Және Ғылым министрлігі Е. А. Бөкетов атындағы Қарағанды мемлекеттік
жүктеу/скачать 0,55 Mb.
|
| Серпілу.Секірудің бұл бөлігі аяқтың итерілетін орынға қойылу сәтінен басталады.Аяқ толық табанға, сырт жақ кіші бақай дөңес жағына қойылады.
Көптеген секірілушілер аяқты итеруді өкшемен жүзеге асырады, бұл жағдайда өкшенің жолдан 2-5см сырғанайды. Аяқты жерге қойғанда секірушінің бұрыш параметрі 70 градус аяқ тізе буынан сәл бүгіледі.Cекіруді бастайтын спортшыларға, аяқ күші толық дамымағаннан, аяқты жасанды түрде бүгуге болмайды, себебі, тірек реакция күшін көтере алмауы мүмкін. Содан кейін тірелу реакциясының күші тез-ақ пайда болады. ( Ол 800 + 150 кг. дейін жетіп, 0,020 с. Соң 250 + 50 кг.дейін төмендейді. Осы сәтте секіруші итерілгенде қозғалыс инерциясының күшімен және буындармен (қол және бас аяқ) жолға күш түсіреді. Бұл аяқтың буындарында иілуіне және аяқтың бұлшық еттерінің созылуына мүмкіндік береді. Бұлшық еттердің созылу рефлекс механизмі бойынша бірте- бірте қысқарады. Бұл жағдайда кинетикалық энергияның бұлшық еттері арқылы потенциялық энергиясы пайдаланылады. Амортизация жағдайында тізе буынында бұлшық еттер неғұрлым күш туғызады. Итерілген аяқты бүгу кезінде тілерсекке күш түседі. Аяқ барлық буындарда бүгілгеніне қарамастан, амортизация кезінде дене массасы жалпы орталығының қозғалыс траекториясының төмендеуі болмайды, өйткені итерілген аяқ төңкерілген маятник бойынша тізе буынына салыстырғандай айналады. Соның нәтижесінде Д.Ж.О.М(дененің жалпы ортақ массасы) 87% болып қалған,13% итерілген аяқтың бүгілуіне сай келеді. Осы күш әрекетінен тізе және жамбас сан буындары бүгіледі.Тік кезінде,сермелетін аяқ белсенді түрде алға жоғары шығады, буындар жазылады.Тік моментіне дейін тірек реакция күшінің сәл көбеюі бұлшық ет күші арқылы және сермелетін аяқтың және қолдың жұмысы арқылы іске асады.Тізе және жамбас буындарының жазылуына қатысуы тік моментінін өту кезінде басталады. Қолдың және сермілетін аяқтың әрекеті алға жылжуды қамтамасыз етеді.Итерілудің аяқталуы табанының алу моментіне дейін тірек реакция күшінің әрекеті аз мөлшерде байқалады.Оптималды итерілу бұрышы 750қолайлы ұшу бұрышы - 220 мөлшерінде.Тез итерілy, горизантальді екпін алу жылдамдығы аздау болады яғни секірушінін ұшуы көбейеді. Ұшу. Секіруші итерілгеннен кейін ұшу бөлігіне енеді де,ДЖОМ-ның (дененің жалпы ортақ массасы) траекториясын баллистикалық қисық бойынша өткереді. Секірудің ұшу бөлегінде секірушінің барлық қозғалыстары тепе-теңдікті сақтаумен және тиімді жерге түсуді орындауға бағытталған. Секірудің қашықтығы ұшудың бастапқы жылдамдығымен қамтамасыз етіледі, ол таңдаулы секірушілерде 9,4 – 9,8м\с. Ұшу фазасын үш бөлікке бөлуге болады:1)Көтерілу,2)Тік бағытта алға козғалу, 3)Түсуге дайындалу. Итерілу кезінде бағытты өзгерте отырып, секіруші қажетті ұшу биіктігіне көтеріледі.Секірушінің ұшу кезеңін көтерілуге, қозғалыспен ұшуды жалғастыруға (секірудің үш түрінің біріне сай келетін – «аяқты бүгіп, «иіліп» және қайшылау) және жерге түсуге бөледі. Секірудің барлық тәсілдерінің көтерілу негізі біреу болады. Итерілгеннен кейін итерілген аяқ біршама артта қалдырылып, жамбасты алға қарай қозғалту есебінен бүгіле бастайды. Қол итерілгеннен кейін біршама төмен түсіріліп, тік қалыпқа ие болады да, тепе-теңдікті сақтайды. Осы өтпелі жағдай «ұшу адымы» деп аталады. Ол секіру ұзындығының бірінші ширегіне дейін сақталады. Ұшу адымы «аяқты бүгіп» иіліп немесе «қайшылау» әдістерін орындауға алмасады. Дененің алға қарай айналып кетуін болдырмау үшін секіруші итерілгеннен кейін жамбасты алға қарай жіберіп, денені сәл ғана артқа итеруі керек, бұл жағдайда бір немесе екінші қолмен артқа жоғары қарай қозғалыс жасалуы және серпілген аяқты түзету керек, содан кейін төмен түсіру қажет. Секіруші кез келген жағдайда ұшу адымында басталған басқа қозғалыстармен қатар, жамбасты аздап алға қарай жіберуі керек. Егерде осындай қозғалыс қалыптағыдай болса, онда секіруші тепе-теңдікті сақтай отырып, уақыттан бұрын жерге түсуден құтылады. Секіруші ұшу кезеңінің басында осы қозғалысты игере отырып, ұшудың сәттілігіне қол жеткізуімен қатар, итерілуді батыл орындайды. Жерге түсу.Бұл секірудің соңғы бөлігі алысқа секірудің негізі деп қарауға болады.Жерге түсу секірудің соңғы бөлігінде секірушінің БОМ (біліктің ортақ массасы) итерілу уақытының биіктігіне түскенде басталады.Cекіруші аяғын тізе буынынан түзетеді,иық алға жіберіледі, шынтақтан сәл бүгілген қол мейлінше артқа тасталады. Нәтижелі жерге түсу үшін аяқты былай ұстаған абзал, аяқтың қиғаш бөлігі түсетін жерге сүйір бұрыш болғанда алға тастау керек. Жерге табан тиген сәтте секіруші қолды алға тастайды,аяқты тізеден бүгеді. жүктеу/скачать 0,55 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|