Лекция 1 Матрицалар және анықтауыштар


Сызықты трлендірулер матрицаларының байланысы. Кері түрлендіру



бет24/60
Дата29.10.2022
өлшемі1,93 Mb.
#46107
түріЛекция
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   60
Байланысты:
Конспект лекции Алгебра және сандар теориясы

3.1.3 Сызықты трлендірулер матрицаларының байланысы. Кері түрлендіру
Кез келген сызықты кеңістігінде сызықты түрлендіруі және , мен базистері берілсін. Онда болғандықтан, әрбір базисін базисі бойынша жіктеуге болады:
(6)
немесе
(7)
мұндағы матрица базистен базиске көшу матрицасы деп аталады және болады, яғни базистен базиске көшу матрицасының кері матрицасы бар.
түрлендіруінің базистегі матрицасы , ал оның базистегі матрицасы болсын, яғни (8) формула бойынша:
, (8)
, (9)
мұндағы
,

Енді матрицаларының арасындағы байланысты табайық.


2-теорема. Егер сызықты түрлендірудің базистегі матрицасы және базистегі матрицасы болса, онда мен матрицалар арасындағы байланыс мына төмендегі формуламен өрнектеледі:
немесе (10)
мұндағы матрица (7) формуламен өрнектеледі және .
Сонымен, түрлендіруінің базистегі матрицасы (10) формуладан анықталады, яғни түрлендірудің әртүрлі базистегі матрицалары арасындағы байланыс формуласымен беріледі және мен матрицалары ұқсас. Демек, сызықты түрлендіруінің әртүрлі базистегі матрицалары ұқсас болады.
5-мысал. түрлендіруінің базистегі матрицасы:
түрлендіруінің базистегі матрицасын табыңдар, мұндағы

базистен базиске көшу матрицасы: ,
Демек, матрицасының кері матрицасы бар:
Сонда

6-мысал. Екі сызықтық түрлендіру берілген. Матрицалық есептеулер арқылы айнымалыларын арқылы өрнектейтін түрлендіруді табыңдар.

Шешуі. Берілген сызықтық түрлендіруді матрица түрінде жазамыз: және бұдан .


Мұндағы ,
Орындарына қоятын болсақ:




Олай болса
Жауабы:
8-анықтама. Сызықты түрлендіруі ерекше емес деп аталады, егер теңдігі болғанда ғана орындалса, ал бұл теңдік болғанда орындалса, онда ол ерекше түрлендіру деп аталады.
3-теорема. сызықты түрлендіру ерекше емес түрлендіру болуы үшін, түрлендіруінің матрицасы ерекше емес болуы, яғни болуы қажетті және жеткілікті.
4-теорема. сызықты түрлендіру ерекше болу үшін, түрлендіруінің матрицасы ерекше болуы, яғни болуы қажетті және жеткілікті.
9-анықтама. Сызықты кеңістігінің түрлендіруі сызықты түрлендіруінің кері түрлендіруі деп аталады, егер бірлік түрлендіру мен кез келген элемент үшін немесе , теңдігі орындалса және түрлендіруінің кері түрлендіруі таңбасымен белгіленеді, яғни

немесе
(11)
Кез келген сызықты түрлендіруінің кері түрлендіруі болмауы мүмкін.
Кері түрлендіру және кері матрица туралы түсініктер бір-бірімен байланысты, яғни (11) теңдікті матрица түрінде былай жазуға болады:
(12)
немесе керісінше, яғни (12) түрден (11) түрге көшуге болады.
5-теорема. Сызықты кеңістігінің сызықты түрлендіруінің кері түрлендіруі бар болу үшін, оның ерекше емес болуы қажетті әрі жеткілікті.

7-мысал. түрлендіруінің кері түрлендіруін анықтайық, мұндағы болсын.
Шешуі. Берілген түрлендірудің матрицасы:

Оның кері матрицасы:

Сондықтан,






Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   60




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет