Жұбайлардың жеке және мүліктік құқықтары мен міндеттері. Неке шарты

Неке бұл неке және отбасы заңымен реттелетін тек еркек пен әйел арасындағы бірлескен одақ қана емес сонымен бірге құқық белгілейтін факт.АХАЖ органдарында некеге тұрып ол мемлекеттік тіркелген күннен бастап ерлі-зайыптылар болады нәтижесінде өзара құқықтар мен міндеттер пайда болады. Ерлі-зайыптылар арасындағы туындаған құқықтар мен міндеттер жеке және мүліктік болып 2-ге бөлінеді. Жеке құқықтардың мүліктік құқықтардан айырмашылығы сол жеке құқықтар экономикалық мазмұнға ие болмайды. Ол адамның жеке басымен тығыз байланысты және оның ажырамас бөлігі болып табылады.Ол ҚР-ның Конституциясында көзделген яғни әркімнің жеке өміріне өзінің және отбасының құпиясына қол сұғылмауына, абыройы мен ар-намысының қорғалуына құқығы бар деп көрсетілген.

1. 
   Ерлі-зайыптылардың әрқайсысы қызмет кәсіп түрін, тұрғылықты жерін таңдауға құқығы бар.
   
2. 
   Ана, әке болу, балаларды тәрбиелеу, оларға білім беру тағы басқа отбасы мәселелерін бірігіп шешуге құқығы
   
3. 
   Тек таңдау құқығы жатады.
   

1. 
   Ерлі-зайыптылар өз қатынастарын өзара сыйластық және өзара көмек негізінде құруға;
   
2. 
   Отбасының игілігі мен нығаюына жәрдемдесуге;
   
3. 
   Өз балаларының денсаулығына, өсіп жетілуіне және олардың әл-ауқаты жағдайына қамқорлық жасауға міндетті.
   

1. 
   Өз тілектері бойынша өздерінің біреуінің тегін, яғни ерінің немесе әйелінің тегін таңдауға;
   
2. 
   Ерлі-зайыптылардың әрқайсысы өздерінің некеге тұрғанға дейінгі тегін сақтап қалуға;
   
3. 
   Бір жұбайдың тегіне екінші жұбайдың тегін қосуға. Бірақ, ерлі-зайыптылардың біреуінің некеге тұрғанға дейінгі тегі қосарлас болса, тектерді қосуға жол берілмейді.Жұбайлардың бірінің тегін өзгертуі екінші жұбайдың тегін өзгертуіне әкеп соқпайды.Ерлі-зайыптылардың арасында неке бұзылған жағдайда жұбайлардың бірі немесе екеуі де ортақ текті сақтап қалуға немесе некеге тұрғанға дейінгі тегін қайта қалпына келтіруге құқығы бар.Ерлі-зайыптылардың мүліктік құқықтары мен міндеттері олардың меншігіне байланысты құқықтар мен міндеттерге қатысты болады.Мүліктік қатынастардың обьектісі болып меншікке кіретін барлық мүліктер яғни үй шаруашылығы құралдары, тұрғын үй, пәтер, саяжай, гараж т. б. Қазіргі уақытта меншіктің құрамына кәсіпорын, ғимарат, құрылыс,кез-келген көлік құралдары да кіреді. Сонымен бірге ақша қаражаттары, акциялар тағы басқа бағалы қағаздар меншік болып табылады. Жалпы айтқанда заңдармен көзделген кейбір жағдайларда мемлекеттің және қоғамның қауіпсіздігіне орай азаматтардың меншігіне берілмейтін мүліктерден басқа өнеркәсіптік, тұтынушылық, әлеуметтік, мәдени және тағы басқа мақсаттарға арналған мүліктер меншік құрамына кіреді.