Лекция тезистері түркістан 016 Лекция. ПӘнгекіріспе жоспары

Тарихи кеңістіктің шекарасы тұрақсыз

жүктеу/скачать 1,88 Mb. бет 49/85 Дата 22.12.2023 өлшемі 1,88 Mb. #142611 түрі Лекция

Бұл бет үшін навигация:

• Тарихи кеңістік көлемі
• Әр замандағы түсінік

Тарихи кеңістіктің шекарасы тұрақсыз.Ол уақыт өткен сайын өзгеріп отырады. Белгілі бір географиялық кеңістікте әр заманда әртүрлі мелекеттік,саяси құрылымдар өмір сүреді.Қа-зақ тарихының көне дәуірін зерттегенде, біз тек бүгінгі Қазақ-стан алып жатқан географиялық кеңістікпен шектеле алмаймыз. Географиялық ашуларға,жаулап алу саясатына,аннекция, тәуелсіздік алу сиқты саяси оқиғаларға байланыстытарихи кеңістіктің шекарарсы өзгереді. Тарихи кеңістік көлемі Тарихи кеңістік көлемі жағынан әрқилы. Оның көлемі тек бір көшенің бойымен шектелуі мүм-кін. Немесе екі бірдей континентке орналасқан-дығын да көріп жүрміз. Мысалы Ресей мемлекеті Еуропа мен Азияның біраз бөлігіне орналасқан, ал Ватикан Рим қаласының бір кішкене ғана бұрышында өмір сүріп жатыр.Қазақ тарихындағы Ұлытау немесе Ордабасы осынай тарихи кеңістіктер. Әр замандағы түсінік Тарихи кеңістіктің түсінігі де әр заманда әртүрлі болады.Көне заман тұрғындарының геогра-фиялық білімінің тайыздығына байланысты кеңістік жөнінддегі өздері өмір сүріп жатқан ареалдан аспады.Өзеннің арғы бетіндегі,таудың арғы жағында, теңізден қарам-қарсы жағлауында мекендеген халықтың тұр-мыс-тіршілігі оларға беймәлім болды.Сондықтан өздері білмей-тін кеңістіктердетұратын халықтар туралы аңызға сәкес хабар-лар таратты.Геродод шығармасының негізгі дерегі осындай аң-ыздар.Мысалы орта ғасырдағы еуропа авторларының еңбек-терінде мынандай адам нанғысыз жәйіттер жазылады.Индия тұрғындарының бойы аласа. Олар айстармен соғысады екен,ад-амдардың табаны теріс қараған, әр аяғында сегіз бәшпайдан бар,араларында кинокефалдар,яғни , итбасты, тамақ ішпей ,исі-не тоятындар, басы жоқ,көзі кеудесінде болатын адамдар кездеседі дегендей фактлерді оқуға болады. Б.э.д.бірінші мыңжылдықта адам жылқыны қолға үйрет-ті,ауыздық пен үзеңгіні ойлап тапты.Осыған байланысты оның таным кеңістігі ұлғайды. «Атың барда жер таны желіп жүріп»- деген мәтелді ойлап тапқан көшпенділер.Алғашқы аттылар(сақ-скиф тайпалары)бүкіл еуразия даласын игерді,Беринг шыған-ағы арқылы Америка континентіне, тіпті Африканың сотүстіг-іне дейін жетті.Міне осылар адамзаттың географиялық білім-інің қалыптасуына игі әсер еткен. Кейін,ХҮ ғасырда еуропа теңізшілері Ұлы географиялық ашулар жасады.Индияға баратын теңіжолын іздейміз деп, Америка континентін ашты. Осыдан кейін әлем картасын жасауға қол жеткізді. жүктеу/скачать 1,88 Mb. Достарыңызбен бөлісу: