ЖАЌсылыќова к. ЌАзаќ тілі (жалєастырушы деѕгей)


- тапсырма. Сўраќтарєа жауап беріѕіздер



Pdf көрінісі
бет4/17
Дата27.03.2017
өлшемі3,4 Mb.
#10395
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   17

98- тапсырма. Сўраќтарєа жауап беріѕіздер.
1.  Топта  кім  жоќ?  2.  Алесяныѕ  ўлты  ќазаќ  па?  3.  Надя  ќазаќша
сґйлей  ме?  4. Кешіріѕіз, сўрауєа  рўќсат  па? 5. Сґзіѕізді  бґлгеніме
кешіріѕіз, айтуєа  рўќсат  па? 6. Мына  сґздерді  тїсінесіз  бе? 7. Ќазаќ
тілін ќалай тез їйренуге болады?  8. Сабаќтан неге кешіктіѕіз? 9. Мына
мəтінді тыѕдайсыз ба?
99- тапсырма. Сўхбатты  рґлге  бґліп  оќыѕыздар. Ґтінішті, кешірімді
дауыс ырєаєымен бере біліѕіздер.
1. - Кіруге рўќсат па?
- Иə, кіріѕіз.
- Кешігіп ќалєаныма кешірім сўраймын.
- Оќасы жоќ, енді кешікпе.
2. - Кешіріѕіз, Сіз тым жылдам сґйлейсіз.
- Жарайды. Енді тїсінікті ме?
- Иə, тїсінікті. Тек соѕєы сґзді ќайталаѕызшы.
3. - Сіз ќазаќша тїсінесіз бе?
- Аздап.
- Раќым етіѕіз, мына сґзді аударып беріѕізші.
- Ыќыласпен.
- Пейіліѕізге рахмет.
4. - Мазалаєаныма кешірім ґтінемін. Ґтуге рўќсат па?
- Ґтіѕіз.
- Рахмет.
5. - Шыєуєа рўќсат па?
- Иə, рўќсат.
6. - Кїттіріп ќойєаныма кешірім ґтінемін.
- Оќасы жоќ.

Ќазаќ  тілі
39
100- тапсырма. Мəтінді мəнерлеп оќып, аударыѕыздар.
Бїгін  топта  Алена  мен  Саша  жоќ.  Алеся  кешігіп  жатыр.
Оќытушы  оны  белгілемеді. Петр  Айжан  Сїндетќызына  сўраќ  ќойды.
Ол “Ќазаќ тілін ќалай їйренеміз” - деп сўрады. Петр мен Алексейдіѕ
грамматикадан  білімі  шамалы. Ал  Надя  ќазаќша  сґздерді  тїсінеді,
біраќ сґйлей алмайды. Онда пассив сґздік ќор. Айжан Сїндетќызыныѕ
айтуынша, бўл  сґздерді  тілдік  ќатынаста  жиі  ќолдану  керек.
Біріншіден,сабаќта  тек  ќазаќша  сґйлеу  керек. Екіншіден, тілді
меѕгеруге тырысу керек. Їшіншіден, ынта болу керек. Сонда тілді тез
меѕгеруге  болады. Алексей  оєан  кїмəнданады. Айжан  Сїндетќызы
студенттерге: “Сабаќта  əр  тїрлі  жаттыєуларды  орындаймыз, кґрініс
ќоямыз”-деді.
101- тапсырма.  Мəтін бойынша сўраќтарєа жауап беріѕіздер.
1.  Бїгін  топта  кім  жоќ?  2.  Кім  кешігіп  жатыр?  3.  Кім  оны
белгілемеді? 4. Петр  кімге  сўраќ  ќойды? 5. Ол  не  туралы  сўрады?
6. Петр мен Алексейдіѕ неден білімі шамалы? 7. Кім ќазаќша сґздерді
тїсінеді, біраќ  сґйлей  алмайды? 8. Оќытушыныѕ  айтуынша, бўл
сґздерді  тілдік  ќатынаста  жиі  ќолдану  керек  пе?  9.  Екіншіден,  неге
тырысу керек? 10. Їшіншіден, не болу керек? 11. Айжан Сїндетќызы
студенттерге не деді?
102- тапсырма. Жаќшаныныѕ  ішіндегі  сґздерді  ќазаќ  тіліне
аударып, сґйлемдерді  дəптерге жазып алыѕыздар.
1.Бїгін  (в  группе)  Алена  мен  Саша  жоќ.  2.  Алеся  (опаздывает).
3. Айжан  Сїндетќызы, (можно  спросить)? 4. Айтыѕызшы, біз
(казахский  язык) ќалай  їйренеміз? 5. Меніѕ (по  грамматике) білімім
шамалы.  6.  Мен  (слова)  тїсінемін.  7.  Їшіншіден,  (желание)  болу
керек. 8. Сабаќта тек ќазаќша (надо разговаривать). 9. Тілді меѕгеруге
(надо стараться).
103- тапсырма. Сґйлемді  ќажетті  етістіктерді  ќолдана  отырып,
аяќтаѕыздар.
1. Сабаќта  тек  ќазаќша ........................ . 2. Сґзіѕізді  бґлгеніме
….................. . 3. Тырыссаѕыз, ќазаќша ....................... 4. Тілді меѕгеруге
.......... . 6. Ќазаќ тілі сабаєында тек ..............................
104- тапсырма. Мына  сўраќтарєа  алдымен  келісіѕіздер, сосын
келіспеѕіздер.
Їлгі: Бўл мəселені тез шешеміз бе? Иə, бўл мəселені тез шешеміз.
Жоќ, бўл мəселені тез шешпейміз.

Жаќсылыќова К.
40
1. Сґздердіѕ  айтылуын  їйренеміз  бе? 2. Таспадан  мəтіндерді
тыѕдаймыз  ба? 3.Мəтіндерді  оќып, аударамыз  ба? 4. Əр  тїрлі
жаттыєулар орындаймыз ба? 5. Сабаќта кґрініс ойнаймыз ба?   6. Ґлеѕ
айтып,  сґзжўмбаќ  шешеміз  бе?  7.  Тілді  ќатынас  ќўралы  ретінде
ќолданып їйренеміз бе?     8. Ќазаќ тілін їйренгіѕ келе ме?
105 - тапсырма. Мына  етістіктерді  бўйрыќ  райдыѕ  І, ІІ  жаєына
жекеше тїрге ќойыѕыздар ( Гт. 181 бет, № 37кесте ).
Їлгі: бару - барайын - бар.
1. Белгілеу. 2. Тыѕдау. 3. Сўрау. 4. Їйрену. 5. Сґйлеу. 6. Тїсіну.
7. Ќорыќпау. 8. Тїсіндіру.   9. Кешіру. 10. Меѕгеру.
106 -  тапсырма.  Мына  сґз  тіркестерін  ауыспалы  осы  шаќта  ІІІ
жаќта жіктеѕіздер.
Їлгі: мəтінді тыѕдау.
Мен мəтінді тыѕдаймын.    Біз мəтінді тыѕдаймыз
Сен мəтінді тыѕдайсыѕ.      Сендер мəтінді тыѕдайсыздар
Сіз мəтінді тыѕдайсыз.        Сіздер мəтінді тыѕдайсыздар
Ол мəтінді тыѕдайды.          Олар мəтінді тыѕдайды.
1. Тілді  їйрену. 2. Сґздерді тїсіну. 3. Сґзді активтендіру. 4. Міндет
ќою. 5. Мəселені  шешу. 6. Мəтінді  аудару. 7. Сўхбатты  тыѕдау. 8.
Жаттыєу орындау.  9. Дўрыс айту.
107- тапсырма. Мына ґлеѕді мəнерлеп оќып, жаттап алыѕыздар.
     Кел, балалар, оќылыќ!                         Давайте, дети учиться!
     Оќыєанды кґѕілге                               В памяти вашей пусть
     Ыќыласпен тоќылыќ.                          Знаний запас сохранится,
     Оќысаѕыз, балалар,                            Ученые дадут вам счастье,
     Шамнан шыраќ жаєылар.                   Оно озарит как свет
     Тілегеніѕ алдыѕнан                             Каждое ваше желание,
      Іздемей- аќ табылар.                           Яркий оставит след.
                     Ы.Алтынсарин
108 - тапсырма. Мына жаєдаяттарды ќолданып, диалог
ќўрастырыѕыздар.
1. Оќытушы топта кім жоќ екенін сўрады, Сіздіѕ жауабыѕыз.
Їлгі: - Топта кім жоќ?
         -  Топта Алена жоќ.
(Топта барлыєы. Алексей кешігіп жатыр.)
2. Оќытушы  сіздерді  не  ќызыќтыратынын  сўрады. Сіздіѕ
жауабыѕыз.

Ќазаќ  тілі
41
Їлгі: - Балалар, Сіздерге не ўнайды?
          - Таспадан мəтін тыѕдайыќ.
          (Мəтіндерді аударайыќ. Жаттыєуларды орындайыќ.)
2. Курстасыѕыз  сізден  ќазаќ  тілі  сабаєында  не  істейсіздер  деп
сўрады. Сіздіѕ жауабыѕыз.
Їлгі: - Ќазаќ тілі сабаєында не істейсіздер?
         - Сўхбат тыѕдаймыз.
 
(Кґрініс  ойнаймыз,  ґлеѕ  айтамыз,  сґзжўмбаќ  шешеміз,
жаттыєулар жазамыз.)
109- тапсырма. Сабаќта  оќытушы  мен  студенттер  арасында
ќандай əѕгіме болды? Ґз сґздеріѕізбен айтып беріѕіздер.
110-тапсырма. Мына маќалдыѕ орыс  тіліндегі баламасын айтыѕыздар.
             Маќалды ќолданып, тіл їйрену жайын əѕгімелеѕіздер.
                                                    Ќорыќпаєан ќамал алар.
                           ……………..................................................................
                         111-тапсырма. Мына ребусты дўрыс шешсе,
                         
оќу-білім туралы айтылєан    халыќ    наќылын
оќуєа
болады.............................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
.........................................................................................................................
112- тапсырма. Мына сґздерді 3 жаќта жекеше  жəне кґпше  тїрде
жіктеѕіздер ( Гт. 162 бет, №6 кесте ).
1.Есім. 2.Ўлт. 3. Сабаќ. 4. Аты-жґні. 5.Əке. 6. Шеше. 7.Отбасы.
113-тапсырма. Етістіктерді алдымен ауыспалы осы шаќќа ќойып,
жекеше тїрде жіктеѕіздер
Їлгі: бару - барамын - барасыѕ - барасыз - барады
1. Сґйлеу. 2. Келу. 3. Тїсіну. 4. Оќу. 5. Їйрену. 6.Айту.
7. Меѕгеру. 8. Тырысу.  9.Шешу. 10. Ўйымдастыру. 11. Жїргізу.
12. Тыѕдау. 13. Жазу. 14. Орындау. 15. Ойлау.

Жаќсылыќова К.
42
114- тапсырма. Жоєарыда  берілген етістіктерді  болымсыз  тїрге
ќойыѕыздар.
115- тапсырма. Мəтін  мазмўнына  сїйене  отырып, сґйлемдерді
толыќтырыѕыздар.
1.Айжан  Сїндетќызы  ... жўмысќа  орналасты. 2. Сабаќтыѕ
басында ол топпен … .. . 3. Ни Алексей ... келген. 4. Оныѕ ўлты … .
5. Ол ... шамалы сґйлейді, ал ... сґйлемейді. 6. Ибрагимова Диляраныѕ
ўлты .... . 7. Ол .... жаќсы сґйлейді. 8. Оныѕ ата-анасы да ќазаќша ... . .
Петр Жмутский осы ….. . 10. Оныѕ ўлты ….. , ... тілдерін жетік біледі.
11. Олар  отбасында ….. , ќоєамдыќ  орында ... сґйлейді. 12. Петр ...
аздап  біледі.  13.  Оля  мен  Надя  ќазаќ  тілін  …..  .    14.  Олар  биыл  ...
їйренеді. 15. Студенттер сабаќта кґрініс .... , ґлеѕ ... , сґзжўмбаќ ... ,
жаттыєу ..., мəтін ... .
116- тапсырма. Мəтіннен  изафеттік  формадаєы  сґз  тіркесін  теріп
жазыѕыздар.
117- тапсырма. Кґп нїктеніѕ орнына ќажетті жалєауды жазыѕыздар.
1.Кіру... бола ма? 2. Ол институт... оќу... келді. 3. Жазу... бола ма?
4. Сўрау... бола  ма? 5. Айту... бола  ма? 6. Їйрену... бола  ма?
7. Жїргізу... бола ма? 8. Белгілеу... бола ма?   9. Ќою... бола ма?
118- тапсырма. Сўраќќа алдымен келісіѕіздер, сосын келіспеѕіздер.
Їлгі: Сіздіѕ есіміѕіз Надя ма? Иə, меніѕ есімім Надя. Жоќ, меніѕ
есімім Надя емес, Алена.
1. Сіз ќазаќ тілініѕ оќытушысысыз ба? 2. Сіз Ќостанайдансыз ба?
3. Ќазаќша  сґйлейсіз  бе? 4.Орысша  тїсінесіз  бе? 5. Сіздіѕ  ўлтыѕыз
кəріс  пе?  6.Бўл  Иванова  ма?  7.Сіз  Əсетсіз  бе?  8.  Олар  ќазаќ  тілін
оќыды  ма? 9. Отбасыѕызда  украинша  сґйлейсіз  бе? 10. Туыстарыѕ
арасында французша сґйлейсіѕ бе? 11. Биыл ќазаќ тілін їйренесіѕ бе?
12. Кіруге  рўќсат  па? 13.Їйден  шыєуєа  рўќсат  па? 14. Жазуєа  рўќсат
па? 15. Орнымнан тўруєа рўќсат па? 16.Тапсырманы орындауєа рўќсат
па? 17. Топта Саша жоќ па? 18. Маєан сўраєыѕыз бар ма? 19.Сґздерді
тілдік ќатынаста жиі ќолдану керек пе? 20.Сабаќ ќызыќты ма?
119- тапсырма. Берілген сґздермен сґйлем ќўрастырыѕыздар.
1. Оќытушысы, ќазаќ тілініѕ, меніѕ, апам.
2. Сашаныѕ, Алексей, Алматыдан, досы.
3. Ата-анасы, Диляраныѕ, сґйлейді, ќазаќша.
4. Досым, Максимніѕ, ўлты, меніѕ, орыс.

Ќазаќ  тілі
43
5. Жетік, сґйлейді, Алеся, орыс, тілдерінде, ќазаќ, аєылшын.
6. Аз, ќазаќ тілін, оќыдыќ, біз мектепте.
7. Ол, сондыќтан, сґйлей, ќазаќша, алмайды.
8. Біраќ, тїсінемін, сґйлей алмаймын, сґздерді, мен.
9. Сабаќта, сґйлейміз, ќазаќша, біз.
10.Жаттыєулар, ойнаймыз, сґзжўмбаќ, орындаймыз, кґрініс,
шешеміз, сабаќта.
11.Ќатынас, оќимыз, тілді, еѕ бастысы, ретінде, ќўралы.
120- тапсырма. Берілген  сґздерді  шыєыс, барыс, жатыс, ілік
септіктеріне ќойып, олармен сґйлем ќўрастырыѕыдар.
1. Астана. 2. Алматы. 3. Ќапшаєай. 4. Ќостанай. 5. Тіл. 6.Студент.
7. Ўлт. 8. Надя. 9. Саша.   10. Максим. 11. Алексей. 12. Ол. 13. Мен.
14. Сен. 15. Сіз. 16. Біз. 17. Сендер. 18. Олар. 19. Сабаќ. 20. Оќытушы.
121- тапсырма. Мəтіннен келесі сўраќтарєа жауап беретін сґздерді
теріп алып, баєанаєа бґліп жазыѕыздар.
Їлгі: 1. кім?      2. не?       3. не істеді?         4. не істейді?
             Надя        сабаќ       орналасты           сґйлейді
122- тапсырма. Мына жаєдаяттар бойынша ойнаѕыздар.
1. 102 топ туралы не білгеніѕізді досыѕызєа əѕгімелеѕіз.
2. Ґзіѕіздіѕ немесе досыѕыздыѕ тобы жайында əѕгімелеп беріѕіз.
3. Бірінші (екінші, їшінші) сабаќтарда оќытушы мен студенттер
арасында ќандай əѕгіме болды. Кґріністі ойнаѕыздар.
Лингвоелтанулыќ тїсініктеме
123- тапсырма. Мəтінді мўќият оќып, мазмўнын тїсінуге тырысыѕыздар.
Аќыл-адамды аздырмайтын ем, білім-таусылмайтын кен,
Адамныѕ басшысы – аќыл, жетекшісі талап.
Шолєыншысы –ой, жолдасы кəсіп.
Ќорєаны-сабыр, ќорєаушысы – мінез.  (Саќќўлаќ шешенніѕ наќылдары).
             / Билер сґзі.Алматы, 1992.-117б/

