“Алғашқы химиялық ұғымдар” тақырыбына

 7. Сұрақ белгісінің орнына коэффициенттерін қойыңыздар:
   4Al  +  ?O
2
  = 2Al
2
O
3                                              
 ?Na  +  O
2
  =  2Na
2
O
 а) 2                                                              а) 2  
 ә) 4                                                              ә) 3
 б) 3                                                              б) 4
 в) 5                                                              в) 6
 8. 18 г H
2
O мен  0,5 моль  H
2
O         8.  0,5 моль О
2
  мен 32 г О
2
  
 молекула санын салыстыр:                молекула санын салыстыр:    
 а) 18 г артық                                            а) 0, 5 мольде артық
 ә) бірдей                                                   ә) бірдей    
 б) 0,5 моль артық                                    б) 32 грамда артық
          
 Ш-деңгей
 9.Бір элементтің оксидінің         9. Көкөніс тұздағанда 1 л суға аса 
 формуласы ЭО
2
 , ондағы                 тырмай екі ас қасық (35 г) ас тұзы
 оттектің масссалық үлесі                NaCl салынады. Осы ерітіндіде 
 53,3%. Элементті табыңыз.            Тұздың бір молекуласына сәйкес
 а) С                                                      келетін судың молекуласының саны
 ә)  Si                                                           а) 26
 б) Mn                                                         ә) 59
 в) S                                                            б) 93
                                                                    в) 85
Бұдан   басқа  бағдарламаға   сәйкес  мына  тәрізді   тест   тапсырмалары  мен 
бақылау жұмыстары жүргізіледі.
8 сынып
«Химиялық алғашкы ұғымдар»
1. Калий карбонатының К
2
СО
з
 мольдік массасы:    
а) 138,    б)120,    в)  140;
2. 0,2 моль Р
2
О
5
 массасы жэне молекула саны:  
а) 14,2 г 1,2 10  молекула   6) 28,4 г    1,204 1023 молекула   
в) 142 г 3,01 1023
3. 3 3,3 г СаСl
2
 кальций хлоридіне сэйкес келетін зат мөлшері: 
а) 1 моль  б) 0,2 моль  в) 0,3 моль
4.   Массасы   50%   күкірт   пен   50%   оттектен   түратын   затттың   химиялық 
формуласы. Заттың мольдік массасы 64 г\моль :
a) SO
3
  б) SO
2
  в) SO
4
5. Сутектің массалық үлесі 1,6 %, азоттың - 22,2 %, оттектің - 76,2% болатын 
қосылыстың химиялық формуласы: 
a) HNO
2 
  б) HNO
3
34

6.   Пробиркаға   10   г   мыс(11)   оксиді   мен   12,5   күкірт   қышқылын   қосып, 
пробирканың   аузын   тығындап   жауып,   қыздырылды.   Реакцияның   жүргенін 
заттың түсінің өзгеруі арқылы білінді. Түзілген заттың массасын есепте:
а) 22,5 г  б) 2,5г  в) 32,5 г
7.Мыс,   күкірт   жэне   оттектің   массалық   қатынастары   2:1:2болатын   заттың 
химиялық формуласы :
a) CuSO
4
   б) CuSO
3
   в) CuS
8. 480   г   магний   оттегімен   толық   эрекеттесуі   нэтижесінде   түзілген   магний 
оксидінің массасы мен зат мөлшері:
а) 400г , 10 моль   б) 500г, 15 моль    в) 800г, 20 моль
9. Темір   мен   күкірттің   эрекеттесуі   нэтижесінде   0,3   моль   темір   (П)   сульфиді 
түзілді.Жұмсалған темір мен күкірттің массасы мен зат молшері:
а) 16,8 г темір 9,6 г күкірт зат мөлшерлері 0,3 моль
б) 9,4 г темір 4,8 г күкірт зат мөлшерлері   0, 15 моль
в) 11,2 г темір 6,4 г күкірт зат мөлшерлері 0,2 моль
10. Темірдің массалық үлесі қай қосылыста көбірек, есептеп анықта:
a) Fe
2
O
3
   70 %   b) FeS   64 % d ) FeO 77%
«Алғашқы химиялық ұғымдар»
тақырыбына №1 бакылау жұмысы
1 нұсқа
1. Химиялық реакция схемаларындагы коэффициентерді қойыңдар:
a) AL   + HC
ℓ
    =       ALC
ℓ
3
    +    ?        б) КМО
3
 —► KNO
2
 + О
2
ә)    К   +   О
2
     —►    ?
в) Сu + 0
2
 —► C()
2
    
Химиялык   реакция   типін   анықта..   Реакцияға   түскен   жай   заттардың   астып 
сызып, күрделі заттардың атын ата. Күрделі заттардың құрамындағы химиялык 
элементердің валенттілігін анықта.
2.   Кальций   хлоридінің   құрамына   кіретін   (CaC
ℓ
2
)   химиялык   элементтердің 
массалық үлесін (%) есептеп шығарыңдар.
3. 4,7 г К
2
 О қандай мелшерге сэйкес? Құрамындағы молекула санын анықта.
4. 16,25 г мырыш оттегімен эрекеттесуі нәтижесінде түзілген мырыш оксидінің 
массасын есептеңдер.
2 нұсқа
1 . Химиялык реакциялардағы коэффициенттерді қойыцдар:
а) (СuOН)
2
CО
3
 
   СuО   + Н
2
О + СО
2
        б) РbО
2
   + С  
  СО
2
  + Рb
ә) AL 
  +О
2
  Аl
2
О
3
  в) Mg     +   HC
ℓ
  
?     +  H
2
Химиялық   реакция   типін   анықта.   Реакцияма   түскен   жай   заттардыц   астын 
сызып,   күрделі   заттардың   атын   атаңдар.   Күрделі   заттардың   құрамындағы 
химиялық элементтердің валенттілігін аныктаңдар.
35

2. Аспириннің құрамына 4,45% сутегі, 35,55% оттегі, 60% көміртегі.  Мольдік 
массасы 180. Аспириннің формуласыи анықта.
3. 0,25  моль  К
2
  СО
3
  сәйкес  келетін  массасын  және молекула  санын есептеп 
шығар.
4. Магний мен оттегінің әрекеттесуі нәтижесінде 0,5 г магний оксиді түзілді. 
Жұмсалған магнийдің массасы мен зат мөлшерін есепте.
Бұл   тарау   бойынша   оқушылардың   міндетті   дайындық   деңгейіне 
қойылатын талаптар:
Атау:
-
таңбасы бойынша химиялық элементті;
-
химиялық формулалары бойынша затты;
-
химиялық реакциялардың белгілерін.
Анықтау:
-
заттың сапалық және сандық құрамын;
-
бинарлы қосылыстардағы химиялық элементтердың валенттілігін;
-
химиялық оеакциялардың типтерін.
Құрастыру:
-
химиялық элементтердің валенттілігі бойынша формуласын;
-
жай   заттар,   оксидтер,   хлоридтер,   сульфидтерді   алу   реакция 
теңдеулерін.
Сипаттау:
- қоспаны бөлу тәсілдерін.
Түсіндіру:
- физикалық құбылыстың химиялық құбылыстан айырмашылығын;
- зат массасының сақталу және құрам тұрақтылық заңдарының мәнін.
Есептей білу:
- химиялық   формула   бойынша   заттардың   салыстырмалы   молекулалық 
массасын;
- химиялық   форомула   бойынша   қосылыстағы   химиялық   элементтің 
массалық үлесін;
- берілген зат мөлшері бойынша зат массасын немесе керісінше,массасы 
белгілі болса, онда зат мөлшерін;
- реакциядағы өзара әрекеттесуші немесе реакция нәтижесінде түзілген 
заттардың біреуінің массасы немесе зат мөлшері берілген жағдайда екіншісінің 
зат мөлшерін немесе массасын.
Құрастыра білу:
- қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтай отырып, қоспаны бөлу;
- қарапайым   лаборатормялық   ыдыстармен   және   құралдармен   жұмыс 
істеу.
Деңгейлік   тапсырмалар   құру   критерийі   негізінде   оқушы   білімі   былай 
бағаланады:
А - деңгейінде жұмыс істейтін оқушылар -  «3»  деген баға;
В - деңгейінде жұмыс істейтін оқушыларға -  «4»  деген баға;
С - деңгейінде жұмыс істейтін оқушылар -  «5»  деген баға алады.
36

Тест тапсырмаларын орындағанда тапсырма - 90 -100% орындалса - «5»;
тапсырма -70  - 90%  орындалса - «4»;
тапсырма - 50 - 70%  орындалса - «3». 
Осылай   орындалған   бақылау   жұмыстары   қосымша   көрсетілген   кесте 
бойынша талданып, жыл бойы пәнді игеру мониторингі жүргізіледі.
Мысалы,   2005-2006   оқу   жылындағы   8   сынып   оқушыларының   химия 
пәнінен үлгерім мониторингі:
сы
ны
п
Б
ас
та
пқ
ы
 б
ақ
ы
ла
у
1 
то
қс
ан
2 
то
қс
ан
А
ра
лы
қ 
ба
қы
ла
у
3 
то
қс
ан
4 
то
қс
ан
Ж
ы
лд
ы
қ 
ба
қы
ла
у 
Ж
ы
лд
ы
қ 
қо
ры
ты
нд
ы
үл
ге
рі
м
са
па
үл
ге
рі
м
са
па
үл
ге
рі
м
са
па
үл
ге
рі
м
са
па
үл
ге
рі
м
са
па
үл
ге
рі
м
са
па
үл
ге
рі
м
са
па
үл
ге
рі
м
са
па
8 
б
-
-
10
0
56
10
0
48
10
0
53
10
0
51
10
0
49
98
45
10
0
46
8 
д
-
-
10
0
87
10
0
10
0
10
0
10
0
10
0
10
0
81
10
0
10
0
10
0
10
0
10
0
Бұл   екі   сыныптағы   көрсеткіштердің   айырмашылығы   оқушылардың 
жұмыс   істеу   деңгейлеріне   байланысты.   8   “д”   сыныбына   ізденіс   және 
шығармашылық   деңгейде   жұмыс   істейтін   оқушылар   іріктелген.   Ал   8   “б” 
сыныбындағы 40% оқушы репродуктивті деңгейде жұмыс істейді. 
Сондықтан,   бұл   сыныпта   оқушылардың   пәнге   деген   қызығушылығын 
арттыратын   деңгейлік   тапсырмалар,   электрондық   оқулықтар 
қолданып,оқушылардың білім деңгейін арттыру жоспарланған.
Қорыта келгенде, Мемлекеттік пән стандарты бойынша оқушылар мектеп 
қабырғасынаналған теориялық білімін іс жүзінде қолданып, деңгейлік есептер 
шығарып, түрлі тәжірибелер орындай алатын өмірге бейімді,киыннан қисынын 
табатын білімді азамат болып шығуы керек.
37

Тақырып «Оттегі.Оксидтер.Жану».
№2 Бақылау жұмысы 
1 - нұсқа 
I. Суретте зертханада газ алу және жинаудың бір әдісі бейнеленген.Бұл әдіс 
қалай   аталады?   Бұл   әдіспен   қандай   газдарды   алуға   және   жинауға   болады. 
(Цилиндрге - су)
II. Химиялық реакция теңдеулерін аяқтаңдар:
         ..... + О
2  
---  СuO            Fe + O
2   
---  .....
          S + ...... --- SO
2
              CuS +. ......---  SO
2
 + .....
III. 0,3 моль(III) темір оксидін алу үшін темірдің массасын және (қ.ж.) 
оттегінің массасын есептеңдер.
Ar (Fe) =56.
IV. Үш   цилиндр газдармен толтырылған, бірінші – оттегімен, екінші – 
көмір қышқыл газымен немесе көміртегі (IV) оксидімен, үшінші – ауамен.Әрбір 
цилиндрде қандай газ бар екенін дәлелдеу үшін қандай тәжірейбелерді өткізу 
керек? Түсіндіріңдер.
V.   Қандай   қосылыстар   темірге   бай   –   темірдің   (III)   оксиді.   Есепті   ойда 
шығарыңдар, жауапты түсіндіріңдер.
Тақырып: «Оттегі. Оксидтер. Жану».
Бақылау жұмысы 2.
2 - нұсқа
I. Суретте   зертханада   оттегіні   алу   әдісі   көрсетілген.Әдістің   ерекшелігі 
неде?
II.
  Оттегіде  мынадай  заттар  жанған  кезде  қандай  оксидтер   түзіледі:  а) 
магний; б) фосфор; в) сутек; г) ацетилен (С
2
Н
2
). Химиялық реакция теңдеулерін 
құрастырыңдар.
III.
Фосфор және огттегі реакцияға түскенде фосфор (V)оксиді алынды.
4P + 5O
2
 --- 2P
2
O
5
 + 3010 кДж
31г фосфордың жағу кезінде қанша мөлшерде жылу бөлінеді?
IV.   Ауаны   құрайтын   тұрақты   бөліктерін   атап   шығыңдар.   Олардың 
массалық және көлемдік үлестерін көрсетіңдер. 
V.   Неге   заттар   (мысалы:   күкірт,   магний,   фосфор)   оттегі   бар   ыдыста 
ауамен салыстырғанда тез жанады?
VI Қай қосылыс мысқа бай – мыстың (II)оксиді немесе мыстың (I) оксиді? 
Есепті ойда шығарыңдар,жауапты түсіндіріңдер.
38

1 нұсқа
Кестені толтыр:
Оттегінің 
жалпы 
сипаттамасы
Зертханада 
оттегін алу 
тәсілдері 
ерекшеліктері
Катализатор 
деген не? мысал 
келтір.
Оттегінің 
физикалық 
қасиеттері
2 нұсқа
Кестені толтыр:
Оттегіні қай 
жылы және кім 
ашты?
Оттегіні 
зертханада алу 
теңдеулері
Оттегінің 
химиялық 
қасиеттері
Табиғаттағы 
оттегі.
«Оттек.Оксидтер.Жану»
Білімді тексеру мақсаты: Тарау бойынша игерген теориялық білім негізінде 
қалыптасқан білік пен дағдыны анықтау.
Атау: оттек, оксидтер, озон, ауаның құрамы.
Анықтау:   оттек,  озонның   ерекшеліктерін   газдардың   салыстырмалы 
тығыздығын. Химиялық реакция кезіндегі газдардың көлемдік     қатынастарын.
Құрастыру: оттек, оксид, озонның қаиеттеріне сипаттайтын теңдеуді.
Түсіндіру: Авогадро заңының тұжырымдамасын есептей білу:
1.
Газдардың   оттек   пен   ауа   бойынша   салыстырмалы   тығыздықтарын 
есептеу.
2. Газ көлемі мен зат мөлшерінің арасындағы байланысқа есептеулер.
3. Газдың белгілі массасының көлемін табу және кері есептеулер.
4. Химиялық реакция кезіндегі газ көлемдерінің арақатынастары бойынша 
есептеулер.
39

№3 тақырып: Сутек.Қышқылдар.Тұздар
Міндетті деңгейде білуі керек:
- сутек,   қышқылдар,   тұздардың   физикалық,   химиялық   қасиеттерін, 
қолданылуын білу;
- алмасу   реакциясының   ерекшелігін,   қышқылдармен   жұмыс   кезіндегі 
қауіпсіздік техникасы ережелерін білу;
- тұздардың құрамы мен аталуын жатқа білу;
- сутекпен тәжірибе кезінде сақталатын қауіпсіздік шаралар;
    білік:
- сутек,қышқылдар,   тұздардың   химиялық   қасиеттерін   теңдеулермен 
дәлелдеу.   Әрекеттесу   өнімдерін   біреуінің   белгілі   мөлшері   арқылы 
химиялық теңдеу бойынша есептеп шығару;
- зат қасиеттерін салыстыру қорытынды жасау, тұжырымдау.
Мүмкіндік деңгейінде білуі керек:
-
міндетті деңгейдегі білім негізінде тараудың жүйелігі, үрдістің логикасы, 
ойдың бірізділігін, барлық бөлімнің өзара байланысын, бір тұтастығын 
көрсете білу керек;
    білік:
-
қиындатылған   есептердің   тиімді   шығару   жолдарын   іздестіру,  тарау 
бойынша   қосымша   ақпарат   көздерімен   жұмыс   істеп,   проблемалық 
сұрақтардың жауабын табу.
№ 4 тақырып: Су.Ерітінді.Негіздер.
Оқушылардың міндетті деңгейде білуі керек:
•
Еріткіш, ерітінді, еріген зат ұғымдарын
•
Судың құрамын, құрылысын, химиялық, физикалық қасиеттерін.
•
Негіздердің ерекшелігін
•
Сілтілермен жұмыс істегенде ескерілетін сақтандыру шараларын білу;
•
Еріген заттың массалық үлесін анықтауға арналған есептер щығару;
•
Судың   құрамын,   химиялық   қасиеттерін   химиялық   реакция   теңдеулерімен 
дәлелдеу
•
Массалық үлесі белгілі заттың тұздарының ерітінділерін дайындау.
Мүмкіндік деңгейде оқушылар білу керек:
•
міндетті деңгей негізіндегі теориялық материалдар бойынша есеп 
шығару алгоритмін құру
•
теориялық материалды қисынды түрде мазмұндау.
Білік:
•
дәстүрлі емес есептер шығару
•
алған білімін әр түрлі жағдайда қолдана білу
•
тапсырмаға өз мысалын келтіру
40

№4 тақырып: Су. Ерітінді. Негіздер.
 Оқушылардың міндетті деңгейде білуі керек:
-
еріткіш, ерітінді, еріген зат ұғымдарын;
- судың құрамын, құрылымын, физикалық, химиялық қасиеттерні;
- негіздердің ерекшеліктері;
- сілтілермен  жұмыс істегенде сақтандыру шараларын;
Білік:
- еріген заттың массалық үлесін анықтауға арналған есептер шығару;
- судың   құрамын,   химиялық   қасиеттерін   химиялық   реакция   теңдеулерін 
дәлеллеу;
- массалық үлесі белгілі заттың тұздарының ерітінділерін дайындау.
Мүмкіндік деңгейде:
- міндетті деңгей негізіндегі теориялық материалдар бойынша есеп шығару 
алгоритм құру;
- теориялық материалды қисынды түрде мазмұндау.
Білік:
- дәстүрлі емес есептер шығару;
- алған білімін әртүрлі жағдайда қолдана білу;
- тапсырмаға өз мысалын келтіру;
«Су» тақырыбы бойынша тест жұмысы
1 - нұсқа 
1. Судың молярлық массасы:
1) 18  2) 44   3) 29    4) 28
2. Ерітінділердің қайсысы эмульсия ға жатады:
1) Қанттың судағы
2) Аздың судағы
3) Керосиннің судағы
4) Желім ертіндісі
5) Ас тұзының органикалық еріткіште
3. Массалық үлесі 0,05 280 г натрий хлоридінің ертіндісін даярлау үшін қанша 
су мен тұз қажет:
1) тұз – 14 г, су – 266 г
2) тұз – 7 г, су – 133 г
3) тұз – 0,7 г, су – 13,3 г
4) тұз – 28 г, су – 532 г
5) тұз – 20 г, су – 100 г
4.Калий сумен әрекеттескенде мына заттар түзіледі:
1) Калий оксиді мен сутегі
2) Калий гидроксиді мен сутегі
3) Калий және су
4) Калий гидриді және су
41

5. Өте жай заттардан күрделі заттарды алу:
1) Анализ
2) Синтез
3) Пиролиз
6. Су металл оксидтерімен әрекеттесіп:
1) Қышқыл
2) Негіз
3) Тұз
4) Су
7. Судың қолданылу аясын схема түрінде көрсет.
8. 400 г 3% тік ерітіндісін дайындау үшін қажет калий иодидының массасын 
анықта:
1) 30 г
2) 40 г
3) 12 г
4) 18 г
5) 75 г
2 - нұсқа
1. Судың физикалық қасиеттері:
1) түссіз, иісі бар, дәмсіз газ
2) түссіз, иіссіз, дәмсіз сұйық
3) мөлдір, өзіне тән иісі бар сұйық
2. Ертінділердің қайсысы суспензияға жатады:
1) қанттың судағы
2) саздың судағы
3) еросиннің судағы
4) желім ертіндісі
5) ас иұзы органикалық еріткіште
3.   Натрий   хлоридінің   400г   10%   ерітіндісінде   100   г   су   қосқанда,   алынған 
ерітіндідегі натрий хлоридінің массалық үлесі қандай?
1)
8%
2) 5%
3) 7%
4) 6%
5) 4%
4. Мырыш сумен қалыпты жағдайда әрекеттескенде:
1) мырыш оксиді және сутегі
2) мырыш гидроксиді және сутегі
3) әрекеттеспейді
5. Еріген зат массасының ерітінді массасына қатынасы:
1) синтез
2) анализ
3) массалық үлесі
42

6. Су металл оксидтерімен әрекеттесіп:
1) қышқыл
2) негіз
3) тұз
4) су
7. Судың табиғаттағы айналамын схема түрінде көрсет.
8. Массалық үлесі 0,07 натрий карбонаты 250 г ертіндісін дайындау үшін қанша 
тұз қажет:
1) 17,5 г
2) 18 г     
3) 18,5 г      
4) 19 г        
5) 19,5 г 
Тақырып: «Су.Ерітінді.Негіздер».
Бақылау жұмысы 4.
1 - нұсқа
I. Тек қана іс жүзінде жүретін реакцияларды аяқтаңдар:
Na + H
2
O ---- P
2
O
5
 + H
2
O ----
K
2
O + H
2
O ----
SiO
2 
 + H
2
O ----
CuO + H
2
O ----
H
2
O 
эл.ток
----
II. Негіздердің   екі   формуласын   және   қышқылдардың   екі   формуласын 
жазыңдар.   Осыларды   қолданып   тұздардың   төрт   формуласын   құрастырып, 
атаңдар.
III.
Мына   заттардың   CO
2
,   CuO.   HNO
3
,   NaOH   –   қайсысымен   кальций 
гидроксиді әрекеттеседі. Химиялық реакция теңдеулерін жазыңдар.
IV.
  195   г   су   және   5   г.   сілті   әрекеттескенде,   ертіндіде   еріген   заттың 
массалық үлесін есептеңдер.
V. Су 62 г. натрий оксидімен әрекеттескенде, түзілген сілтінің массасын 
және зат иөлшерін есептеңдер.

жүктеу/скачать 0,55 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: