ЖАЌсылыќова к. ЌАзаќ тілі (жалєастырушы деѕгей)

Жаќсылыќова К.
86
269-тапсырма. Сўраќќа алдымен болымды, сосын болымсыз тїрде
жауап беріѕіздер.
Їлгі: - Сіз екінші курста оќисыз ба?
      - Иə, мен екінші курста оќимын. (Жоќ , мен екінші курста
            емес, бірінші курста оќимын).
а)  1.  Сіздіѕ  топта  он  екі  студент  оќи  ма?  2.  Сіздіѕ  топ  ґте
ўйымшыл, тату ма? 3. Сіздер əр дайым кітапханаєа, мўражайєа, театрєа
бірге  барасыздар  ма? 4. Демалыс  кїні  тауєа  шыєасыздар  ма?
5. Болашаќта  сіздер  аудармашы  боласыздар  ма? 6. Ќазаќстан  тарихы
ґте  ќызыќ  пəн  бе? 7. Əр  тїрлі  жаттыєуларды  орындайсыздар  ма?
8. Мəтінді  оќып  аударасыздар  ма? 9. Диалогты  кезектесіп  оќисыздар
ма? 10. Таќтаєа сґйлемдерді жазып, талдау жасайсыздар ма? 11.Ќазаќ
тілі  сабаєында  диктант, шыєарма  жазасыздар  ма? 12. Сіздер  кґбіне
ауызша  сґйлейсіздер  ме? 13. Кґрініс  ќоясыздар  ма? 14. Ґлеѕ
жаттайсыздар  ма? 15. Сґзжўмбаќ  шешесіздер  ме?  16. Оќытушы
сіздерге  ќосымша  тапсырмалар  бере  ме? 17. Сіздер  ауызша  сґйлеу
зертханасында мəтін тыѕдайсыздар ма?
ə) 1. Сўраќтарєа  жауап  бересіздер  ме? 2. Тыѕдаєаныѕызды  ауызша
айтасыз ба? 3. Оќытушы ќателеріѕізді тїзетеді ме? 4. Сґйлемдерді ќайтадан
айтќызады ма? 5. Шаєын əѕгімелер ќўрєыза ма? 6. Саябаќта аєаштар ґсіп
тўр ма? 7. Кіші Алматы ґзені сылдырлап аєып жатыр ма?  8. Таудан самал
жел  есіп  тўр  ма? 9. Бўл  жердіѕ  ауасы  тап-таза  ма? 10. Сіздер  стадионда
жїгіресіздер ме?  11.Футбол ойнайсыздар ма? 12. Ќыста шаѕєы тебесіздер
ме? 13. Мўз їстінде конькимен сырєанайсыздар ма?
270-тапсырма.  Тірек сґздерді ќолданып, сґйлем  ќўрастырыѕыздар.
         1.Біздіѕ топ . . . 2. Біз əрдайым . . . барамыз. 3. Бїгін . . . , . . . , . . .
сабаќ болады. 4. Ќазаќ тілі сабаєында . . . , . . . , . . . . 5. Біз кґбіне . . . , . .
. , . . . , . . . , . . . , . . . . 6. Ауызша сґйлеу зертханасында . . . , . . . , . . . .
7. Оќытушы . . . , . . . , . . . . 8. Бізге . . . , . . . , . . . ўнайды. 9.  Біз . . . , . . . .
Тірек  сґздер  мен  сґз  тіркестері: 1.Кітапхана. 2.Мўражай.
3.Сабаќ. 4.Театр. 5.Ўйымшыл. 6.Тату. 7.Сґйлеуге  їйренеміз.
8.Жаттыєулар  орындаймыз. 9.Мəтіндерді  оќимыз. 10.Аударамыз.
11.Дəріс. 12.Семинар. 13.Практикалыќ. 14. Шаѕєы тебеміз, конькимен
сырєанаймыз. 15. Стадионда  жїгіру. 16. Жаттыєулар  жасау.
17.Волейбол  ойнау. 18.Ќатені  тїзейді. 19.Сґйлемдерді  ќайталатады.
20.Əѕгіме  ќўрєызады. 21.Мəтінді  тыѕдаймыз. 22.Сўраќќа  жауап
береміз. 23.Тыѕдаєанды баяндаймыз. 24.Кґрініс ќоямыз. 25.Сґзжўмбаќ
шешеміз. 26.Сґйлем талдаймыз. 27.Диктант. 28.Шыєарма жазамыз.

Ќазаќ  тілі
87
271 -тапсырма. Сґйлемдерді ґткен шаќќа айналдырыѕыздар.
1.Оќытушы  бізбен  ќазаќша  сґйлесіп  отыр.  2.  Біз  мəтінді
ќазаќшадан  орыс  тіліне  аударамыз. 3. Ира  сґйлемді  таќтаєа  жазып
жатыр. 4. Ол  фонетикалыќ  талдау  жасап  тўр. 5.Студенттер  диктант
жазып жатыр. 6.Сабаќ ауызша сґйлеуге арналады. 7. Біз мəтін тыѕдап
отырмыз. 8. Алексей  сурет бойынша əѕгімелеп тўр.
272 -тапсырма. Мына сґйлемдерді толыќтырыѕыздар.
1. Біз ќазаќ тілін . . . їйреніп жїрміз. 2. Тіл їйрену . . . . 3. Сондыќтан
.  .  .  біз  тек      ќазаќша  сґйлесеміз.  4.Оќытушы  бізге  кґп  .  .  .  істеткізеді.
5. Ќазаќша, орысша  текстерді . . . оќытќызып, аудартќызады.
6. Сґйлемдерді . . . жазєыздырады. 7. Сабаќта . . .  де кґп кґѕіл  бґледі.
8.  Сурет  бойынша  .  .  .  жазєызады.  9.  Ґлеѕдер  мен  маќалаларды  .  .  .
айтќызады.
273-тапсырма. Мəтіннен  ґзгелік  етістерді  теріп  жазып, сґйлем
ќўрастырыѕыздар. ( Гт. 178 бет, № 34 кесте).
Їлгі: жазу – жазєыз. Оќытушы студенттерге диктант жазєызды.
274-тапсырма. Мəтіннен табыс септіктегі сґздерді теріп жазып, сґз
тіркесін ќўрастырыѕыздар.
Їлгі: сґйлемді- сґйлемді жазу.
275-тапсырма. Сўраќтарєа  алдымен  болымды, сосын  болымсыз
тїрде жауап беріѕіздер.
Їлгі: - Сізге тіл їйрену оѕай ма?
-  Иə, маєан тіл їйрену оѕай .
            (Жоќ, маєан тіл їйрену ќиын)
1. Сіз  ќазаќ тілін кґптен їйреніп жїрсіз бе?  2. Сабаќта орысша
сґйлейсіз  бе? 3. Оќытушы  мəтінді  жатќа  айтќыза  ма? 4. Сґйлемді
таќтаєа жазып, талдайсыз ба? 5. Ґлеѕді мəнерлеп оќисыз ба? 6. Сурет
бойынша  шыєарма  жазасыз  ба? 7. Оќытушы  сабаќта  сґзжўмбаќ
шешкізе ме? 8. Ауызша сґйлесуге сабаќта кґѕіл бґлесіз бе? 9. Ќызыќ
ойындарды ойнау ўнай ма?
276- тапсырма. Жаєдаятты ќолданып, сўхбат
ќўрастырыѕыздар.
а) Оќытушыны  сабаќта  сізге  жўмыстыѕ  ќандай  тїрін  орындау
ўнайтыны толєантады.
Їлгі: -Надя, сіз сабаќта не істегенді ўнатасыз?
           - Мен мəтіндерді тыѕдап, мазмўндауды ўнатамын.

Жаќсылыќова К.
88
        ə) Ќалай ойлайсыз, сіздіѕ (достарыѕыздыѕ) нені ўнататыныѕызды
дўрыс таптым ба?
Їлгі: - Меніѕ ойымша, Алексей ґлеѕ жаттауды ўнатады.
             
-  Иə,  Алексей  ґлеѕ  жаттауды  ўнатады.  (Жоќ,  ол  ґлеѕ
жаттауды  ўнатпайды. Ол  ґлеѕ  жазуды  ўнатады. Дўрыс  айтасыѕ, ол
ґлеѕ жазуды ўнатады).
277-тапсырма. Тґмендегі суреттер бойынша студенттік топтыѕ бір
кїні туралы əѕгімелеп беріѕіздер.
 ....................................   .........................................   ......................................
    ..................................     ...............................      ......................................
278-тапсырма. Сґз тўлєасына талдау жасаѕыздар.
Їлгі: барамыз = бар + а – а – суффик деепричастия, образующий
настояще-будущее (переходное) время, бара + мыз  – окончание І лица
множественного числа.
1.Шыєамыз 2.Жазамыз. 3.Оќимыз. 4.Орындаймыз. 5.Жасаймыз.
6.Дайындаймыз. 7.Ўнайды.  8.Бекітілген. 9.Орналасќан. 10.Отырады.
11.Берген. 12. Ілмекпіз. 13.Ќараѕыз. 14.Шешеміз. 15.Жаттаймыз.
16.Береді. 17.Бекітеді. 18.Тїзетеді. 19.Ґсіп  тўр. 20.Есіп  тўр. 21.Оќып
жатыр.

Ќазаќ  тілі
89
278-тапсырма. Сґз тўлєасына талдау жасаѕыздар.
Їлгі: барамыз = бар + а – а – суффик деепричастия, образующий
настояще-будущее (переходное) время, бара + мыз  – окончание І лица
множественного числа.
1.Шыєамыз 2.Жазамыз. 3.Оќимыз. 4.Орындаймыз. 5.Жасаймыз.
6.Дайындаймыз. 7.Ўнайды.  8.Бекітілген. 9.Орналасќан. 10.Отырады.
11.Берген. 12. Ілмекпіз. 13.Ќараѕыз. 14.Шешеміз. 15.Жаттаймыз.
16.Береді. 17.Бекітеді. 18.Тїзетеді. 19.Ґсіп  тўр. 20.Есіп  тўр. 21.Оќып
жатыр.
279-тапсырма. Мына  сґздерді  жатыс  жəне  барыс  септіктеріне
ќойып, сґйлем ќўрастырыѕыздар.
1.Институт. 2. Кітапхана. 3. Мўражай. 4.Театр. 5. Сабаќ. 6. Оќу
залы. 7. Дəрісхана. 8. Стадион. 9. Сабаќ. 10. Тау. 11. Ќала.
280-тапсырма.  Мына сґздермен сґз тіркесін ќўрастырыѕыздар.
1. Бірінші
         топ
1.Он
оќытушы
2. Екінші
         ќатар
2.Жиырма
студент
3.Їшінші
         їй
3.Отыз
адам
4.Тґртінші
         сабаќ
4.Он бес
бґлме
5.Жиырмасыншы       жўп
5.Ќырыќ
кітап
281-тапсырма. Осы сґз тіркестерімен сґйлем ќўрастырыѕыздар.
282-тапсырма. Сґз тіркестерін жекеше, кґпше тїрде жіктеѕіздер.
1.Тауєа  шыєу.  2.Сабаќ  оќу.  3.Дəріс  жазу.  4.Мəтін  тыѕдау.
5.Мəтінді  баяндау. 6.Конспект  жасау. 7.Ережені  бекіту. 8.Сґздерді
теріп  жазу. 9.Ґлеѕді  кґшіру. 10.Баяндамаєа  дайындалу. 11.Əѕгіме
айту. 12.Сґйлем ќўру. 13.Волейбол ойнау. 14.Шаѕєы тебу. 15.Жїгіру.
283-тапсырма. Сўраќќа жауап беріѕіздер.
                                                                                   жїргізу
1. Студенттер
            жазу
2. Оќытушы
            оќу
3. Жетекші
           їйрету
4. Басќарма
не істейді?
           аудару
5. Кітапханашы
           ўйымдастыру
6. Зертханашы
                         белгілеу

Жаќсылыќова К.
90
284-тапсырма. Сўхбатты рґлге бґліп оќыѕыздар.
1.  –    Мынау дəрісханада нешінші топ отыр?
     –   Жїз екінші топ.
     –   Оларда жантану сабаєы ма?
     –   Жоќ, оларда ќазаќ тілі сабаєы.
     –   Ќазаќ тілі сабаєында олар не істейді?
     
–   Олар  жаттыєулар  орындайды,  сґйлем  талдайды,  мəтінді
аударады, оныѕ мазмўнын айтады.
–  Олар жаѕа сґздерді дəптерге жаза ма?
–  Жаѕа сґздерді дəптерге емес сґздікке жазады. Олардыѕ айтылуын
тыѕдайды, ќайталап айтады. Əр тїрлі жаттыєулар орындап, бекітеді.
–  Меніѕ сабаќќа кіруіме бола ма?
– Жоќ, болмайды. Сабаќ жїріп жатыр. Їзілістен кейін, келесі жўпќа
кіруге болады.
2.   –    Сіз несінші топтыѕ студентісіз?
  –   Мен 102 топтыѕ студентімін.
– Сіздердіѕ топ жетекшілеріѕіз Иванова Алла Сергеевна ма?
– Иə.
– Топ басќармасы кім?
– Таня Лукашина.
– Сіздіѕ топќа нешінші дəрісхана бекітілген?
– Біздіѕ топќа екінші дəрісхана бекітілген.
285-тапсырма. Ґздеріѕіздіѕ топтарыѕыз жайлы
əѕгімелеѕіздер.
286-тапсырма. Достарыѕыздан ќандай сабаќ болєанын, сабаќта не
істегенін сўраѕыздар.
23- сабаќ
287-тапсырма. Мəтінді оќып, маєынасын тїсініѕіздер.
Ґмірхан Аймаєанбетўлы Байќоѕыров
Ґ.Байќоѕыров 14 ќыркїйекте  Жезќазєан  облысы, Жезді
ауданында  дїниеге  келген. Оныѕ  əкесі  тау-кен  жўмысшысы,
металлург  болєан.
1935-1940 жылдары  ол  Ќазаќ  кен-металлургия  институтында
оќыды. Оќуды  бітірген  соѕ  ол  Жезќазєан  шахталарыныѕ  біріне
техникалыќ инженер маманы болып істейді.
1952 жылдан 1962 жылдар  аралыєында  Ґ.А.Байќоѕыров  Казаќ
кен-металлургиялыќ  институтыныѕ  ректоры  болєан /кейін  ЌазПТИ

Ќазаќ  тілі
91
ќазаіргі  ЌазЎТУ/. Ондаєан, жїздеген  аспиранттар  мен  студенттерді
ўясынан ўшырды.
1962 жылы 
профессор 
Ґ.А.Байќоѕыров 
Ќазаќ 
ССР
академиясыныѕ  толыќ  мїшесі  болып  сайланды. Ќазаќ  ССР  Єылым
академиясыныѕ  академигі, Ленин  орденді  Ґмірхан  Байќоѕыров
ґндірістен ешќашан ќол їзген емес. Ашќан жаѕалыќтары мен зерттеу
жўмыстарыныѕ  ґндірісте  ќалай  жїзеге  асып  жатќанын  ўдайы  ґз
кґзімен кґріп, ќадаєалап отырады. Ол бірнеше єылыми еѕбек жазєан.
1969 жылы жер асты кен орындарын ґѕдеудіѕ таѕдаулы əдістері
мен классификациясы деген  таќырыпта монографиялыќ еѕбегі жарыќ
кґрді. Бўл  еѕбегі  докторлыќ  диссертация  есебінде  ўсынылып, ол
техника єылымыныѕ докторы дəрежесін алды.
288-тапсырма. Мына  сґздерді  сґздік  дəптерлеріѕізге  кґшіріп
жазыѕыздар.
1. Тау-кен жўмысшысы
2. Шахта
3. Маман
4. Мїше
5. Таѕдаулы
6. Дəреже
7. Ўдайы
8. Жїзеге асу
289-тапсырма. Сўраќтарєа  жауап беріѕіздер.
1. Академик Ґ.А. Байќоѕыров кім болєан?
2. Оныѕ еѕбектері жайлы айтып беріѕіздер?
3. Оќуды бітірген соѕ ол ќайда жўмыс істейді?
4. Ол ќай жылы Ќазаќ ССР академиясыныѕ толыќ мїшесі болып
сайланды?
290-тапсырма. Мəтін мазмўны бойынша  сўхбат
ќўрастырыѕыздар.
291 -тапсырма. Мына сан есімдерді жазбаша жазыѕыздар.
1.1935    2.1940      3.1952      4.1969
292 -тапсырма. Тґмендегі зат есімдермен сґйлем ќўрастырыѕыздар.
1. Əке.    2.Жўмысшы.   3.Металлург.    4.Маман.   5.Əдіс.

Жаќсылыќова К.
92
24- сабаќ
293-тапсырма. Мəтінді мəнерлеп оќып, 3-жаќта
мазмўндаѕыздар.
Бїгін  жўма. Мен  саєат  алтыда  тўрдым. Тезірек  киініп  далаєа
шыќтым. Жолдыѕ  арєы  бетінде  стадион  бар. Мен  кїнде  таѕертен
садионда  жїгіремін, жаттыєулар  жасаймын. Сосын  їйге  келіп
тґсегімді  жинаймын, таранамын, киінемін. Саєат  жеті  жарымда
таѕертеѕгілік  тамаќты  ішемін. Саєат  он  минутсыз  сегізде  їйден
шыєамын.
Біздіѕ  сабаќ  сегіз  жарымда  басталады.  Міне,  оќытушы  да
дəрісханаєа  кірді. Ол  дəріс  оќып  тўр. Біз  мўќият  жазып  жатырмыз.
Саєат  екіде  біздіѕ  сабаќтарымыз аяќталады. Сабаќтан  кейін  мен  їйге
ќайтамын. Тїскі  асымды  ішемін, сосын, кітапхананыѕ  оќу  залына
барып, ертеѕгі сабаќќа дайындаламын. Кітапханаєа Надя, Лариса мен
Алексей  де  келеді. Біз  бəріміз  ќазаќ  тілінен  кґрініс  ќоюєа
дайындаламыз. Сўхбатты  оќимыз. Аударамыз, жаттаймыз. Сосын
бəріміз спортзалєа барып, жаттыєамыз.
Кешкі  саєат  жетіде  їйге  ќайтамын.  Бўл  кезде  бəріміз  де
їйдеміз.Шешем  мен  Эльмира  кешкі  ас  дайындап  жатыр. Əкем  газет
оќып  отыр.  Ќазір  кешкі  асты  ішеміз.  Сосын  əркім  ґз  ісімен
шўєылданады. Мен  кітапханадан  алєан  кітапты  оќимын. Бїгін  оќып
бітіруім керек, ертеѕ тапсыратын кїн.
Шешем  мен  əкем  кґгілдір  экраннан «Хабарды» тыѕдайды, кино
кґреді. Эльмира музыка тыѕдайды. Кешкі он бірде ўйќыєа жатамыз.
294-тапсырма. Мəтінге сўраќ дайындаѕыздар.
295-тапсырма.  Сґздерді аударып, сґйлем ќўрастырыѕыздар.
1.День. 2.Вечер. 3.Утро. 4.Обед.  5.Режим (распорядок).
6.Вставать. 7.Бегать. 8.Заниматься. 9.Завтракать. 10.Обедать.
11.Ужинать. 12.Готовиться. 13.Читать.
Меніѕ жўмыс кїнім

Ќазаќ  тілі
93
296- тапсырма. Тґмендегі суреттер бойынша əѕгіме
ќўрастырыѕыздар.

Жаќсылыќова К.
94
297 - тапсырма. Ґздеріѕіздіѕ  жўмыс кїндеріѕіз туралы əѕгімелеп
беріѕіздер.
25 - 26 – сабаќ
293- тапсырма. Мəтін- сўхбатты мўхият тыѕдап, рґлге
 бґліп ойнаѕыздар.
1
2
1
2
1
2
1
2
1
- Сəлеметсіз  бе? Меніѕ  есімім
Александр. Заѕ  институтыныѕ
студентімін. Ќазір 
ќазаќ ,
аєылшын  тілдерін  ґз  бетіммен
їйреніп 
жїрмін. Сіздіѕ
кітапханаєа 
жазылып, їйге
оќулыќтар алуєа бола ма?
- Тґрлетіѕіз. Меніѕ есімім Алена.
Əрине, сіз  кітапханаєа  жазыла
аласыз. Біраќ 
оќулыќтарды
ќолыѕызєа  бере  алмаймыз, тек
оќу 
залында 
дайындаласыз.
Мына  карточканы  толтырыѕыз.
Тапсырыс
ќаєазєа
ќажет
кітаптарыѕыздыѕ атын, авторын,
шыќќан 
жылы  мен 
орнын
кґрсетіѕіз.
- Мына жерге не жазайын?
-Мекен- жайыѕызды. Сіз
ќалалыќсыз ба?
- Жоќ. Мен 
жатаќханада
тўрамын.
- Онда, уаќытша 
мекен-
жайыѕызды кґрсетіѕіз.
-  Міне,  толтырдым.  Ал  мынау
тапсырыс  ќаєаз. Маєан  «Ќазаќ
тілін
їйренеміз» (авторы
Н.Оралбаева  А, 1989) оќулыєы
керек   еді.
- Міне, тапсырысыѕыз. Мына
жерге 
ќол 
ќойыѕыз 
да,
ќўжатыѕызды  ќалдырыѕыз. Оќу
залы-келесі кабинет.
- Рахмет.
- Здравствуйте! Меня зовут
Александр. Я студент юридического
института. Сейчас я самостоятельно
изучаю казахский, английский языки.
Можно записаться к вам в библиотеку
и получать на дом учебники?
- Проходите. Меня зовут Алена.
Конечно, вы можете записаться в
библиотеку. Но учебники на руки не
выдаем, будете заниматься только в
зале. Заполните вот эти карточки.
Затем дайте заказ на нужные
учебники, указывая название, автора,
год и место издания.
- Что здесь писать?
- Место жительства. Вы городской?
- Нет. Я живу в общежитии.
- Тогда укажите временное место
жительство.
- Вот заполнил. Это мой лист заказа.
Мне нужен учебник «Изучаем
казахский язык» (автор Н.Оралбаева и
другие. А, 1989).
- Вот ваш заказ. Здесь распишитесь, и
оставьте ваш документ. Читальный
зал – следующий кабинет.
- Спасибо.
Кітап- ќазына. Кітапханада жўмыс
 жасау  ережесі

Ќазаќ  тілі
95
294- тапсырма. Мына сґздерді  сґздіктеріѕізге жазып алыѕыздар.
1.
Жазылу
2.
Тґрлетіѕіз
3.
Ќолыѕызєа
4.
Бере алмаймыз
5.
Тек
6.
Оќу залына
7.
Дайындаласыз
8.
Толтырыѕыз
9.
Ќажет
10. Атын
11. Шыќќан жылын
12.  Орнын
13. Тапсырыс
14. Беру-беріѕіз
15.  Мына жерге
16.  Мекен-жайыѕыз
17.  Ќалалыќ
18.  Уаќытта
19.  Тапсырыс ќаєаз
20.  Ќол ќою
21.  Ќўжат
22.  Ќалдыру
23.  Кеѕес
24.  Танысќан соѕ
295- тапсырма. Мына жаєдаяттар бойынша сўхбат
ќўрастырыѕыздар.
А. Сіз  институттыѕ  кітапханасына  жазылєыѕыз  келе  ме? Сіздіѕ
кітапханашымен сўхбатыѕыз.
Їлгі:
- Мен сіздіѕ кітапханаєа жазылайын деп едім.
- Ќўжатыѕыз бар ма?
- Бар. Тґлќўжатым бар.
- Онда  мына  ќаєазды  толтырыѕыз, ќўжатыѕыздыѕ  нґмірі  мен
тўраќты мекен-жайыѕызды жазыѕыз.
В. Сіз  институттыѕ  лингафон  кабинетінде  дайындалєыѕыз  келе
ме? Сіздіѕ кабинет меѕгерушісімен сўхбатыѕыз.
Їлгі:
- Мен ќазаќ тілінен екінші сабаќтыѕ мəтін-сўхбатын тыѕдайын
деп едім.
- Саєат  екі  жарымнан  їшке  дейін  бір  орын  бос. Келіп
жўмыстаныѕыз.
С. Айтыѕызшы, сіздіѕ  жолдасыѕыз  кітапханада  ќандай
оќулыќтар алды жəне неге?
Їлгі:
- Александр кітапханада ќазаќша-орысша сґздік алды. Ол бїгін
мəтінді ќазаќшадан орысшаєа аударады.
Д. Досыѕыздыѕ  кешкісін, таѕертеѕ, дїйсенбі  кїндері  ќайда
болєанын сўраѕыз.
Їлгі:
- Сен кеше ќайда болдыѕ?
- Мен институтта болдым.

Жаќсылыќова К.
96
Е. Жолдасыѕыздан  кітапхананыѕ, лингафон  кабинетініѕ,
асхананыѕ, ректордыѕ, деканныѕ жўмыс уаќытын сўраѕыз.
Їлгі:
- Кітапхана ќай уаќытта жўмыс істейді?
- Саєат таѕертеѕгі сегізден жиырмаєа дейін. Тїскі 12. 00-ден 14.
00-ге дейін.
296- тапсырма. Бір-біріѕізден ќазір кімніѕ не істеп жатќанын жəне
кешке (жексенбі, кешкісін т.б.) барлыќтарыныѕ не істейтіндіктері
туралы сўрап біліѕіздер.
Їлгі:
- Алексей, сен ќазір не істеп отырсыѕ?
- Мен ќазір кітап оќып отырмын. Ал сен кеше не істедіѕ?
- Мен  кеше кітапханада жўмыс  істедім. Ал ќазір магнитафонєа
жазылєан мəтін тыѕдап отырмын.
Тірек  сґздер:  1.  Кеше  сабаќта  болу.  2.  Їй  жўмысын  жасау.
3. Музыка тыѕдау. 4. Ґлеѕ оќу. 5. Жаттыєу орындау. 6. Шыєарма жазу.
7. Сынаќ  тапсыру. 8. Компьютерде  ойнау. 9. Ауызша  сґйлеу
зертханасында жаттыєу. 10. Институтќа бару. 11. Сабаќ кестесін кґру.
12.  Дəріс  тыѕдау.  13.  Сабаќ  оќу.  14.  Оќытушымен  кездесу.  15.  Оќу
їшін аќы тґлеу. 16. Кітапханаєа жазылу.
297- тапсырма. Жолдасыѕыздыѕ  сўрап  тўрєан  адамы  бўл  жерде
кеше  болєанын, ал  ќазір  оныѕ  басќа  жерде  екенін  айтыѕыз. (Ол
кеше болды, ал ќазір басќа жўмыспен айналысып жатыр)
Тірек  сґздер: 1. Максим  лингафон  кабинетінде  ме? 2. Алексей
бухгалтерияда  ма?  3.  Надя  емтиханда  отыр  ма?  4.  Петр  базарєа  кетті
ме? 5. Эльмира оќу бґлімінде  ме? 6. Ректор  дəрісте  ме? 7. Александр
театрда ма? 8. Сабаќ екінші дəрісханада ма? 9. Назира институтта ма?
10. Бухгалтерия бірінші ќабатта ма? 11. Ол жаттыєуды орындады ма?
12. Сен  ґлеѕді  жаттадыѕ  ба? 13. Диляра  мəтінді  аударды  ма?
14.  Оќытушы  диктант  жаздырды  ма?  15.  Таня  тыѕдаєан  мəтінді
мазмўндап берді ме?
298- тапсырма. Мəтінді мəнерлеп оќып, мазмўнын
айтыѕыздар.
Александр  кітапханаєа  барып  жўмыс  істейді. Александр
кітапханашыєа  ґзін  заѕ  институтыныѕ  студентімін  деп  таныстырды.
Ќазір  ќазаќ, аєылшын  тілдерін  їйреніп  жїргенін, осы  кітапханадан
оќулыќтар  алєысы  келетінін  айтты. Кітапханашы  оєан  кітапханаєа
жазылуєа болатынын, осы оќу залында дайындалуєа мїмкіндігі барын

Ќазаќ  тілі
97
айтты.  Біраќ,  «Ќолєа  кітап  бере  алмаймын»  -  деп  ескертті.  Сосын
Александрєа «мына  карточканы толтырыѕыз, ќажет кітаптарыѕыздыѕ
атын, авторын, шыќќан  жылдары  мен  орнын  кґрсетіп, тапсырыс
беріѕіз» - деді. Александр  тапсырыс  ќаєазын  толтырып, ќазаќ  жəне
аєылшын тілі оќулыќтарын алды.
Оќу  залында  оќулыќтармен  танысып, біраз  жўмыс  істеді.
Кітапханашы Александрєа «Сіз ауызша сґйлеу зертханасында жўмыс
істегеніѕіз дўрыс» - деп кеѕес берді.
299- тапсырма. Сўраќтарды пайдаланып, сўхбат ќўрастырыѕыздар.
1. Александр кітапханашыєа ґзін ќалай таныстырды? 2. Таєы не
айтты?  3.  Кітапханашы  оєан  не  деді?  4.  Александр  нені  толтырды?
5. Оќу залында ол не істеді? 6. Кітапханашы Александрєа ќандай кеѕес
берді? 7. Кітапханада  біраз  жўмыстанєан  Александр  сосын  ќайда
барады?  8.  Меѕгерушіден  ол  не  сўрады?  9.  Меѕгеруші  не  деді.
10. Меѕгеруші Александрєа ќандай кеѕес берді?
300- тапсырма. Мына ребусты  шешсеѕіздер, М.Горькийдіѕ  кітап

жүктеу/скачать 3,4 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: