Катон-Верстка-01. indd
ОҚАП – жер бедеріндегі кедір – бұдыр. ОР
жүктеу/скачать 2,93 Mb. Pdf көрінісі
|
Катон-Верстка-336 стр.
| ОҚАП – жер бедеріндегі кедір – бұдыр.
ОР – 1. Сыртқы табиғат күштерінің әсерінен ойылып түсіп, не ұзыннан –ұзын терең жыра болып қалған жер бедері; 2. Қорғаным мақсаттарына орай, бекініс айналасынан тереңдетіп қазылып, біршама аралыққа дейін созылып жататын ені кең шұңқыр желісі. ӨЗЕК – екі жағы дөңестеу боп келген жер бетінің аралығында созылып жатқан ені тарлау кішірек сай, жылға табаны. ӨР – төменнен биікке қарай жоғарылап, көтеріле түсетін жер деңгейі. ӨТКЕЛ – өзеннің суын жалдап, қарсы бетке өтіп шығатын таяз жері. САҒА – өзен арнасы, я болмаса тау жотасының бір – бірімен жақындар келіп түйісер тұсы. САЙ – үлкен жыра, аңғар. СҰЛАМА – кең көсіліп жатқан жазық жер. СІЛЕМ – ұзыннын – ұзын созылып жатқан тау жоталарының біресе төмендеп, біресе жоғарылап көтеріліп әрмен қарай жалғаса беретін тізбегі. ТАБАН – өзектің, сайдың, жылғаның, өзен аңғарының су ағып жататын төменгі тұсы. ТАҚЫР – бетінде қылтиып өскен қылпығы жоқ, үсті қақтанып, құлазып жатқан тегіс жер бөлігі. ТАРТПА – батып кететін батпақты сор. ТАСТАҚ – топырақ қыртысының құрамы сақырлаған ірілі – ұсақты тастардан құралып, егін егуге жарамайтын жер. ТАСТЫ – топырақ құрамында тас мол кездесетін жер. ТАУ – биіктігі теңіз деңгейінен бірнеше жүздеген метрден бірнеше мыңдаған метрлерге дейін көтеріліп, сілемі ұзаған сайын өз деңгейінен шұғыл ауытқып, бірде төмендеп, бірде қайта жоғарылап отыратын, құрылымы жағынан қатпарлы – жақпарлы болып жататын, жоталы жонды аймақ. Қазақ халқы өз тауларының табиғи – географиялық ерекшеліктерімен қатар олардың өз тарихында атқарған саяси – әлеуметтік маңызын да бағалап, сол арқылы сипаттап отырған: «қазақтың қамалы болған Қаратау, ордасы болған Ұлытау, қорғаны болған Алатау» деп келетін тұрақты теңеу тіркестері осының айғағы. ТЕГІС – ой – қыры, кедір – бұдыры жоқ, жайдақ келген кең көлемді жазық алап. |