1. «Қара» - «ақ» түстің қарама- қарсы мәнін білдіретін, өзінің негізгі номинативтік мағынасы: мысалы: қара көмір, қара күйе, қара шаш т.б.
2. «Қара» - төрт түліктің ішіндегі сиыр, жылқы, түйе сияқты ірі мал атауы: қара «мал»; мысалы: эпоста: Тоқсан мың екен қарасы басына ноқтатимеген...
«Қара» - «жырықтан бұлдырап, қарауытып көрінетін бейне, жансыз зат тұлғасы, сұлбасы (силуэт)» Мысалы: Алыстан бір қараны көресің бе, жаны жоқ қимылдауға денесінде...(Жұмбақ-киіз үй;)
«Қара» - «хан, төре, қожа т.б. ақсүйек, билеуші тап өкілдеріне жатпайтын қарапайым халық» Мысалы: Ханнан әділет кетсе, қарадан ұят кетеді. Мақал
«Қария» -«серік, ес, жәрдемші». Мысалы Қыз бала болса да, қасымда қара болып жүрген жалғыз қарындасым еді;
«Қара» - «майсыз, дәмсіз, қатықсыз, сүтсіз дайындалған ас – дәм, су - сусын» Мысалы: Қара ет, қара сорпа, қара су, қара көже т.б.
«Қара» - «айыпты, кінәлі, қылмысты (адам)».Мысалы: Кіммен қарайсаң, сонымен отыр. Мақал.
«Қара» - «адамға зияндық, қастық істейтін жын-шайтан, албасты, мақұлық». Мысалы: Қара басқыр! Қара албасты т.б.;
«Қара» - «өлім - жетім, қайғы - қасірет, қаралы оқиға». Мысалы: қара тұту, қара жамылу, қара көтеру, қара қағаз (извещение о смерти);
«Қара» - «жай, қарапайым».Мысалы: Қара сөз, қара өлең т.б.
«Қара» - «жазу-сызу, хат, и әріп таңбалары». Мысалы: Қара тану, қараю – оқып-жазғанын ұмыту т.б.
Достарыңызбен бөлісу: |