Жаќсылыќова К.
44
3 – модуль    Отбасы - шаєын мемлекет.
12- сабаќ.          Отбасыѕ - ќорєаныѕ.
124- тапсырма.    Сўхбатты мўќият тыѕдап, рґлге бґліп ойнаѕыздар.
Сабаќтан  кейін  Петр  достарын  їйіне  ќонаќќа  шаќырды.
Оларды  Петрдыѕ шешесі Надежда Яковлевна ќарсы алды.
   Барлыєы - Сəлеметсіз бе?
1- Н.Я.-Сəлеметсіздер ме? Тґрлетіѕіздер.
2-Апа, танысып  ќойыѕыз. Меніѕ
достарым - Максим, Александр  жəне
Алексей. Ал  мынау  меніѕ  жанымдаєы
сўлу  ќыз - Лариса  деген  жолдасым.
Мына  кісі - меніѕ  анам  Надежда
Яковлевна.
3-Надежда Яковлевна, танысќанымызєа
ќуаныштымыз. Мына раушан гїлдері сізге.
1- О-о, ќандай  əдемі  гїлдер! Рахмет.
Келгендеріѕіз  ќандай  жаќсы  болды.
Ќонаќ  бґлмеге  ґтіп, жайєасыѕыздар.
Ґз їйлеріѕіздей сезініѕіздер.
Здравствуйте.
Здравствуйте. Проходите.
Мама, знакомьтесь. Мои  друзья -
Максим, Александр  и  Алексей. А
красивая  девушка, которая  стоит
рядом  со  мной, подруга  по  имени
Лариса. Моя  мать - Надежда
Яковлевна.
Надежда  Яковлевна, мы  рады
знакомству. Эти розы для вас.
О-о, какие 
красивые 
цветы!
Спасибо. Как хорошо, что вы приш-
ли. Проходите в гостиную, распола-
гайтесь. Чувствуйте себя как дома.
125-тапсырма. Мына сґздерді сґздікке жазып, жаттаѕыздар.
1. Тґрлетіѕіз
2.Жаны, жанында, жанындаєы
3.Ол-олар-оныѕ
4.Сыйлау
5.Олардыѕ
6.Кісі (адам)-кісілер
7.Жайєасу-жайєасыѕыздар
8.Сўлу
9.Ґз їйлеріѕіздей
10.Сезіну-сезініѕіздер
11.Келу-келгендеріѕіз-келгенше
12.Ґту-ґтіѕіз
126- тапсырма. Берілген сґздермен сґз тіркесін ќўрастырыѕыздар.
1. Достар. 2. Ґту. 3. Ќыз. 4. Сўлу. 5. Жайєасу. 6. Сезіну. 7. Гїлдер.
8. Бґлме.
127- тапсырма. Мына  сґздерді  шыєыс  жəне  барыс  септіктеріне
ќойыѕыздар.
1.Їй. 2. Бґлме. 3. Гїл. 4. Жолдас. 5. Шешесі. 6. Аня. 7. Мен.
8. Сен. 9. Ол.
!
!

Ќазаќ  тілі
45
128- тапсырма. Мына  етістіктерді  жекеше  жəне  кґпше  тїрде 3
жаќта жіктеѕіздер.
Їлгі: келу -  Мен келемін                    Біз келеміз
                 Сен келесіѕ                      
Сендер келесіѕдер
                    Сіз келесіз                        Сіздер келесіздер
                    Ол келеді                          Олар келеді
       
1. Жайєасу. 2. Сезу. 3. Ґту. 4. Танысу. 5. Ќарсы  алу. 6. Шаќыру.
7. Тыѕдау. 8. Ойнау.
129- тапсырма. Мына сґйлемдерді ќазаќ тіліне аударыѕыздар.
             
1.  Это  мои  друзья.  2.  Их  встретила  Надежда  Яковлевна.  3.  Петр
пригласил в гости. 4. Они подарили розы. 5. Хорошо, что вы пришли.
6.  Проходите  в  гостиную.  7.  Чувствуй-те    себя  как  дома.  8.  Я  рада
знакомству. 9. Цветы очень красивые.
130- тапсырма. Мəтінді мəнерлеп оќып, аударыѕыздар.
       
Сабаќтан  кейін  Петр  достарын  їйіне  ќонаќќа  шаќырды.  Оларды
Петрдыѕ  шешесі  Надежда  Яковлевна  ќарсы  алды. Петр  шешесін
достарымен  таныстырды. Петрдыѕ  анасына  достары  раушан  гїлін
сыйлады.  Гїлдер  ќандай  əдемі!  Надежда  Яковлевна  ґте  ќуанды.  Ол
балаларды  ќонаќ  бґлмеге  ґткізді. Балаларєа: “Ґз  їйлеріѕіздей
сезініѕіздер” - деді.
131- тапсырма. Мəтін бойынша сўраќтарєа жауап беріѕіздер.
1. Сабаќтан  кейін  Петр  кімді  ќонаќќа  шаќырды? 2. Оларды  кім
ќарсы  алды?  3.  Петр  кімді  достарымен  таныстырды?  4.  Петрдыѕ
анасына  достары  не  сыйлады? 5. Надежда  Яковлевна  кімдерді  ќонаќ
бґлмеге ґткізді? 6. Ол балаларєа не деді?
132- тапсырма. Жаќшаныѕ ішіндегі сґздерді ќазаќ тіліне аударып,
сґйлемдерді дəптерлеріѕізге кґшіріѕіздер.
      
1. Петр (друзей) їйіне  ќонаќќа  шаќырды. 2. (Их) Петрдіѕ
шешесі ќарсы алды. 3. Меніѕ жанымдаєы (красивая девушка) - Лариса.
4. Сəлеметсіздер  ме, (проходите). 5. Сізбен  танысќанымызєа (рады).
6. Мына (розы) Сізге  сыйлаймыз. 7. О-о, гїлдер  ќандай (красивые).
8. Ќонаќ бґлмеге ґтіп, (располагайтесь).  9.(Как дома) сезініѕіздер.

Жаќсылыќова К.
46
133- тапсырма. Мына  сґйлемдерді  сўраулы  сґйлемдерге  айнал-
дырыѕыздар.
       1. Петр достарын ќонаќќа шаќырды. 2. Надежда Яковлевна Петрдыѕ
достарын  ќарсы  алды.  3. Петр  достарын  анасымен  таныстырды.
4.  Мынау  Петрдыѕ  досы  -  Алексей.  5.  Ал  мына  сўлу  ќыз  -  Лариса.
6. Надежда Яковлевна балалардыѕ келгеніне ќуанды. 7. Балалар ќонаќ
бґлмеге ґтіп, жайєасты.
134- тапсырма.  Жаќшаныѕ  ішіндегі  етістіктерді  жедел  ґткен
шаќќа ќойыѕыздар ( Гт. 186 бет, №47 кесте ).
       1Біз  ќонаќ  бґлмеге (ґту). 2. Балалар  кабинетке (жайєасу).
3. Олардыѕ  келгендері  жаќсы (болу). 4.Петр  достарын  əкесімен
(таныстыру).  5. Мен Петрды їйге (шаќыру). 6. Сені їйде əжеѕ ќарсы
(алу). 7. Əжеѕ  бізді  ќонаќ  їйге (ґткізу). 8. Ол  ґзін  нашар (сезіну).
9. Бўл кітапты маєан (сыйлау).
135- тапсырма. Мына  маќалдардыѕ  орыс  тіліндегі  баламасын
табыѕыздар. Жаттап алыѕыздар.
1Əке - асќар тау.     2. Ана - етегіндегі бўлаќ.
136- тапсырма. Мына жаєдаяттар арќылы сґйлесіп їйреніѕіздер.
       1. Əкеѕізді (апаѕызды) достарыѕызбен таныстырыѕыз.
Їлгі: - Апа, танысыѕыз, меніѕ достарым
         - Надежда  Яковлевна,  Петрдыѕ   апасымын,   танысќаныма
            ќуаныштымын.
2.  Келген ќонаќты тґрге шаќырыѕыз.
Їлгі: - Сəлеметсіз бе?
- Сəлеметсіз бе? Тґрлетіѕіз. Жаќсы келдіѕіз.

Ќазаќ  тілі
47
13 - сабаќ
137 - тапсырма. Мəтін-сўхбатты  мўќият  тыѕдап, рґлдерге  бґліп
ойнаѕыздар.
1- О, ќандай кеѕ, жарыќ бґлме! Ґзімді
жўмаќќа кіргендей сезінемін.
2- Ќандай  əдемі  гїлдер. Ќўлпырып,
їйдіѕ сəнін келтіріп тўр.
1- Петр, сеніѕ анаѕ биолог па?
3- Жоќ, ол  əртіс. Біз  бəріміз  гїлдерді
жаќсы кґреміз.
1- Иə, сіздіѕ їйде бəрі їлкен талєаммен
ќойылєан. Артыќ ештеѕе жоќ.
3- Лариса, мына креслоєа отыр.
1- Ќандай ќолайлы, кеѕ кресло.
3- Сонымен, достар музыка ќояйын ба,
əлде теледидарды ќосайын ба?
4- Ќазір футбол сайысы болып жатыр.
5- Əрине, футбол ќарайыќ.
1- Ал меніѕ музыка тыѕдаєым келеді.
3- Жарайды, Лариса, жїр. Біз  екеуміз
музыка  тыѕдайыќ, ал  жігіттер  мўнда
футбол ќарасын.
О, какая  просторная, светлая
комната! Я себя чувствую, как в раю.
Какие  красивые  цветы. Они
придают квартире уют.
Петр, мама твоя биолог?
Нет, она  актриса. Мы  все  любим
цветы.
Да, у вас все обставлено с большим
вкусом. Ничего лишнего.
Лариса, садись на это кресло.
Какое удобное широкое кресло.
Итак, друзья  поставить  музыку
или включить телевизор?
Сейчас идет футбольный матч.
Конечно, давайте смотреть футбол.
А я хочу слушать музыку.
Ладно, Лариса, пошли. Мы  вдвоем
будем  слушать  музыку, а  ребята
пусть смотрят футбол здесь.
138- тапсырма.  Мына сґздерді сґздікке жазып, жаттаѕыздар.
1.Жўмаќ-жўмаќтаєыдай
2.Ґзім-ґзімді
3.Ґсімдік-ґсу-ґседі
4.Ќўлпыру-ќўлпырып тўр
5.Сəн - сəнді - сəнін келтіру
6.Талєам
7.Ќолайлы
8.Ќою-ќойсаѕшы
9.Тыѕдау-тыѕдаймыз
10.Əлде
11.Теледидар
12.Ќарау-ќараймыз
139- тапсырма. Берілген сґздермен сґз тіркесін ќўрастырыѕыздар.
       
1.Сəнді.  2.Ґсімдік.  3.Талєам.  4.Ќолайлы.  5.  Ќосу.  6.Тыѕдау.
7.Теледидар. 8.Музыка. 9.Бґлме.
Ќонаќ бґлмеде
!
!

Жаќсылыќова К.
48
140- тапсырма. Сґйлеу їлгілерін мўќият тыѕдап , сəйкестендіріѕіздер.
1.Ґзімді жўмаќќа кіргендей сезінемін!
2.Бəрі їлкен талєаммен ќойылєан.
3.Артыќ ештеѕе жоќ.
4.Ќандай ќолайлы кеѕ кресло.
5.Футбол ќарайыќ.
6.Музыка тыѕдайыќ.
Все обставлено с большим вкусом.
Давайте посмотрим футбол!
Давайте послушаем музыку.
Ничего лишнего.
Чувствую себя, как в раю.
Какое удобное широкое кресло.
141- тапсырма. Полилогтыѕ  ішінен  І  жаќ  бўйрыќ  райда  тўрєан
етістікті теріп жазыѕыздар ( Гт. 181 бет, №37 кесте ).
Їлгі: жаз+а+йын (-йыќ)
142- тапсырма. Мына сґйлемдерді сўраулы сґйлемге
айналдырыѕыздар.
        
1.Бґлме  жарыќ,  кеѕ.  2.  Ґсімдіктер  əдемі,  ќўлпырып  тўр.
3. Петрдыѕ шешесі əртіс.  4. Бўл їйде бəрі їлкен талєаммен ќойылєан.
5. Біз  футбол  сайысын  ќарадыќ. 6. Сендер  музыка  тыѕдадыѕдар.
7. Лариса  Петрдыѕ  бґлмесіне  кетті. 8. Мына  кресло  ќолайлы, кеѕ.
9. Олар ґсімдіктерді жаќсы кґреді.
143- тапсырма. Ќонаќ бґлмені сипаттап, келесі мəтін мазмўнымен
салыстырыѕыздар.
144-  тапсырма.  Мəтінді  мəнерлеп  оќып,  орыс  тіліне
аударыѕыздар.
        
Надежда  Яковлевна  балаларды  ќонаќ  бґлмеге  ґткізді. О, ќандай
кеѕ, жарыќ  бґлме! Ґзіѕді  жўмаќќа  кіргендей  сезінесіѕ. Ќандай  əдемі
ґсімдіктер! Ќўлпырып, їйдіѕ  сəнін  келтіріп  тўр. Бґлмеде  бўрышта
теледидар  тўр, диван, екі їлкен кресло бар. Кресло ґте ќолайлы, кеѕ.
Бґлмеде бəрі їлкен талєаммен ќойылєан. Артыќ ештеѕе жоќ.
Теледидарда  ќазір  футбол  жїріп  жатыр. Максим  мен  Алексей
футбол ќарайды. Петр мен Лариса музыка тыѕдайды.
145- тапсырма. Мəтін  бойынша  сўраќтарєа  жауап
беріѕіздер.
       1Кім  балаларды  ќонаќ  бґлмеге  ґткізді? 2. Ќонаќ  бґлме  ќандай?
3. Онда  не  бар? 4. Бґлмедегі  заттар  ќалай  ќойылєан? 5. Теледидарда
ќазір не жїріп жатыр? 6. Алексей мен Максим не істейді? 7. Петр мен
Лариса не істейді?

Ќазаќ  тілі
49
146- тапсырма. Мына сґйлемдерді толыќтырып
жазыѕыздар.
        1.Надежда Яковлевна балаларды ... ґткізді. 2. Ґзіѕді ... кіргендей
сезінесіѕ. 3. Ґсімдіктер ... сəнін  келтіріп  тўр. 4. Бґлмеде ... кґгілдір
экран тўр. 5. Бґлмеде бəрі ... ќойылєан. 6. Теледидарда ќазір ... жїріп
жатыр.  7.  Максим  мен  Алексей  ...  ќарайды.  8.  Петр  мен  Лариса  ...
тыѕдайды. 9. Бґлмеде таєы ..., екі їлкен ... бар.
147- тапсырма. Орыс  тілінде  берілген  сґздерді  ќазаќ  тіліне
аударып, жаќшаны ашыѕыздар.
       1.Петрдыѕ шешесі (ребят) ќонаќ бґлмеге ґткізді. 2. О, ќандай кеѕ,
жарыќ (комната). 3. Ґзімді  жўмаќќа  кіргендей (чувствую). 4. Ќандай
əдемі (растения)! 5. (Они  красивые), їйдіѕ  сəнін  келтіріп  тўр. 6. (В
комнате) бəрі  їлкен  талєаммен  ќойылєан. 7. Ќазір (по  телевизору)
футбол  жїріп  жатыр. 8. Кресло  ґте (удобное, широкое). 9. (Петр  и
Лариса) музыка тыѕдайды.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   17




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет