Құл-Мұхаммед М., төраға

224

224

225

ЕҢСЕГЕй  БОйлы  ЕР  ЕСІМ

Шыдай алмай Сүлеймен,

Барып көрсе аттанып,

Жүрегі болмай шаншуға,

Көздерін жұмып тұр екен.

Екі салды қамшымен,

«Сендерді Құдай алсын» деп,  

«Сорлылар неғып жүрсің» деп,

Кейіп-кейіп екеуін,

Екі жаққа қайтарды.

Онан кейін Сүлеймен

Өзі келді Есімге:

—Түсіп тұр бір сөз есіме,

«Сағындым» деп ата-анам

Кіріп еді түсіме.

Екі-үш күндік өмірім,

Өтермін кіші бесінде.

Аруақ жолдас хақым бар,

Жас бала, жесір қатын бар.

Қарайлап, қармап, қарай жүр,

Бір ердің,—деп,— тұяғы 

Орнына санай жүр.

Сиқымбай деген ұлым бар,

Он алты да жасы бар,

Жалғыз еді өзімде,

Ісі орнына келмей жүр.

Нешеуі менен өлерін,

Майданға кірмек табым бар.

Осыны айтып Сүлеймен,

Майданға қарай самғады,

Атқан оқтай парлады.

Сабыншының жолындай

Шұбатылып шаң қалды.

Боз арғымақ астында,

Ошақтай көрмес аңғал-ды.

Хан Тұрсынға жалтаңдап,

«Бос қойма» деп майданды.

Хан Тұрсын бұған жұмсады

Қараман деген сардарды.

Көрген соң ерлер қарасын,

15-0273

3920

3930

3940

226

ТАРИХИ  ЖыРлАР

226

227

Екеуі де оңланды.

Жаман кетер дерексің,

Жақсылардан ат қалады.

Қараман шапты зырқырап

Шатыртөбе баурынан.

Сүлеймен барып айқасты

Мыңбайырдың тауынан.

Айқай, сүрен бергенде,

Тігілісіп келгенде,

Қараман батыр жығылды

Қара арғымақ саурынан.

Болжай алмай халық тұр,

Арылғанша шаңынан.

Артта қалды мал-басы,

Хан Тұрсынға көз жасы.

Қарамандай ерінің

Аспанға ұшты найзасы.

Сүлейменге бұйырды,

Ат, қылыш, сайман, олжасы.

«Әттең ғана ерім» деп,  

«Арманда болып, қалдың» деп,

Хан Тұрсын басын шайқады.

«Неғылып шыдап тұрсың?» деп,

Інісіне айтады,

Өлгенін бұ да байқады.

Ақыры қандай боларын,

Әуелгі ісі шайналды.

Атының белін тартады,

Үйіне сәлем айтады.

Түрлі қиял ойналды,

Жалаулы найза қолға алды.

Атқан оқтай жылыстап,

Сүлейменді пайлады.

Сілкінткен ерлер бір елді,

Қазасына кез келді.

Мұны да шанышты жүректен,

Өкпесіне тірелді.

Бұ да түсті олжаға—

Шарайна қалқан, үдері.

3950

3960

3970

3980

226

226

227

ЕҢСЕГЕй  БОйлы  ЕР  ЕСІМ

Несін айта берейін?

Сүлейменнен сол күні,

Жекелеп келіп, оны өлді.

Уақыты шам кеші боп,

Барабан, дабыл ұрылды,

Жай-жайына қайтады.

Қарауылдар ұйықтамай,

Шолғыншылар жортады.

Атырабын байқады,

Бүркеніп жатыр көрпесін

Есіңгіреп қорқағы.

Сүлейменді Есім хан

Түнімен алып қасына:

—Үзеңгі жолдас, сырласым,

Бір гүлі тәжім сен едің.

Бақ серіктес басымда,

Әбиір берсе осыдан,

Арт жағынан шошыма.

ұйықтамай таңды атырды.

Намаз оқып халық тұрды.

ұрысқа құлақ сап тұрды,

Бүгін қандай боларын.

Қазақты бір күн шат қылды.

Хан Тұрсындай ханыңыз:

«Оңтайлы енді кім бар» деп,

Таң-тамаша боп тұрды.

Көңілінен өткеріп,

Жаманды-жақсы парық қылды.

Бар еді бір ер кезеңді

Зарпы тиген көп елге.

Олжа, жесір, жетім қып,

Қазақты қанша жамсаған.

Әр аттанып келгенде,

Жылаған бала жұбанып,

Зарпынан үркіп, шұбалып,

Қазақтар шошып түсінен,

ұйқыдан шошып оянған,

Айрылмас батыр дегенде.

3990

4000

4010

4020

228

ТАРИХИ  ЖыРлАР

228

229

Жастығыма ап жатсам,

«Кезіксе» деп Сүлеймен,

Шықпай тұрып үйінде

Нәзір айтып піріне.

Хан Тұрсын айтты хабар қып,

Самсаған қалың көп елге,

Жоғары мен төменге:

—Күйе жағып бетіне,

Жамандар, сенен түңілдім.

Көп болар әлі бұл күнің,

Келген жерден сүріндің.

От басында томпайып,

Қатыныңа мақтанып,

Істемекке құмарсың,

Жата кетсе талтайып.

Өзіміз қылған жұмыс та,

Датты кімге айтайық?

Қазақтан шықса бір жалғыз,

Құлай кетіп жантайып,

Дөңбектей боп тоңқайып,

Жығыласың, қаласың,

Барасың да шолтайып.

Ауыздарың ашылып,

Бұзылған тамдай аңқайып.

Туғанда бос туып ең,

Қылжырайып, қисайып...

Басында неше шауып, олжаны алдың,

Мен емес, жалпы бәрің олжаландың.

Қоймастан түтін тергеп, адам санап,

Өзіме тоқтатпадың қолда барын.

Шашыңның есептесем түгі жетпес,

Қолында сап-шоты молдалардың.

Шыршыққа малдың қаны судай аққан,

Олжасы Арқа, Жаркент, Құлжалардың.

Тегін ас, етің түгіл сүйекке өтіп,

Еңкейген, еңбектеген ырзаландың.

Тізеден қан болғанда, беліңнен май,

Білмейсің мұны неге, мырзаларым?

4030

4040

4050

4060

228

228

229

ЕҢСЕГЕй  БОйлы  ЕР  ЕСІМ

Құл жұмсап, шоры от жағып, көңілің хош,

Тегін мал, аузың аста, құрғамадың.

Ойланшы енді ақырың не болады,

Есім хан, жазым қылып, жеңсе бәрін?

Құдайдың мендей баста ұрғаны жоқ,

Сөзіме өзім айтқан тұрғаным жоқ.

Самалы Есім ханның оңала ма?

Барады шуу дегеннен ырғағы көп.

Әзіреті Адамнан бермен қарай

Бақ-дәулет бір қалыпта тұрғаны жоқ.

Жамшит, Зәқық, Придом, Самнаримен

Жаһанды неше талқан қылмады кеп.

Ескендір, Шаддат, Намірет, Сүлейменге,

«Еш опа,—айтады ғой,—қылмады,—деп».

Үрістем дүниені дүр сілкіндіріп,

Ақыры жазым еткен інісі кеп.

Өзінің әмірі жүрсін заманында,

Жан болған осылар да ақылы  көп.

Шеріден Әзірет Әлі бақ қайтқанда,

Мауия зорлық қылған ақыры кеп.

Қашырған дәу, періні Қойқаптан

Алмадай тауларды атқан опырып, жеп.

Ер Асан Пайғамбардың сүйген ұлын

Жайлаған заһарменен қатыны кеп.

Опасы дүниенің сәл-ақ екен,

Мысалы, әуелі бар, ақыры жоқ.

Тұқымын бір тайпаның құртар болдым,

Шулатып құлағымды «кесірлі» деп,

Жаман ат қияметке алып кеттім.

Адамнан өлі-тірі кесірім көп,

Қалды ма ажал шіркін таянып-ай!

Түс көріп, түрлі-түрлі қиялым-ай!

—Айрылмас, жекеге бір өзің шықшы,

Кәдімгі істі бастап баяғыдай.

Қойша айдап көше қырып, шауып,

Шыршықтың қып тасташы, аралындай.

Кірбіңі көкіректің бір ашылсын,

Тамырым үш жүз алпыс оянып-ай!

Қар жауып кірпігіңнен, мұздар тоңып,

Қайтпайтын қасарғанды ада қылмай.

4070

4080

4090

4100

230

ТАРИХИ  ЖыРлАР

230

231

Қазақ пен қатағанның хандарына

Қара жер бір қаларсың боялып-ай!

Хан Тұрсын осылай деп, бата берді.

Қойдан қошқар, түйеден нар атап енді,

Сауыттан алтын жаға тоғыз берді,

Құнымен бір-бір қыздың қатар еді.

Бүктелген бір-ақ уыс семсер берді,

Деміне шақырымнан тартар еді.

Заманынан Әмір Темір бері қарай

Бұрышында қазынаның жатыр еді.

Он кілем, бір қап күміс тағы берді,

Қатарынан бес жүз адам жатар еді.

Біреуін өзге жерге апарғанда

Пәлен алтын, тілләдан сатар еді.

Жететін жеті пұтқа зерлендірді,

Баяндап, қайсы бірін айталы енді.

Хан Тұрсын қазынаға сондай толық,

лақап қылса, Қытаймен қатар еді.

Қырғынмен неше сапар таусылады,

Қымбат шаһар Қоқан мен Бұхар еді.

«Адамның жанынан бөлек табылар» деп,

Сол күнде жердің жүзі айтар еді.

Хан Тұрсын қазынаның аузын ашты,

«Тарынған басын малға сатар» деді.

Айрылмас армансыз боп шықты жеке,

Баяндап майдан жерді айталы енді.

Айрылмас батыр

Енді батыр қам қылды,

Үстіні еді айбынды.

Қаһарына шыдамай,

Сауыттары айрылды.

«Жетеуінен өтер» деп,

«Сегізі әлде қайтер» деп,

Тоғыз қабат жам қылды.

Қалың мақта ішінен

Сырытып барып, жайдырды

Керіктің қалың терісін,

4110

4120

4130

4140

230

230

231

ЕҢСЕГЕй  БОйлы  ЕР  ЕСІМ

Басына қалқан қойдырды.

«Түтеген мылтық тиер» деп,

Көзінің алдын тор қылды.

Кемінің бәрін толтырып,

Тіллә дабыл төңкеріп,

Қара арғымақ жабдықтап,

Бөктергісін тоқ қылды.

Шекесін тартып жібекпен,

Жалаулы найза қолға алып,

Көрнекті үлкен төбедей,

Дарияға жүзген кемедей,

Майдан жерге кеп тұрды,

«Жеке, жеке!» деп тұрды.

Қазақтан барды бір жігіт,

Бата алып жекеге.

Бір-ақ шаншып түсірді,

Келіп еді төтеге.

Қолындағы найзасын,

Жығылды барып, көтере.

Артынан келіп ағасы,

Оның да келмей шамасы,

Бір кездей шығып көтерді,

Арқасынан найзасы.

лақтырды халқына,

Көрінбей кетті қарасы.

Жерге түсіп мида боп,

Күл-күл болды денесі.

Жетеуі келіп қазақтан,

Жекеге шығып ұрысып,

Қара жерге жайласты.

Оңына келсе, он шауып,

Қыратынан қырық шанышты.

Аударылып, ат шауып,

Жарқыратып жон асты.

Келмеген соң еш адам,

Садақ тартты келеме,

Керіп-керіп құлашты.

Әрбір атқан оғынан

Он бес адам сұлатып,

4150

4160

4170

232

ТАРИХИ  ЖыРлАР

232

233

Не қылса батыр жарасты,

Қазақ халқы бір састы.

Жекеге ешбір адам келмей тұрды,

Атқан оқ бірді-бірді ұрындырды.

Көздеген не ерлерді көкке ұшырып,

Мауырытте туға жақын келіп тұрды.

Қосынға мауырытында араласса,

Алдынан дүркіретер жүзді, мыңды.

Қазақтан сапсыз кеп олжа алған,

Үзіп жеп, оза шауып, неше түрлі.

«Сүлеймен, не Жиембет бірің кел!» деп,

Айқайлап шамалыға келіп тұрды.

Сүлеймен батыр

Естіген соң сарынды,

Қамданып батыр Сүлеймен,

Қабаттай шапты қалыңды,

Шаршамапты қалыбы.

Ошақтай болып ойылып,

Шапқан жері айрылды.

Үй жақындай екпіні

Жауаптасып азырақ,

Қарама-қарсы боп тұрды.

Айрылмас сонда сөйледі, 

Сөйлегенде не деді:

—Қош, палуан, келесің,

Сын-сипатың төресің.

Аты-жөнің баянда,

Кім деген өзің немесің?

Осал неме емессің,

Мына түрің тұрғанда,

Қара тасты бөлесің.

Біріміз абиыр алармыз,

Халқың үшін келгенсің.

Сүлеймен сонда сөйледі:

—Асылым қазақ еді,

Баяндайын жайымды:

4180

4190

4200

4210

232

232

233

ЕҢСЕГЕй  БОйлы  ЕР  ЕСІМ

Жақсы-жаман болсам да,

Көңілімде арман  қылатын

Бір адамым бар еді.

Жылаған бала жұбанып,

Қалың қазақ халқыма

Тіпті даңқы зор еді.

Жолығып өлсем, арман жоқ,

Көңлімді мүлік неме еді.

Шыққанымда ауылдан,

Қорасанға қой айтып, 

Әулиеге ат айтып,

Тілеп едім Құдайдан.

Көпті көрген бір ерсің,

Сол айтқаным сенбісің,

Айрылмас деген ер еді!

Айрылмас айтты атынан,

Баяндап ұрық затынан:

—Мұратыңа  жетіпсің,

Дұрыс ниет халқыңнан.

Менің де шықпай жадымнан,

Тілеуші едім сыртыңнан.

Қырғынында Шибан хан

Бір сұлу жесір алыпсың.

Бір ата, бір анадан,

Туып ем сол қатынмен.

Табыса алмай екі жұрт,

Бара алмай осы қаупінен.

Кектеспін сол уақыттан

Дос пенен қас болсам да,

Бір қумақшы ем артыңнан.

ұрыспай қайтсақ, һәм намыс,

Дос екенбіз, қас болдық,

Ер ажалы жақыннан,

Бір ажалы қатыннан.

Әйелге ажал баладан,

Ақ та күйер жаламен.

Өлтіреміз, өлерміз,

Қалды ма перзент артынан.

Сүлеймен айтты: «Жүйелім,

4220

4230

4240

4250

234

ТАРИХИ  ЖыРлАР

234

235

Бұл сөзіңе күйемін.

Өзі өліп, арты бар,

Сиқымбай деген бұл күнде,

Он алты жасар жиенің.

Өзіңе тартса, қор болмас,

Құдайдан осы тілегім.

Келіп едік екеуміз

Екі жұрттың ары үшін.

Құда деп, құн кешпейді,

Сібіт болар білемін,

Сатпайық сүйек, көп елді.

Шартнама Құран боп еді,

Өлтіріп, яки өлсек те,

Бір-бірімізге ырза боп,

Қияметте көрейік.

Ізетің болса, қыла бер,

Кезегіңді берейін.

Армансыз қамдан, қайыным,

Айтқан жездең—мен едім.

Айқай салды: «Берік бол» деп,

Шатыртөбе барды да.

Алатаудың жанында,

Айқайына селк етті,

Халықта жүрек қалды ма?

Аты үркіп біреудің,

Домалап түсті алдына.

ұрыс деген оңай ма?

Иман айтып Құдайға,

Оқ келеді зырқырап,

Сүлеймен қарсы жайында,

Қақ жүректен тиеді.

Шыдай алмай зарпына,

Жер кеміріп жануар,

Боз арғымақ сиеді.

Босатты жүйе-жүйені,

Ері кетіп быт-шыт боп,

Тоқымға желдік мінеді,

Тоғыз қабат өтіп сауыттан.

Кезегін алып атпаққа,

Айрылмас келді жайына.

4260

4270

4280

4290

234

234

235

ЕҢСЕГЕй  БОйлы  ЕР  ЕСІМ

Қайым тұрды жолына,

Толғап-толғап садағын,

Өткірін алды қолына.

Нысана қойып атқанда,

Тоғыз белді төңкеріп,

Кетпенен тоғыз өтетін.

Бар күшімен тартқанда,

Сәскелік жерге кететін.

«Кенеп осал болар» деп,

Жібектен күш берілген.

Тарамыстап, пайыл қып,

Қарағаштың қаттысын,

Қатырып әбден желіммен.

Жұмсамайтын бекерден,

Керегіне келгенде,

Төрт адам жерден көтерген.

ұстаға Әлім соқтырған

Орай төбе затында.

Мақтасы қалың қамзолға

Әлсіз боп оғы тірелді,

Етіне дарып бір елі.

Сайрамда сансыз бап,

Әзірет Сұлтан жар болып,

Сүйеп қалды бұл ерді.

Сәл болғанда үш алаш

Үзіп еді күдерді.

Әрқайсында дауыстап,

Айрылмас тағы үш атты.

Ақылдан танып базында,

Ердің қасын ұстапты.

Сонда дағы дәс беріп,

Бәріне де шыдапты.

Сауыттар тозып жұлдыздай,

Шіріген жерде бөздей қып,

Шілте қылып жіберді.

Жарыла жаздап халықтың

Қалбыр болған жүрегі.

Бұрыннан даңқын біледі,

Көрсетті қанша өнерді,

Армансыз қылды бұл ерді.

4300

4310

4320

4330

236

ТАРИХИ  ЖыРлАР

236

237

Тауысқанын құралдан,

Есім хан да түсінді.

Қалмақтан артқан қазынаның—

Бәрінің теңін шештірді,

Өткізіп көзбен келтірді.

Алтын жаға кіреуке

Тоғыз қабат даярлап,

Қалдырмастан керегін,

Еріне гауһар орнатқан,

Жабдықтаған алтынмен,

Тіллә дабыл төңкеріп,

«Жаңалап ат мінгін» деп,

«Армансыз боп жүргін» деп,

Көк арғымақ төбедей,

Алып келіп ұсынды.

Киіп алып жаңасын,

Ескі анжамын шешінді.

Жарқырайды айдай боп,

Тұрпаты келіп пішімді.

Тартпасын қатты тартқанда,

Көк арғымақ астында

Уыс боп белі қысылды.

«Армансыз бол, ерім» деп,

«Кезегіңді бердім» деп,

Айрылмас та ұсынды.

Сүлеймен шықты айқайлап

Мыңбайырдың төріне,

«Кезегімді бердің бе?»

Шыдатпай садақ сындырды,

Шіреп-шіреп көрді де,

лақтырды Есімге,

Ортасынан бөлді де.

Мұны да алды жаңалап,

Енді тәуір келді ме?

Қалмақтар соққан сары жай,

Темір ханның елінде.

Садақты қолға алады,

Толғап-толғап қарады,

Түнерді жаман қабағы.

4340

4350

4360

4370

236

236

237

ЕҢСЕГЕй  БОйлы  ЕР  ЕСІМ

Көк арғымақ бүк түсіп,

Үзеңгіде аяғы.

Тықыршып аты барады,

Өлмесе де белі үзіліп,

Қашан оғы кеткенше,

Талаусырап қалады.

Үй жыққандай екпіні,

Гулеп оғы барады.

Төсіндегі сауыттың

Ортасынан жарады.

Талқандап жыртып әмбесін,

Денесіне сәл дарып,

Әлсіз боп оғы қалады.

Үш мәртебе жіберді,

Бірінде батты бір елі.

Төртінші барып атқанда,

Тура тимей, жантайып,

Сәл-сәл дарып етіне,

Сауыттың бәрін талқандап,

Қаңғырып кетіп барады.

Там қаралы төбе еді,

Шалқасынан аударды.

Шөгіп жатқан түйе екен,

Онан өтіп, кезігіп,

Өлтіреді жануарды.

Керегі болды күрзінің,

Атысумен болмады.

Бір-біріне ұран сап,

Атқан оқтай зырқырап,

Тіктеп ерлер шабады.

Шанышқанда тіктесіп,

Найзалар күйреп қалады.

Қатты тасты тесетін

Бұларды не қып аяды?

Сол күні түс болғанда,

Түсіре алмай бір-бірін,

Оннан жиырма найзаны,

Отын қып, ерлер санады.

Болмаған соң онымен,

4380

4390

4400

4410

238

ТАРИХИ  ЖыРлАР

238

239

Жағасынан алады.

Аудара алмай бір-бірін,

Аттарға заһар салады.

Қандар сиіп, тобышақ,

Жата-жата қалады.

Күрзілесіп, салысты,

Шекелесіп алысты.

Нәубетпен күрзі ұрғанда,

Бүк түсіп аттар, тізерлеп,

Қара жерге барысты.

«Ертең келіп ұрысайық,

Кеш болып тіпті қалыпты».

Қосына барып қоныпты,

Таң атып, күн шыққан соң,

Қайтадан майдан жаныпты.

«Амандасып, қоштасып,

Арыздасып алайық,

Ажал жақын қалыпты».

Айрылмас айтты: «Жезде, бір түс көрдім,

Хабары Пайғамбардың дұрыс,—дедім.

Бұрын да, неше сапар аян берген,

Айнымай келіп жүрген мініскерім.

Иншалла, екеуміз де шейіт болдық,

Сіз бен біз, айтуынша, пейіштеміз.

Есім хан біздің жұртты жеңеді анық,

Аяғы бір жайлы боп бұл істердің.

Серт бойы, қатағаннан тұқым қоймас,

Мен сізге дайындаймын бір іс,—деймін.

Қатыным Қаңлы қыз жүкті еді,

Көрмедім, арманым сол, туыс жерін.

Осыдан бір ұл бала туса керек,

Шалынып құлағына періштенің.

Нәсілі Қатағанның содан қалар,

Ақырын Құдай білер әр істердің.

Ақыры Шанышқылы болып тарар,

Ақиқат түсіндірді мәніс жерін.

Бұған да «Айрылмас» боп ұран қалар,

Арасы бөлінгенде әр істердің.

4420

4430

4440

238

238

239

ЕҢСЕГЕй  БОйлы  ЕР  ЕСІМ

Болмаса, күшім емес біліс менің.

Барғын да Есім ханға, құпиялап,

Сүйінші сездірместен сұрап келгін.

Баламды, өз балаңды дайындағын,

Қатынның тарылтпасын мукаммалын.

ұлыңды ұлымменен табыстырып,

Шығарсын өкпе-кінә жалындарын.

Сыртымнан иә ырза боп, лағнет айтар,

Көргенде, сонда сенер зайыр бәрін.

Сәскеде мені, ортақ, өлтірерсің,

Жазуы құдіреттің, қайғырмағын.

Болған соң мені өлтіріп, сені өлтірер,

Бір мерген біздің елде тамырларың.

Сізді мен, өлтірсең де, дос тұтындым,

Туынан Асан, Үсен тауып алғын.

Есім хан сансыз бапқа қойсын мені,

ұрпағы, жұрнағы еді Шахарлардың.

Есекең осыларды жайғастырса,

Саған да, ханыңа да ырзамын.

Жетеді енді халқың мақсатына,

Зар жылап, басып жүрген азуларын.

Хан Тұрсын емес, бәрін Құдай қылған,

Пендесі екі қылмас жазуларын.

«Тағамның әнжамы» деп Құран оқыр,

Бәрін де әнжамыңның дайындағын.

Патшаның сіз бен бізге әмірі уәжіп,

Айтқанын мойнымызда қалдырмайын.

Болмаса екеумізге ұрысар жөн жоқ,

Түсініп, бұрыннан соң қайылдандым.

Жиғаннан мұсылманға иман артық,

лә иллаха, илалла, мұсылманмын.

Сыр берместен пендеге,

Арыздасты екеуі.

Аманаттай болды да,

Дүниенің қаупі кетеді.

Жылыстап барып Сүлеймен,

Қосынына жетеді.

«Сезді ме» деп, білдіріп,

4450

4460

4470

4480

240

ТАРИХИ  ЖыРлАР

240

241

Оңашалап төндіріп,

Баяндады кептерді.

Көп өтініш етеді,

Манзұр көріп тамамын,

Кейінгі жақта боларын,

Есім хан шарт етеді:

—Аруағыңды сыйлармын,

Мал түгіл, басым қиярмын,

Құдайдан ерлер, күт,—деді,

Көп уәде береді.

Кідірмей қайта жөнеді,

Айрылмасқа келеді.

Кәдімгі дұшпан қалыпта,

Аянбай ұрыс береді.

Қабатын жазып семсердің,

Сүлеймен келіп төнеді.

Мойнынан бір шапты,

«лә иллаха» деп еді,

Басы жерге домалап,

Атынан жерге құлапты.

Қайғы-қамнан тиыш тапты,

Айрылмастай батырың

Ақырет сапар жөнеді.

Хан Тұрсын жыртып жағасын,

Халқы шулап жылапты.

Әнжамын бүткіл жинап ап,

Семсерін бүктеп, тығып ап,

Жетелеп барды қосынға,

Ер Сүлеймен қара атты.

Қатағандай елінің

Айбындысы жайланды,

Қырсығына айналды.

«Сүлейменнің келдесін

Алып келген адамға

Беремін,—деп,—көп дүние»,  

Жар шақырып хан Тұрсын,

Оң мен солға айналды.

Қылып жатыр болжалды,

Онымен де болмады.

4490

4500

4510

4520

240

240

241

ЕҢСЕГЕй  БОйлы  ЕР  ЕСІМ

«Төмен қып тұр жүзімді,

Қайғы басты өзімді.

Бір шаһарды сұрапты,

Беремін,—деп,— күмәнсіз,

Нұрбике деген қызымды».

Білінді жұртқа дерегі,

Күш қуаты кем еді.

Дүниенің бар керегі,

Аты шыққан ұранға,

Бір туылған шағында,

Белгілі халыққа нәмдері

Бар еді Танау мергені.

жүктеу/скачать 1,95 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: