1-лекция
Тақырыбы: Психодиагностика мазмұнының көрінісі
Жоспары:
1.Психодиагностикаға кіріспе
2.Психодиагностиканың ғылыми-теориялық негізі
Лекция мәтіні:
5.Мектеп жасына дейінгі баланы отбасында этномәдени құндылықтар негізінде мектепке даярлау
1.Отбасындағы этномәдениқұндылықтаррдыңпедагогикалықалғышарттары.
Отбасы — мемлекеттіңіргетасы. Отбасы – адамбаласыныңөсіп — өнер, қанатжайыптүлепұшатын алтын ұясы. Адамзатөміріндегімейірімділік пен адалдық, адамгершілік пен тектіліксекілдіасылқасиеттердібойынажинайтынжандар, оны ұрпақсанасындақалыптастыратынардақтыәкелер мен аяулыаналар. Сынақүшінберілгенқысқағұмырдажанұяларымыздықұрметтеуге, сыйлауға, өнегеліетугетиіспіз. Өзіңдіөміргекелтірген, тіршілігіңенәрбергената — анаңныңалдындаадамныңпарыз — міндетіөлшеусіз. Міне, солата-анағасеніңотбасыңныңжарасымтауыпотырғанынкөргенненартықбақытжоқ. Ананыңақсүтін, әкеңніңадалкүшінақтау — өзболашағыңдасақтаудегенсөз. Отбасышаттығынқалыптастырудыңбіртетігі де осындажатыр. Отбасылыққұндылықтардегенімізбір-бірінсүйіпқосылғанжанұялардыңотбасынсақтауүшінқолданатынежелденкележатқансалт-дәстүрі. Әрбіротбасыныңөзқұндылықтарыболады. Олқұндылықтарежелденберікележатқаннемесежаңаданшығарылғанқұндылықтарболуымүмкін. Бұданбасқаадамдаротбасылыққұндылықтардыбастыүштопқабөледі. Олардәстүрлі, қазіргі, тәрбиеліотбасылыққұндылықтардепаталады.
Дәстүрліотбасылыққұндылықтардегенімізқартадамдардыңжасотбасығабергенақыл-кеңестері. Қазіргітаңдағыжасотбасылардыңажырасустатистикасыөскенінебайланыстыжасотбасыларғаолардыңдәстүрліотбасылыққұндылықтарытуралытеледидардан, ғаламторданкөругеболады. Әротбасыдабұлқұндылықтарәртүрлі.Бірақолардыңұқсасжақтары да бар. Мысалы, кез-келгенотбасыдадіндісақтау, некенібұзбау, ұрпақжалғастыру, балардытәрбиелеудегендәстүрліотбасылыққұндылықтарортақболады.
Қазіргітаңдағыотбасыларбұрынғысалт-дәстүрдіұстануда. Бірақсолұстанымныңөзгеруінебайланыстыоларәротбасыдаәртүрлі. Олұстанымныңөзгерусебептерізаманныңөзгеруінебайланысты. Себебіәрзамандағыадамәртүрлі. Мысалы, бұрынғызамандағыотбасықұндылықтарыменқазірөмірсүрумүмкінемес. Бұрынадамдарәйелдерінеорамалдысыйғатартса, қазіргіжасотбасыларбір-бірінегүлнемесекөйлексыйлайды.Соныменқатарқазіргіотбасылыққұндылықтарғамахаббат, сенім, түсіністікжәнет.бжатады.
Отбасылардыңбастымақсатыбақыттығұмыркешу. Адамдарнекегетұрғандакөптегенжанжалдардыбастарынанөткереді. Бірақоларөзқателерінкешіріп, қайтабіргеболады. Олардыбіріктіретінқұндылықтәрбиелікотбасылыққұндылықтардыңбіріболыптабылады
АсылдініміздеАллағабойұсынуғашақыраотырып, ата-анағақарайласудыміндеттейді. Ата — анаға не істесең, алдыңасолқайтады. Дүниекезек. Сен өмірбойыжасболыптұрмайсың, сен ата — анаңдысыйлайсың, сеніңбалаларың да сен қартайғандаөзіңдіаялапкүтіп, бағыпқағатынболады. Ата — анаотбасыныңнегізгідіңгегі, бастапқыдәнекері. Дәстүрліқазақотбасындаата — ананыңқадіріерекшеәспеттелген. Жасжұбайларотбасылықсынақтардыңкейбірінетөтепбереалмай, бала болашағынанбұрынжеке бас тыныштығынбіріншікезеккеқойыпжатады. Осыданкеліптастанды бала мен әкесітіріжетімдерқатарыартады. Негізі бала үшінәкеніңорныбөлек. Әкедегенсөздіайтқандаөзіне пана болар, қиындыққақалдырмас, арманынақолсозғандаақбатасынберіпақжолтілейтінадамныңболғанын бала жүрегіаңсайды. Әке — әркімніңсүйенертіреуі
2.Мектеп жасынадейінгібаланыңтанымдықерекшеліктерінтеориялықталдау.
Мектепжасынадейінгібалалардыңбойынаоқуқызметінмеңгерту, олтанымдықбелсенділіктідамытудыңбастыбағытыболыпсаналады.
Танымдықбелсенділіктіпсихологиялық -педагогикалыққұбылысретіндеанықтау, бұлмектепалдыдаярлықкезеңіндегібалалардыңтұлғалықсапасының ерекшелігінеталдаужасауға, тәрбиелеу мен оқытуүрдісінқалыптастыружағдайлары мен құралдарынқарастыруғамүмкіндікбереді. Себебімеңгерілгенбілімніңсапасы мен беріктігіне тек балалардыоқыту, дамытужәнетәрбиелеудіңнәтижесіемес, соныменқатарбалалардыңөзіндіктанымдықіс -әрекетінеқатынасыныңқатысуыментәуелдіболыпкеледі.
Танымдықбелсенділікбаланыңпсихологиялық- денелікдамуыныңалғышарты мен нәтижесіболыптабылады. Осығанбайланыстыбалалардыңжоғарыпсихикалықүрдісінқабылдау, зейін, ойлауерекшеліктеріанықтайды.
Барлықпсихикалықтанымдықүрдістердіңішіненойлаужетекшіүрдісболыптабылады. Барлықтанымдықпроцестерүрдістердіңқасиеттері мен қатарбір-біріменсипатынанықтайотырып, оларменбіргежәнетығызбайланыстаболуыпбірізділіктежүреді. Демекоқытуүрдісіндеынталандыру- бұлеңалдымен бала ойлауындамытуболыптабылады.
Ойлауадамөмірінде аса қымбаторыналады. Ойлауарқылығаназаттардың, көріністердіңараларындағыбайламдыбелгілеп, оларда бар себептердітабады, келешектеоларға не болатынынойлапшығарады. Келешектіболжайалады. Сондықтантәрбиешібаланыңдұрысойлапүйренуінекөпкүшжұмсауыкерек. Өйткенідұрысойлауұрпақтанұрпаққатабиғитүрде беріледі, оныңүстінетәжірибеарқылы да қалыптасады
Достарыңызбен бөлісу: |