Жаратылыстану және география институты тҧңғышбаева З. Б. Цитология және гистология

56 
1.6 Жасушалық цикл. Митоз 
 
Сабақтың мақсаты: Студенттерге жасушалық циклды және оның 
кезеңдерінде жүретін процестерді қарастырып, тіршілік барысындағы 
маңызын түсіндіру. 
 
Сабақтың сҧрақтары: 
 
1. 
Жасушаның пролиферациясы. 
2. 
Жасушалық цикл туралы түсінік. 
3. 
Митоздық циклға сипаттама.  
4. 
Интерфаза кезеңінде жүретін процестер. 
5. 
Митоздың фазаларына сипаттама. 
6. 
Митоздық хромосомалардың типтері, оның маңызы. 
Кариотип. 
7. 
Митоздың биологиялық маңызы. 
8. 
Жасушалық циклдың реттелу процестері. 
 
Сабақ беру және оқыту әдісі: тақырып бойынша берілген 
сұрақтарға ауызша жауап алу, кіші топпен жұмыс істеу, тестік бақылау 
жүргізу және тӛменде берілген тапсырмаларды орындау. 
Клеткалар пролиферациясының (көбеюі) онтогенез және гомеостаз 
процестеріндегі маңызы ӛте зор. Ұрықтың ӛсуі, дамуы, ұлпалардың 
дифференциялануы, ұрықтық жасушалардың кӛбеюіне тәуелді. Ағзаның
әртүрлі ұлпаларында (ӛмір бойы) жүретін жасушаның репарациясы 
және физиологиялық регенерациясы негізінде пролеферация жатыр. 
Жасушалардың 
бӛлінуі 
кезіндегі 
бақылаудың 
бұзылуы 
түрлі 
патологиялық процестерге, мысалы, ісіктің ӛсуіне себеп болады. 
Пролиферация ерекшеліктері мен митоздық белсенділіктің реттелуі 
гендік, жасушалық және ұлпалық деңгейлерде зерттеу жасушалық 
циклдың 
бақылау 
механизмін, 
қартаюдың, 
физиологиялық 
регенерацияның, клондаудың және ісік ауруларының пайда болу 
механизмдерін түсінуге, оларды реттеу және емдеу үшін тиімді әдістер 
табуға мүмкіндік береді.  
Клетканың кӛбеюі немесе пролиферациясы жасуша тіршілігінің
маңызды қасиеті. Кез келген жасуша басқа жасушаның бӛлінуінен
пайда болады. Жасушалардың бӛлінуі мүшелердің ӛсуін, ағзалардың 
кӛбеюін және зақымдалған ұлпалардың регенерациясын қамтамасыз
етеді.  

57 
Прокариоттардың жасушалары ДНҚ репликациясынан кейін
теңдей екіге бӛлінеді. Эукариоттарда ядро күрделі құрылымды және 
оларға генетикалық ақпараттың жас жасушалар арасында теңдей
бӛлінуін қамтамасыз ететін ерекше бӛліну механизмі тән.
 
Эукариоттық жасушалардың бӛлінуі екі сатыдан тұрады:  

жүктеу/скачать 6 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: