қасиеттерін салыстырмалы түрде түсіндір.
4. Олармен жұмыс барысында неге сақтық қажет?
5. Галогендердің қосылыстары туралы не білдің?
6. Швед ғалымы К. Шееле қашан және қандай әдіспен хлорды алды?
7. Павлодар химия зауытында хлорды қандай жолмен алған? Түсіндір.
VІІ. Қорытынды жасау
Хлорды   өнеркәсіпте   ас   тұзынан   алады.   Лабораторияда   кейбір   күшті 
тотықтырғыштарға тұз қышқылымен әсер етіп алады. Хлор әр түрлі мақсатта 
химия өнеркәсібінде   және дәрі – дәрмек, бояулар, пластмасса, т.б. алу үшін 
қолданады.
VІІІ. Бағалау.
19

ІХ. Үйге:  §69 оқу, №6 жаттығулар, экологиялық тақырыпқа есеп құрастырып 
және шығарып келу, сілтілік металдар мен галогендер тақырыбына презентация 
дайындау.
14-САБАҚ
Сабақтың   тақырыбы:  Қышқылдар,   жіктелуі,   алынуы,   қасиеттері   мен 
қолданылуы. 
Сабақтың   мақсаты:  бейорганикалық   заттар   класын   жіктеу   және   олардың 
арасындағы  генетикалық  байланысты қарастыру, оны түсіндіріп айтып беру, 
қышқылдардың құрамы мен алу жолдарын білу, олармен жұмыс істегенде сақ 
болу керектігін еске түсіру, химиялық қасиеттерін тәжірибе жүзінде дәлелдей 
білу дағдысын қалыптастыру 
Реактивтер   мен   құралдар:  мырыш,   магний   оксиді,   мыс,   күкірт   немесе   тұз 
қышқылы, натрий карбонаты, сынауық, стақан, лабораториялық тұрғы, спирт 
шамы, сіріңке.  
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Жаңа білім қабылдауға дайындық кезеңі.
ІІІ. Үй тапсырмасын тексеру. 
1. Айналу реакция теңдеулерін жазыңдар: а. Ва → ВаО→ Ва(ОН)
2
→ ВаSО
4
ә. Аl → Аl
2
СО
3
 → АlCl
3 
→ Аl(ОН)
3 
→ NаАlО
2
б. С → СО
2 
→ Н
2
СО
3 
→ Nа
2
СО
3
2. Оксидтер қалай жіктеледі? 
3. Негіздік оксидтер дегеніміз не? Негіздік оксидтерге мысалдар келтір.
4. Қышқылдық оксид дегеніміз не? Қышқылдық оксидтерге мысалдар келтір. 5. 
Екідайлы оксидтер дегеніміз не? Екідайлы оксидтерге мысалдар келтір. 
ІV. Оксидтер туралы қорытынды жасау.
V. Жаңа сабақ «Қышқылдар, жіктелуі, алынуы, қолданылуы, қасиеттері»
Электрондық   оқулықтан  қышқылдар  туралы   тыңдау,   тәжірибелерді   көрнекі 
көру, негізгілерін жазып алу.
1. Қышқылдар, жіктелуі
2. Қасиеттері, алынуы, қолданылуы.
3.   Л.т.Қышқылдың   индикаторға   әсері,   Ме   –   мен,   МеО   –   мен,   сілтімен 
бейтараптануы және карбонатпен әрекеттесуі. Тиісті р.т.ж.
VІ. Жаттығу жұмыстары.
1.  Берілген:  CaО,   Сu(ОН)
2
,  НCl,  KBr,  SO
2
,  H
2
S,  N
2
O
5
.Осылардың   қайсысы 
тұз қышқылымен әрекеттеседі? Жүретін реакция теңдеулерін жазыңдар.
2. Са → СаО → Са(ОН)
2
 → СаCl
2
                              ↓
                             СаСО
3 
→ СаSО
4
3.   Екі   сынауықта   кальций   оксиді   және   фосфор   (V)   оксиді   бар.   Тәжірибе 
жүзінде әрқайсысын анықта.
VІІ. Бекіту. 
1. Қышқылдар дегеніміз не? Олар нешеге бөлінеді?
2. Қышқылдарға тән қасиеттерді ата(күкірт, тұз, азот қ. сипатта).
20

3.   Қышқылдармен   жұмыс   істегенде   қандай   қауіпсіздік   ережелерін   сақтау 
қажет?   Қышқылмен   уланғанда   және   денеге   тигенде   қандай   сақтық 
шаралары қолданылады?
21

4. Оқулықпен жұмыс. №3, 4,5,9 есептерді шығару.
VІІІ. Қорытынды жасау. ІХ. Бағалау.
Х. Үйге: §47 оқу, № 6, 7, 8, 10 тұздар туралы қайталап келу.
15-САБАҚ
Сабақтың тақырыбы: Тұздар, жіктелуі, алынуы, қасиеттері мен қолданылуы. 
Сабақтың мақсаты: тұздар жайлы алған білімдерін одан әрі қарай дамы- тып, 
олардың   аталуы   мен   жіктелуін,   суда   еритін,   ерімейтін   тұздар   жайлы   толық 
мағлұмат   алуды   іске   асыру,   тұздардың   құрамы   мен   алу   жолдарын   білу, 
тұздардың формуласын, тұздардың суда ерігіштік кестесін реакция теңдеулерін 
жазуда пайдалана білу дағдысын жетілдіру
Реактивтер мен құралдар: тұздардың суда ерігіштік кестесі
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру жұмысы.
І нұсқа
ІІ нұсқа
Түссіз   ерітінділер   берілген.   Олар:   тұз 
қышқылы,   натрий   гидроксиді,   су. 
Әрқайсысын   индикатор   көмегімен   қалай 
анықтауға болады?
Магнийдің   І,   ІІ,   ІІІ   негізді  
қышқылдармен   әрекеттесу  
теңдеуін   жазып,   өнімдердің 
аттарын атаңдар.
ІІІ. Жаңа білім қабылдауға дайындық кезеңі.
1. Тұздар дегеніміз не?
2. Қандай тұздарды білесіңдер? Мысалдар келтір.
3. Тұздардың формулаларын қалай құрастырамыз? Мысалдар келтір.
ІV. Тұздар туралы қорытынды жасау.
V. Жаңа сабақ «Тұздар, жіктелуі, алынуы, қолданылуы, қасиеттері»
Электрондық   оқулықтан  қышқылдар  туралы   тыңдау,   тәжірибелерді   көрнекі 
көру, негізгілерін жазып алу.
1. Тұздар, жіктелуі (тұздар: орта, қышқыл, негіздік, қос)
2. Қасиеттері, алынуы, қолданылуы.
VІ. Жаттығу жұмыстары.
1. Жай және күрделі заттардың арасында өзара байланыс бар ма? Оны қалай 
дәлелдеуге болады?
2. Кальций, оттек және күкіртті пайдаланып, кальций сульфитін қалай алуға 
болады?
3. Төмендегі берілген формулалардан: Na, SO
2
, BaSO
4
, Ba, HCl, PbO, ZnSO
4
, 
Ba(OH)
2
,   CO
2
,   BaO   генетикалық   тізбегі   бар   формулаларды   теріп   жазып, 
генетикалық қатар құрып, тиісті реакция теңдеулерін жазыңдар.
VІІ. Бекіту. 
1. Тұздар дегеніміз не? Олар нешеге бөлінеді?
2. Тұздарға тән қасиеттерді ата(күкірт, тұз, азот қ. сипатта).
3. Оқулықпен жұмыс. №3, 4, 5, 6 жаттығуларды орындау.
4. № 9 есепті шығару. Бейтараптану реакциясының көмегімен мына тұздарды: 
AlCl
3
,   K
2
SO
4
,   Na
3
PO
4
,   BaSO
4
  реакция   теңдеулерін   жаз.Оларды   ата.   Алынған 
тұздардың 1 молін алу үшін реагенттер қанша қажет?
22

VІІІ.   Қорытынды   жасау.Тұздар   –   Ме   атомы   мен   қышқыл   қалдығынан  
тұратын күрделі заттар. Олар – маңызды шикізат.
ІХ. Бағалау.
Х.   Үйге:  §48   оқу,   №7,8   жаттығулар,   №   4   -   120,   -   147   бейорганикалық 
қосылыстар класын қайталап келу.
16-САБАҚ
Сабақтың тақырыбы: Элементтердің табиғи топтары, олардың қасиеттері
Сабақтың   мақсаты:  элементтерді   алғашқы   топқа   бөлу,   ұқсастығы   мен 
айырмашылықтары арқылы оларды сілтілік металдар, галогендер, халькогендер 
және инертті газдарға топтастыру, осы топтардағы элементтердің физикалық 
және химиялық қасиеттерінің салыстырмалы атомдық массаға тәуелді екенін 
түсіндіру

жүктеу/скачать 0,55 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: