«М әдени мұра» Мемлекеттік бағдарламасының кітап сериялары


қосылады  -   кокаин  жайлы  ой  доктор



Pdf көрінісі
бет13/43
Дата03.04.2017
өлшемі17,69 Mb.
#11051
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   43

қосылады  -   кокаин  жайлы  ой  доктор 

“ н

өзім  жазган  ботаникалық  монография  УР 

^өлшегі 

байланысады,  екеуін  біріктіріп,  бірінші  оид 

екінші  ойға  сілтейді. 



АОТ1

  яталУына

Мен  бүл  түсіндірулер  бос,  тшті 



жайнагт

дайынмын.  Егер бізге проф. 



Гертнер

 өзшш 


ГҮ  9 

фЛОра

жүбайымен  кездеспегенде,  егер  емделушім  ң 

ҚИЫн 

емес,  Анна болса -   не  волар  еді? 

Бұган 

жауаг

емес.  Егер  бұл  буындар  болмагаща,  тус «  Қ 

жен1д.

таңдап  алар  еді.  Бүл  оқиғаларды  қүрастыру 

ар

Біздщ  көңіл  көтеруде  жиі  қолданатын  ^



 

шексіз.


мен  жүмбақтар 

о н

ы

 

дәлелдейді.  Өткір^ 

арасында

Менщ  одан  әрі  қараи  аитарым.  егер  ею  әс  рді 

болар 

жеткілікті  бөлшек  болмағанда,  түс  те  өз 

ыН  ӨТКен

еді.  Өте  көп  болатын,  біз  үнемі  Үмыт  ”  ..мОНОГпафия" 

күннің  немқүрайлы  әсерлері  түс  КӨРУА 

ын басады. 

орнында болып,  түстегі  әнгіме мазмүньгньш  Р 

^  басқа 

Түс үшін  “монография” қолайлы болса кер  , 

И вануш - 

ештеңе  оны  алмастырмайды. 

Лесстгтт

  Д  

а екеніне" 

касы 

сияқты 


“бүл өмірдегі ақшанын көбі баиларда ек

таңданудың  қажеті  жоқ. 

„„„„

ргг

  немқүрайлы

Біздің  ойымызша,  психологиялық  процес  ,

әсерлер  психикалық  құндылықпен  байланысады және  оны 

жасырып,  бізге  біртүрлі  әрі  түсініксіз  болып  көрінеді. 

Кейінірек  біз  бүл  мағынасыз  операцияның  ерекшеліктерін 

түсіндіріп  көреміз.  Бүл  жерде  бізді  процесс  қорытындысы 

ғана  қызықтырады,  оған  көптеген,  үнемі  қайталанып  оты- 

ратын  бақылаулар  мен  түстерді  талдаулар  итермелейді. 

Бүл  процесс  қозғалысқа  үқсайды,  психикалық  акцент  — 

жоғарыда  аталған  бөлшектердің  көмегімен:  алғашында 

қарқынмен  зарядталған  елестер  бүрынғыдан  да  қарқынды 

зарядтың  әсерімен  күшке  ие  болып,  еске  кіруге  мүмкіндік 

алады.  Бүл  жылжулар,  аффектілердің  жылжуы  жайлы не 

тіпті  моторлық  қимылдар  туралы  болса  да,  бізді  таңғал- 

дырмайды.  Ешқашан  таңданбаймыз,  мысалы,  кәрі  қыздьш 

өзініц  нәзік  сезімдерін  аңдарға  арнағаны,  кәрі  бойдақтың 

коллекционер  болуға  деген  ынтықтығы,  солдаттың  ту  деп 

аталатын  бір  ала  матаның  бөлшегі  үшін  жанын  беруі 

немесе 

Отеллоның

  бет  орамалды  көріп  қаһарға  мінуі  — 

бүның бәрі психика қозғалуының мысалдары.  Осы жолмен 

және  осы  заңдылықпен  біздің  ойымызға  ненің  жету  қүқы 

бар  екені  және  не  оның  сыртында  қалатыны  шешіледі.  Ол 

бізге  ауру  әсерін  қалдырады:  ояу  күйімізде  біз  оны  ой 

қателігі  дер  едік.  Сонымен,  қозғалыстағы  психологиялық 

процесс  ауру  қүбылысы  болмаса  да,  қалыпты  жан- 

дүниеден ауытқиды,  алғашқы процеске жақынырақ келеді.

Біз  бүл  жағдайды  түс  екінші  кезектегі  уайымдарды 

сақтайды  деп  түсіндіреміз,  ол 

т үс  көруде  бүрмалану 

(жылжу  жолы)  арқылы  көрінеді.  Еске  түсірейік,  түс 

көрудегі бүрмалану психикалық сынның әсерінен болатыны 

хайлы   жазғанбыз.  Түстерді  талдау  арқылы  үнемі  оның 

тдынайы  психикалық  қүнды  негізін  ашуды  күтеміз.  Түсті 

еске  түсіру  оның  мағынасын  одан  сайын  немқүрайлы 

кезіндегі  естелхкке  жылжытады.  Бүл  ой-түжырым  бізді 

Роберт

  іліміне  толық  қарсы  қояды. 



Роберт

  түсіндірмек 

болған  дерек,  шындығында  болмаған,  ол  түстің  қате 

мазмүнын  оның  шынайы  мағанасымен  ауыстырғысы 

келмеген  қателіктен  туған. 

Роберт

  іліміне  тағы  төмен- 

дегідей  қарсы  шығуға  болады:  егер,  шынымен,  түстің 

мақсаты  біздің  есімізді  ерекше  психологиялық  жүмысы 

арқылы  күндізгі  естеліктердің  "керексізінен"  босату болса, 

онда  түс  көру  ояу  кезде  айналысатын  ауы р  жүмыс 

істегендеи  аса  азапты  болар  еді.  Біздің  есімізді  қорғайтын 

күн  ооиындағы  керексіз  естеліктер  саны  тым  көп,  оларды 

жеңу  үшін  түн  аздық  етер  еді.  Керексіз  ойларды  үмыту 

жан  дүниенщ  белсенді  қатысуынсыз  болуы  мүмкін.

, іи а йНЛд  Аг

-

РобеРт

  ілімін  мүлде  ж о қ қа  шығара 

мыз.  Біз  бір  деректі  —  өткен  күннің  немқүрайлы

104


әсерітң

 

бірін , 



нақты

  айтңанда,  соңғы  күннін  үнемі  түстің 

мазмүнына енуін анықтаусыз қалдырдық. Бүл әсердің және 

түс  керудің  шынайы  негізі,  өзара  қатынасы  бейсаналық 

үшін  басынан  түсініксіз;  біз  бүрын  көргендегідей  бүл  — 

қозғалу  алдындағы мақсат  сияқты,  ол түс көру  барысында 

анықталады.  Сонымен,  немқүрайлы  болса  да,  жаңа 

бағытта  байланыстар  жасау  қажеттілігі  бар.  Ол  бағыт  түс 

көрушінің  өзіндік  қасиетімен  байланысты  болуы  керек. 

Әйтпесе,  түстегі  ой  назарын  бір  өзінің  аумағында  жоқ 

қүрамды  бөлшекке  оңай  аударар  еді.

Келесі  бақылаулар  бізге  қажет  жолды  табуға  көмекте- 

седі.  Егер  біз  күні  бойына  екі  не  одан  да  көп  түске  себеп 

болатын  уайымдарды  бастан  кешірсек,  онда  олардың 

соңғысы  оны  жалпылайды.  Олар 

жалігылау кажеттілігіне 

бағынады,  мысалы:  бір  күні  кешке  купеде  бір-бірін 

танымайтын  өзімнің  екі  танысымды  кездестірдім.  Оның 

біреуі  —  ықпалды  әріптесім,  екіншісі — үй  дәрігері  ретінде 

менің қарамағымдағы кернекті отбасының мүшесі.  Оларды 

бір-бірімен  таныстырдым,  бірақ  олардың әңгімелері қайта- 

қайта  тек мен  арқылы  болып  отырды.  Мен  өз  әріптесімнің 

бізде тәжірибесін жаңа бастаған  ортақ танысымызға көмек 

көрсетуін сүрадым. Әріптесім менің жас досымның біліміне 

сенсе де,  сиықсыз келбетіне байланысты,  оны жақсы үйлер 

қабылдамайтынын  айтты.  Мен:  "Сондықтан  да  ол  сіздің 

көмегіңізді  қажет  етеді”,— деп,  қарсы  шықтым.  Өзге жол- 

дасымнан  оның  тәтейінің  денсаулығы  жайлы  сүрадым 

сол  кезде  емделушілерімнің  бірінің  шешесі  қатты  ауырып 

жатқан.  Түнде сол купеде түс көрдім,  түсімде көмек қажет 

болған  ж ас  д 



осым

  бір  бай 



салон

 да,  таңдаулы  қоғам 

ортасында  елген  кемпірге  —  менің  екінші  жолдасымның 

тәтейіне  көңіл  айтып  сөз  сейлеп  жатыр  екен.  (Мен  бүл 

тәтеймен  нашар  қатынаста  болғанымды  жасырмаймын). 

Сонымен,  түс  өткен  күннін  екі  әсерін  байланыстырып, 

оларды  бір  ортақ  оқиғаға  біріктірген.

Осы  сияқты  көптеген  бақылаулар  негізінде  қағида 

қүрауым керек,  түс керу жүмысы — бар түс керу непздерш 

біртүтас  етіп,  жинақтау  қажеттілігіне  бағынады'1 .  Біз  бүл 

қажеттілікті келесі  бөлімде  (түс көру  жүмысы) 

алғашқы 


психикалық  процесс  болатын 

әсерлену

 бөлімінде  қарас- 

тырамыз.

Түс  шақырушы  қызметін  біз  талдау  жасайтын  түс  ша- 

қырушы  негіз  әрқашан  оған  ықпал  етуші  (және  маңызды) 

әсерлер  немесе  біздің  күндізгі  уайымдар,  басқаша  аитсақ, 

психикалық қүндылық жайлы естелік атқара алады. Ьіздің 

көптеген талдаулар  бүл  сүрақты соңғы  болжам паидасына 

шешті.  Яғни  түс  шақырушы  күндізгі  ойлар 

көмегімен

105


жаңарып  отыратын  ішкі  процес.  Осы  жерде  кесте  түрінде 

түс  көру  негіздерін  ашатын  әр  түрлі  жағдайларды  бір- 

бірімен  салыстыру  орынды.  Мыналар  түс  көру  негізі  бола 

алады:


а)  түсте  тікелей  берілген  жаңа  және  психикалық  мәнді 

уайым48;


ә)  тус  көруде  ортақ  бір  сипатқа  біріктірілген  бірнеше, 

жаңа,  манызды  уайымдар49;

б)  түс  көруде  бір  уақытта  болатын,  бірақ  немқүрайлы 

уайымдар,  бір  не  бірнеше  жаңа  маңызды  уайымдар50;

в)  түс  көруде  кейін  үнемі  жаңа,  бірақ  немқүрайлымен 

алмастырылып  отыратын  ішкі  маңызды  уайымдар  (эсер, 

ой}51.

Осыдан  анықталатыны:  эр  түс  көруді  ж ору  шарты



алдыщ ы  күннің  ж аңа  әсері  үнемі  түстің  мазмүнында

қайталанып  отыруы  болады.  Бүл  бөлшек  әрқаш ая  түс

көруге  шынайы  себеп  аумағына  жатады  —  ол  оның  мәнді

не мәнсіз бөлшегі  бола  алады,  немесе  ол  түс  көруте  себеп

аумақпен байланысқан индифференттік әсерлер аумағынан

шьхғады.  Оқиғаның  шындыққа  жанаспауы  тек 



баламаға

байланысты:  біздің  байқағанымыз,  алмасу  болса  да,

болмаса  да,  медицина  ілімдерінен  ми 

ж а су ш а л а р ы н ы н

бастапқыдан  толық  оянғадаа  дейін  көрген  түстін  қарама-

қарсылығын  оңай түсіндіруге мүмкіндік жасаушысы ретін- 

де  балама  шығады.

Бүдан төмендегідей қорытынды шығарамыз:  егер  1)  түс- 

тің  мазмүны  жаңа  ғана  бастан  өткерген 



о қ и ға м ен  

бай­


ланысты болса және 2) түсті шақырушы психикалық қүнды 

уаиым болса,  психикалық бағалы,  бірақ жаңа  емес 



бөлш ек 

(оилау барысы,  естелік)  түс қүрау мақсатында жаңа,  бірақ 

психологиялық индифференттік бөлшекпен алмасгырылуы 

мүмкін.  Тек  (а)  жағдайында  екі  жағдай  да  бір  әсермен 

орындалады.  Егер  түс  көруде  бейнеленген  немқүрайлы 

әсерлерді жаңа күйінде ескерсек,  олар таң атқанда  (немесе 

жоқ  дегенде  бірнеше  күнде)  ескіреді.  Осыдан  мынадай 

қорытынды  жасауға  болады:  жаңа  эсер  соңғыға  түс  ша- 

Қыру  үшін  кейбір  психикалық  қүндылықтарды  хабар-

кеи*н 


ТҮС  ҚҮрау  үш ін  ж аң а  әсерлердін 

қүндылығы  немен  негізделетінін  көрсетеміз.



мстТ

егенмен-  тҮнле санамыздан тыс бүкіл естелік деректері

и ^ ^ Ле,СТер  өзгеРіске  ұшырауы  мүмкін.  Ж иі  кездесетін

үмтіЛ^лІ £ аҚТарАЫН[  шешУін  таңертеңге  қалды руға 

үмтылудың, 

СӨЗСІЗ, ӨЗШДІК МЯРМгіяг-т 

Т 

--------------------------

— ■



111-ихологиясына  ауысып  бара  жатқа- 



нымызды  байқаймыз,  бірақ бүл  жағдай  кейін  де  бірнеше 

рет  қаиталануы  хақ52.

106


Біздің  сонғы  бекітуімізді  жоққа  шығару  мумкіндігіне  не 

бір қарсы  пікір  бар.  Егер  индифференттік әсерлер түс: көру 

мазмүнына  жаңа  кезінде  кіре  алса,  онда  неге  түс 

РУ 


өткен  өмір  кезеңдерінің, 

Штрюмпельдін

  сөзімен  а  қ 

жаңа  кезінде  еш  психикалық  қүндылығы  болмаға  , 



ша айтқанда,  не  бір психикалық қүндылығы,  не жаң 

жағынан  ерекшеленбейтін  бөлшектер  кезАе?еАЬ

Егер  невротиктердій  психоталдаулары  боиын 

қ  Р 


тындыны  қарастырсақ,  бүл  қарсылық 

  ,  vr



шығуы  мүмкін.  Сауалдын,  шешімі  индиффер 

көру  үшін  де,  ойлау  үшін  де)  психикалық  бағ 

Р 

алмастыруында жатыр,  бүл өткен уаиымиың ер 



бастап  еске  сақталуы  арқылы  іске  асады.  Ал 

а,

индифференттік  бөлшектер,  жылжу  барысынд,  ,  ,



лық маңызды дерек қүндылығын ^ FaIV ^ 'fv w a H  әсерлер 

тік емес болады.  Шынымен индифферентпк б



'" Г м ”  „ T e l iZ e f  н Й ізс ^   емес  бекіту  жа—

Индифференттік  түс  көруге  себепкер,  со 

улер

негізсіз  қарапайым  (мағынасыздығы  жағьшаи)  тт 



оры. 

болмайды.  Бүл  шынымен  менің  шүбәсіз  ж 

сезімдер 

тындым  -   әрине,  балалардың

себебінен  болған  түстерді  бскбрменмш.  Ад 

маданған 

түсі  не  анық  психикалық  қүндылығы  оар, 

^  


маз. 

түрде  елестеп,  сондықтан  түс 



к ө р у д д н  

пси ^  


^

  дү_ 


мүнын  ашатын  жоруды  қажет  етеді.  іү  

РУ 


iMj3Ai 

ниемен  айналыспайды;  біз  үйқыда  үсақ-  Ү 

0ығаннан 

мазалатпаймыз53.  Қарапайым  жалған  түст  р 

айтуҒа 

кейін  маңызды  болып  шығады;  олар,  егер 



мен

болса,  "бір  бармағын  бүгіп  түрады  .  Ьү 

үнемі

қарсылық  кездестіре  алатын  тармақ  болға.д  ж  ’  ЬІСЬШ 



түс  көрудің  бүрм алау  қасиеті  ж ән е „°  „ 

бірнеше 


мысалдар  арқылы  түсіндіру  керек  деп  оил 

"

трапайьш"

  түстерге  талдау  жүргіземін. 

ңан  шөп


I-  Үстамды  адамдар  типіне  жататын,  Қ 

түсімде

алмас",  ақылсыз  емес  бір  зиялы  жас  бик 





 

т  көкөніс 

базарға тым кеш келгендіктен не ет сатушьд

  ')Ңгімеледі. 



сатушы  әйелден  ештеңе  ала  алмадым  ,

 

~  түС  Көру



Әрине,  бул  қарапайым  тұс  сияқты,  бір«  ^

“ с¥

1

адыМ 

болмайды.  Мен  бүл  түсті  толығырақ 

базарга 

себет 

Сонда  ол  маған  төмендегіні  баяндады. 



хппаЫф  Ол  ет 

ұстап  келе  жатқан  өзінің

  аспазШЬ1С“ М  ганын 



жоқ  деп, 

сатушыдан  бір  нәрсе  сүрадьі,  а^ %

^ оНЫҢ ұсынысынан 

орнына

 басқа 


дүние бермекші болады.

 

оғсш  қара



бас 

тартып,  көкөніс  сатушы  әйелге  оарау  -

 

0л;  »доен 



Щсті,  оралған  біртүрлі жемісті  сатпак

бүньщ  не нәрсе  екенін  білмеймін,  сондықтан  алмаймын",

  — 


дейді.

Түстің  күндізгі  жағдайлармен  бай



ланысы

  тіпті  қара- 

пайым.  Ол шынымен базарға  өте кеш  барып,  ештеңе сатып 

ала  алмаған. 



Ет  бөлімі жабык,  тұрған:

  осы  орайда  кешкен 

күйінің  сипаттауы  анықталады.  Бүл  еркек  киіміндегі 

салақтыққа  нүсқау  үшін  қолданылатын,  қарама-қарсы- 

лықты  білдіретін  қарапайым  ой  емес  пе?  Түс  көруші  бүл 

сөздерді  қолданған  жоқ,  мүмкін,  олардан  қашқан  шығар; 

жоруды  түс  көру  қүрамындағы  бөлшектерден  іздейік.

Түсті жорығанда мына сөздермен байланыстыруға бола­

ды,  Осыған  орай  ет  шабушының: 

“Мүндай  енді жок  паТ’ — 

деген  сөзі шығады.  Бүған  өзім  себептімін.  Біраз  күн  бүрын 

оған  ерте  балалық  шақтағы  сияқты  бастан  кешулер 

енді 

жоқ екенін,

  бірақ олар талдауда  "алмасу" және түс көрумен 

ауыстырылатынын  түсіндіргенмін.  Демек,  мен  —  ет 

шабушымын  және  ойдың  ескі  бейнелері  мен  сезінулерінің 

осы  шаққа  алмастырылуы  кейінге  қалдырылған.  Түстегі: 

Бүл  не  екенін  білмеймін,

  мен  мүны  алмаймын  деген  сөз 

қайдан  шықты?  Талдау  үшін  бүл  сөзді  бөліп  қарастыру 

керек.  Ол түс көруден бір күн бүрын өзінің аспазшысымен 

дауласып  түрғанда: 

“Мен  бүның  не  екенін  білмеймін"

  деген 


және  сол  кезде  "Өзіңізді  дүрыс  үстаңыз"  деп  қосқан.  Бүл 

жерден  мынадай  орын  алмастыру  байқалады;  азпазшы- 

сына айтқан екі сөйлемнен ол түсінде ешқандай мәні жоғын 

қайталады,  ал  басылып  қалған  "Өзіңізді  дүрыс  үстаныз" 

деген  бөлігі  түстің  басқа  қалған  мазмүнымен  келісімді. 

Әдепсіз  талап  етушінің  де,  өзінің  ет  ләпкесін  жабуды 

үмытып кетушінің де әрқайсысына  осылай деуге  болар еді. 

Көкөніс  сатушымен  болган  оқиғаның  мазмүнындағы 

тұспалдап  айтылулармен  үқсастық  біздің,  расында  да,  түс 

жорудың  ізіне  түскенімізді  көрсетеді.  Бір  байлам  болып 

сатьілатын  (өзі  толықтырып  айтқандай,  үзынша  келген) 

жеміс,  басқа бір нәрсе: түсте ол біріккен қояншөп пен қара 

шалған  (

Rettig)

  сияқты  болуы  мүмкін.  Қояншөп 



(Spargel) 

элементінің  айқындығы  сондай,  мен  оны  жорудың  қажеті 

жоқ  деп  санаймын,  бірақ 

Schwarzer,  rett  dich!

  сияқты  сөз 

түріндегі  екінші  жеміс  —  менің  ойымша,  түс  жорудың 

әңпме басында 



ет ләпкесі жабық

 сөзін қоспақшы  болғанда, 

оаиқағанымыздай, дәл сол сексуалды тақырыпқа нүсқайды. 

Ьүл жерде сөз,  түстің мағынасын толық түсіндіру  емес,  біз 

оелплі  мөлшерде  мүның  тапқыр  әрі  айтарлықтай  бейкүнә 

емес  екендігін  анықтадық.

о-ой«-^Не’  ме?^ң  сол  емделушімнің  біріншісіне  қарағанда 

жағА^?Аа  Қарама-қарсы  болып  келетін,  тағы  бір 

13  ТҮС'  НЬІІ^  куйеуі': 



“Рояльді жөндеуге  берейік  пе

?"—


108

деп сүрайды, ал ол :"Қажеті жоқ, бәрібір оны жаңадан жөндеу 

керек  болады",  —  дейді.

  Бүл  түс  тағы  да  өткен  күннің 

оқиғасынан пайда  болды деуге болар.  Шынымен де күйеуі 

осылай  сүраған,  ал  ол  осыған  жуық  жауап  берген.  Бірақ 

бәрібір  де  түстің  жасырын  мәні  бар.  Әйел  рояль  туралы, 

бүл 


жексүрын

  жәшік, 



жаман  дауыс  шығарады

  (бүл  рояль 

күйеуінде  үйленгенге  дейін  болган)  т.с.с.  деп  айтса  дағы, 

түсті  жору  кілті  мүнда  емес,  ол  оның: 



"қажеті жоқ"

 деген 


сөзінде  т ү р .  Әйелдің  бүл  сөзі  оның  алдыңғы  күні 

қүрбысымен кездесуімен түсіндіріледі.  Онда оған жейдесін 

шешуді  үсынған  еді,  бірақ  ол  бүдан  бас  тартып: 

“қажеті 

жоқ,

  менің бәрібір  қазір кетуім керек",  — деген.  Бүл әңгіме 

барысында  менің  есіме  түскені,  кеше  талдау  жүмысы 

кезінде  ол  кенет  түймесі  шешіліп  кеткен  жейдесін  үстап 

алған,  онысымен  "Өтінемін,  қарамаңызшы, 

қажеті жоқ"

  — 


деп  айтқысы  келгендей.  Сонымен 

жәшік

  (


Kasten

)  көкірек 

қуысына 

(Bruskasten)

  айналады  және  бүл  түстің  жорылуы 

өзінің  дене  бітіміне  наразы  болған,  денесінің  өсу  кезеңіне 

тура  апарады.  Егер  біз 



“жексүрын"

  және 


“әдепсіздік" 

("жаман  тон")  элементтеріне  көңіл  аударсақ  және  түспал- 

дау  мен  түс  көруде  әйел  денесінің  кіші  жарты  шарлары 

олардың  қарама-қарсы  және ауыстырушы элемент ретінде 

үлкен  жарты  шарлардың  орнын  басатынын  еске  түсірсек, 

бүл  түс  бізді  сондай-ақ  өткен  күнге  де  апарады.

Ш.  Мен  бір  жас  жігіттің  қысқа  әрі  күнәсіз  түсін  келті- 

ремін.  Оның  түсіне  бүл 



ерсі  көрінсе  де:  қыстьщ  сюртукті 

қайта  киіп  жатқаны  кірген.

  Бүл  түстің  себебі  кенеттен 

түскен  аяз  сияқты  болды.  Түсті  толығырақ  қарастыру 

кезінде,  оның  екі  бөлігінің  бір-бірімен  келіспейтінін 

байқаймыз.  Себебі  қыста  адамның  жылы  сюртук  кигені 

неге  "қорқынышты" көрінуі мүмкін? Түстің қарапайымдығы 

талдау  кезінде  пайда  болған  алғашқы  ойдан-ақ  өзгереді, 

оның  есіне  түсіруінше,  жуықта  бір  әйел  ашықтан-ашық 

өзінің соңғы баласы дүниеге кондомның жарылып кетуінің 

себебінен келгенін айтқан еді. Ал мүны естігенде қатарынан 

бірнеше  ой  келеді:  жүқа  кондом  —  қауіпті,  ал  қалың 

жаман.  Кондом болса,  сюртукке үқсас,  оны 



“киеді,

  сюртук 

туралы  да  осылай  айтылады.  Әйелдің  айтқаны  сияқты, 

оқиға бүл бойдақ жігітке расымен де 



“қорқынышты

  болды. 

Ал  енді  біздің  күнәсіз  түс  көретін  емделушімізге  қаита 

оралайық.

IV. 

Ол май шамды арнайы түғырға қояды, бірақшам сынык, 

болғандықтан, дүрыс түрмайды. Мектептегі қүрбылары оны 

епсіз  дейді,  ал  күт уш і  әйел  бүл  оның  кінәсі  емес  деиді. 

Шынайы  себеп  мүнда  да  бар,  ол  расымен  де  кеше  шамды 

шамдалға қойған,  алайда шам сынық емес болатын.  Мүнда

109


біздің  алдымызда  өте  айқын  таңбалык,  мән  пайда  болды. 

Майшам — әйелдің жыныс мүшелерін қоздыратын зат, егер 

ол  сынық  болса  ж әне  дұрыс  түрмаса,  бұл  күйеуінің 

белсіздігін білдіреді: 



“бүл

 оның 


кінәсі емес".

  Шамның осыны 

білдіруі,  жақсы  тәрбиеленген,  тұрпайы  нәрседен  аулақ 

жас  әйелге  белгілі  ме  екен?  Ол  кездейсоқ  қандай  қобал- 

жудың  арқасында  мұны  білетінін  аны қтауы   мүмкін. 

Реиннің  үстінде  қайьщпен  жүзіп  жүріп,  ол  басқа  қайықты 

кездестірді,  ондағы  отырған  студенттер  жағымсыз  өлең 

айтқан:  "Шведтік  ханшайым  жабық  терезеде  Аполлон 

шамымен  ..."  Соңғы  сөзін  ол  естімеді  ме  әлде  түсінбеді ме, 

оның күйеуі қажетті  түсінік беру керек  еді.  Бүл өлең  түсте 

оның  кезінде  пансионда  өте  епсіз  орындаған  бейкүнә 

тапсырмамен  ауысып  кетті,  іс 



б үркем еленгея  жаб

ық 


терезеде

  болған  еді.  Онанизм  тақырыбының  белсіздікпен 

байланысы  өте  анық.  Түстің  ж асы рын  мазмүнында 

“Аполлон"  бүл  түсті  бүрынғы  қыз  Паллада  жайлы  сөз 

болған  түспен  байланыстырады,  Осылайша,  бүл  түстің  де 

күнәсіз  сипаты  жайлы  сөз  болмауы  айдан  анық.

V. 

Түстер  мен  үйқыдағы  адамның  шын  қобалжуының 



өзара  байланысы  тым  айқын  болып  көрінбес  үшін  бір 

қарағанда  күнәсіз  көрінетін  тағы  бір  мысал  келтірейін. 



Мен 

түсімде  сандьщка  көп  кітап  салганым  соншалық,  тіпті  оны 

жаба  алмай  қоямын  әрі  бүл  маған  өңімде  болғандай  болып 

көрінді,

  — 


деп  айтады  ол.

  Бүл  жерде  емделуші  өзі  түстін 

шындықпен  үқсастығына  көңіл  аударады.  Түс  туралы 

мүндай  пікір,  түске  байланысты  байқау  ояу  санамеи  пайда 

болса  дағы^ түстің  (бізге  басқа  мысалдардың  бәрі  көрсе- 

тетіндей)  айқын  мағынасы  бар.  Сонымен,  бізге 




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   43




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет