«М әдени мұра» Мемлекеттік бағдарламасының кітап сериялары

түсірсем,  бірнеше  жыл  бүрын  ол  өз  қызметтесі  жайлы 

осыған  үқсас  оқиғаны  айтып  берген  болатын.  Қызметтесі 

оны  бір  ауыр  науқас  жағдайы  туралы  кеңеске  шақырады. 

Ол  пациентінің  кіші  дәретінен  ақуыз  тапқанын  айтады. 

Қызметтесі  еш  қысылмастан,  сабырлы  жауап  қатады: 

Ештеңе  етпейді,

  ақуыз  шығып  кетеді.  Түстің  бүл  жердегі 

мазмүны  истерия  жайлы  ештеңе  білмейтін  қызметтесімді 

келеке  етуді  білдіреріне  күмән  жоқ.  Осыны  растағысы 

келетін  тәрізді:  доктор  М.  бақыланушы  пациентте, 

Ирманың  досында,  туберкулез  күдігін  тудырып  отырған 

қүбылысты  истерияға  жатқызу  керектігін  біле  ме  екен?  — 

деген  ой  келеді.  Истерияны  ол  таныды  ма  әлде  байқамай 

қалды  ма?

Қызметтесіме  деген  осындай  жағымсыз  қатынастың 

пайда  болу  мотиві  қандай  болуы  мүмкін?  Бүл  өте 

қарапайым:  доктор  М.  де,  Ирма  сияқты,  менің  психоана- 

лиздегі  "иіешімдерімді"  үнемі  қүптай  бермейді.  Мен, 

осылайша, 

осы

  түсімде  екі  адамнан  өш  алдым.  Ирмадан: 

"Егер  сенің  қандай  да  бір  ауруларың  болса,  оған  тек  сен 

өзің ғана  кінәлісің",  — деу  арқылы,  ал доктор М-нен,  оның 

аузына  осыншама  абсурд  жүбатуды  салуым  арқылы.

Біз де бүл инфекцияның қайдсш пайда болғандығьш  бірден 

түсінеміз.

Түсгегі  бүл  білімділік  күдікті.  Біз  жаңа  ғана  бүны  біл- 

медік қой,  ал инфекцияны бірінші рет Леопольд көрсеткен.

Қызметтесім  Отто,  жақында  Ирма  өзін  ыңгайсыз 

сезінгенде,  инъекция  жасаған.

  Ирма  осы  отбасына  кел- 

генінде,  Оттоны  аяқ  астынан  көршілері  шақыртып,  өзін 

нашар сезінген бір  әйелге инъекция  жасағандығын айтқан. 

Инъекция  менің  кокаиннен  уланған қатерлі досымды есіме 

түсіреді.  Мен  оған  бүл  дәріні  тек  ішке  қабылдауды 

тағайындаған  едім;  ол  өзіне  укол  арқылы  жіберген.

Пропил  препараты...  пропилен...  пропилен  кыиіқылы.

Неге бүл менің басыма келді? Мен ауру тарихын жазып 

отырған  кеште  менің  жүбайым  ликер  шөлмегін  ашқан, 

оның  сыртындағы  жазуларында  "ананас"  атауы  түрған20. 

Бүл  ликерді  маған  досым  Отто  сыйлаған  еді;  онда  кез 

келген  себептерге  байланысты  сыйлықтар  беру  машығы 

болған.  Бәлкім,  әйтеуір  бір,  жүбайы  осы  машығынан  айы- 

ратын  шығар21.  Бүл  ликердің  иісі  сивуха  майының  иісіне 

үқсағаны  соншалық,  мен  оның  дәмін  татудан  да  бас 

тарттым.  Жүбайым  шөлмекті  күтушілерге  бермек  болған 

еді, мен олар уланып қалуы мүмкін деп, бергізбедім. Сивуха 

(амил...)  иісі,  әрине,  бүкіл  тізбектің  есіме  түсуіне  түрткі 

болды:  пропил,  метил  т.с.с.  Бірақ  түс  алмастыру  жасады: 

менің  түсіме  пропил  иісі  амилді  сезгеннен  кейін  ғана  енді,

6 7

бүндай алмастыруларға тіпті  органикалық  химияда да жол 

беріледі.

Триметиламин.

  Мен  бүл  заттың  химиялық  формуласын 

анық көрдім,  бұл естің ерекше ширығуын дәлелдейді және 

мәтіннен  өте  маңыздысын  бөліп  көрсеткісі  келгендей, 

формула  қою  шрифтпен  басылған.  Триметиламин  менін 

назарымды  неге  ерекше  аударғысы  келеді?  Есіме,  көп 

жылдар  бойы  еңбектеріммен  таныс  болған,  достарымның 

бірімен  әңгімелесуім  түседі.  Ол  маған  өзінің  сексуалды 

химия  саласына  жасаған  зерттеуін  хабарлай  отырып,  сөз 

арасында  триметиламиннің  сексуалды  зат  алмасудың  бір 

өнімі  екендігін  айтқан  болатын.  Осылайша,  жүйке 

ауруларының пайда болуында ерекше мән беретінім — бүл 

зат сексуалдылыққа әкеледі.  Менің пациентім Ирма — жас 

жесір;  егер  мен  өз  емдеуімнің  сәтсіздігін  ақтағым  келсе, 

достарының  түзеткісі  келетін  жағдайына  жүгінуім  тиімді 

болар  еді.  Түс  қандай  ш ырмаудан  түрады?  Түсімде 

Ирманың орнында болуын қалаған пациентім де жас жесір.

Неге түсімде триметиламин  формуласын  соншама  анық 

көргендігімді  түсініп  келе  жатқандаймын.  Бүл  химиялық 

терминнің  маңызды  мәні  бар:  триметиламин  тек  сексуал- 

дылықтың  ғана  мәнін  ашпайды,  ол  менің  есіме  өз 

көзқарастарымның  арасында  өзімді  жалғыз  сезінгенімде, 

қүптауын  аса  қанағаттана  қабылдайтын  бір  танысымды 

түсіреді.  Өмірімде  осыншама  маңызды  орын  алатын  қыз- 

меттесім  түсімнің  барысына  да  елеулі  эсер  етпес  пе  екен? 

Мен  ңатеспедім:  ол  ринология  маманы.  Ол  мүрын  қуысы 

мен  әйелдердің  жыныстық  мүшелерінің  аса  қызықты 

байланысымен айналысқан  (Ирманың тамағындағы ерекше 

үці өсінді). Мен оған, асқазан ауруы мүрынмен байланысты 

болар  деген  оймен,  Ирманы  тексеруін  сүраған  едім.  Бірақ 

оның өзі мүрнынан ірің ағудан зардап шегеді;  мүнысы мені 

мазалайды,  бүған  түстегі  метастазды  ескерсек,  мен 

ойлағанымдай  —  пиемия  жатады.

Мүндай  инъекцияны жеңілтектікпен  жасауға  болмайды. 

Жеңілтектік деп мен қызметтесім Оттоға қатысты айтамын. 

Мүны  мен  Оттоның көзқарасымен  де,  сөздерімен  де  маған 

қарсы шыққан сәтінде ойлағанмын. Ойым мынадай болған: 

біреудің  ықпалына  түсу  қандай  жеңіл,  ол  өз  пікірлерінде 

асығыстық  жасаған  екен.  Сонымен  қатар  менің  ойыма 

жещлтектікпен кокаинді инъекция жасаған,  марқүм болған 

досымды  түсіреді.  Бүл  затты  бере  отырып,  жоғарыда 

аитқанымдаи,  мен  инъекция  ж асау  туралы  айтпаған 

олатынмын.  Қауіпті  химиялық  заттармен  жүмысындағы 

досым  Оттоның  жеңілтектігін  бетіне  басуым  есіме 

оақытсыз  Матильданы  түсіреді,  оның  маған  осыған  үқсас

68

ескерту  ж асауы на  болар  еді.  Мен  бүл  ретте  өз  ар- 

үжданымның  тазалығын  дәлелдегім  келсе  де,  керісінше 

дәлел  беремін.

Бәлкім,  шприц  таза  болмаған  шығар.

  Бүл  жерде  мен 

қызметтесім  Оттоны  тағы  да  бір  айыптаймын.  Мен  кеше 

кездейсоқ  анасына  күнделікті  екі  текше  морфи  жіберетін 

82  жасар  бір  ханымның  үлын  кезіктірдім.  Ол  саябақта 

түрады,  және мен  оның тамырдың  қабынуы ауруына шал- 

дыққанын  естігенмін.  Бүған  себеп  —  таза  емес  шприц,  — 

деп  сол  сәтте  ойлағанмын.  Екі  жыл  бойында  менің 

уколдарым  тек  пайда  әкелгендігін  мақтан  түтамын;  мен 

шприцтердің  таза  болуын  үнемі  қадағалаймын.  Біртіндеп 

ойша  тамыр  қабынуынан,  ж үктілік  кезінде  тамыр 

трамбозынан  мазасы  кеткен  жүбайыма  алмасамын.  Есіме 

бір-біріне  үқсас  үш  жағдай  түсті:  жүбайым,  Ирма  және 

марқүм  Матильда,  олармен  болған  оқиғалардың  біркел- 

кілігі  түсімде  осы  үш  бейнені  алмастыруға  жол  берді.

Мен  түс  жоруымды  аяқтадым22.  Түсті  талдау  кезінде 

мен  жасырын  мағынасы  бар,  түс  мазмүнын  салыстыруға 

болатын  ғана  ойларымды  баяндауға  тырыстым.  Менің 

тілектерім мен ниеттерім түсімде олардың іске асырылуына 

және орындалуына мотив болғандығын атап көрсеттім. Түс 

соңғы  кеште  пайда  болған  бірнеше  тілектерімді  іске 

асырады  (Оттоның  хабарлауы  және  ауру  тарихын  қүру). 

Түс  нәтижесі:  мен  Ирманың  созылмалы  ауруына  кінәлі 

емеспін,  бүған  айыпты  —  Отто.  Отто  Ирманы  жеткіліксіз 

емдегенім  жайлы  ескертуі  арқылы  мені  қатты  ашулан- 

Дьірды.  Түс оның өзіне дәл сондай айып таға отырып,  менің 

есемді  алды.  Түс  мені  Ирманың  денсаулығы  алдындағы 

жауапкершіліктен  босатты  (бірден  бірнеше  негіздемелер 

берілді).  Ол  шынайы  өмірде  менің  қалаған  жағдайымды 

тудырды; 

осылайша,  түстің  мазмүны

  — 

тілектің  орында- 

луы,  ал  мотиві  тілектің  өзі  болып  табылады.

Б үған 

күмән  жоқ.  Бірақ  тілектердін  орындалуы  түр- 

ғысынан мен  үшін түстің  кейбір бөлімдері  түсініксіз.  Түсте 

абайсыздықпен инъекция 

тағайындай  отырып, 

Оттодан тек 

емдеуім  туралы  пікірі  үшін  ғана  емес,  жағымсыз  сивуха 

иісті  ликері  үшін  де  өш  аламын.  Түсте  екі  айып  бірігеді: 

пропил  пропилен  препаратымен  инъекцияға  айналады. 

Б ір ақ   м е н  

әлі  де 

қ а н а ғ а т т а н б а й м ы н ,  о ғ а н  

әлдеқаида 

Қабілетті  қарсылық  көрсете  отырып,  есемді  алуды  жалғас- 

тырамын.  Оған:  саған  қарағанда  мен  үшін  ол  жағымды 

Дегім  келетін  сияқты.  Менің  өкінішім  мен  өш  алуым  тек 

О ттоға 

ғана  қатысты  емес.  Айтқанымды  орындамаитын 

пациентімнен оны әлдеқайда орындаушы және ақылдырақ 

пациентпен алмастыра отырып,  есемді аламын. Мен доктор

6 9

М-ді  де  айыбы  үшін  кешірмеймін,  астарын  сөзбен  оның 

бүл істе қараңғы екендігін біддіремін  ("дизентерия болады" 

т.с.с.).  Сірә,  мен  әлдеқайда  көбірек  білетін  адамның 

(триметиламин  туралы  хабарлаған  менің  досым)  қайта 

тексеруін  қалайтын  шығармын;  Ирмадан  оның  досына, 

Оттодан Леопольдке алмасамын.  Егер бүл бейнелерді алып 

тастап,  басқасымен  алмастырса,  мен  тағылған  айыптан 

кінәсіз  қүтылар  едім.  Бүл  айыптаулардың  негізсіз  екендігі 

түсте айқын көрінеді. Ирманың ауруына мен кінәлі емеспін: 

ол  "шешімімді"  қабылдамағандықтан,  тек  өзі  кінәлі.  Оның 

ауруына  менің  қатысым  жоқ,  ол  органикалық  сипатты 

және  психотерапиямен  емделмейді.  Мазасыздануы  оның 

жесірлігімен  (триметиламин)  түсіндіріледі,  мүны  мен 

өзгерте  алмаймын.  Бүл  абайсыз  инъекциядан  туындап 

отыр;  Отто  мен  өз  тәжірибемде  ешқашан  қолданбаған 

препаратты жіберген  (укол).  Ирманың  ауруына,  менің егде 

жасты  пациентімнің  тамырының  қабынуындағы  сияқты, 

таза  емес  шприц  кінәлі.  Байқағаным,  мені  ақтаушы  Ирма 

ауруының  түсіндірмесі  өзара  байланыссыз,  керісінше  — 

бірін-бірі  жоққа  шығарады.  Бүл  шиеленістің  барлығы  тек 

түс  ғана  —  ол  менің  есіме  “ыдысымды  қолдануға  алып, 

жарамсыз  етіп  қайтардың"  деген  көршісінің  айыбынан 

ақталатын  бір  адамды  түсіреді.  Біріншіден,  ол  оны 

қолданбастан  қайтарған;  екіншіден,  ол  алған  кезде  ыдыс 

тесік болатын,  ал,  үшіншіден,  ол  одан  мүлдем  ыдыс  алған 

емес.  Егер  расында  осылай  болатын  болса,  адам  айыпты 

емес.

Сонымен  қатар  түсте  менің  ақталуыма  ешбір  қатысы 

ж оқ  кейбір  элементтер  бар,  олар:  менің  қызым  мен 

пациентімнің  ауруы,  кокаиннің  зияны,  Мысырда  саяхатта 

жүрген  пациентім,  жүбайымның  денсаулығы,  інім,  доктор 

М.,  өз  денсаулығым,  мүрнынан  ірің  ағудан  зардап  шегетін 

жанымда  жоқ  досымның  денсаулығы.  Егер  мүның  бар- 

лығын  біртүтастыққа  біріктірсем,  өзімнің  және  өзгенің 

денсаулығы  туралы  қамқорлығым  шығар  еді.  Отто  Ирма- 

ның денсаулығы туралы айтқанында,  өзімді ыңғайсыз сезін- 

генім есімде. Түске араласқан ойларымның ішінен бір сәттік 

сезімге  қатысты  туындаған  мына  ойды  үсынамын.  Ол  ма- 

ған.  Сен  өзіңнің  дәрігерлік  міндеттеріңе  жеткіліксіз  қа- 

радың,  сенің  жауапкершілігің  төмен,  сөзіқде  түрмайсың" 

дегендеи болды. Осының соңынан мен өз туыстарым, доста- 

рым,  пациенттерімнің  денсаулығына  қаншалықты  жауап- 

ты,  қамқоршы  екендігімді  дәлелдеу  үшін  барлық  ойла- 

рымды  қолданамын.  Бір  қызығы,  бүл  ойлардың  ішінде 

™

. ? ТТОҒа  жасаған  ескертуімнің  әділдігін  көрсететін

ағымсызы  да  бар.  Алынған  материалдардың  барлығы

70

жеке бас мүддесінен тыс, бірақ түс байланысының түп негізі 

Ирманың  ауруына  деген  қатыстан  ақталу  екені  анық.

Мен  бүл  түстің  мәнін  толы қ  аш а  алдым  ж әне  оны 

мүлтіксіз  жорыдым  деп  айта  алмаймын.

Осы  талдауды  жалғастырып,  әлі  жорудын  көптеген 

бөлімдерін  түсіндіруіме  болар  еді.  Маған  тіпті  әр  түрлі 

ассоциацияларды  табуға  болатын  пункттері  белгілі;  көп- 

теген ойлар өз түсіңді талдауда пайда болса да,  мен оларды 

қолдана  алмаймыз.  Кімде-кім  мені  сырын  ашпады  десе, 

өзінің  толық  ашылып  көруін  үсынамын.  Сондықтан  мен 

өзім жасаған  қорытындыларыма  қанағаттанамын:  егер  түс 

жорудың  сипатталған  әдісін  бақылайтын  болсақ,  түс, 

көптеген  авторлардың  көрсеткеніндей,  ми  әрекетінің 

әлсіреген  көрінісі  емес,  белгілі  мағына  иесі.  Сонымен, 

жүргізген  жоруымызға  сәйкес,  түс  тілектердің  орындалуы 

болып  табылады.

ТҮС  — ТІЛЕКТЕРДІҢ 

ОРЫНДАЛУЫ*

Тар  үңгірден  өтіп,  ж ан-ж аққа  жол  салынған  биікке 

шығып  алып,  бірден  тоқтап,  қайда  аяқ  басарыңды  бір  сәт 

оилануға  тура  келеді.  Алғашқы  түс  жоруымыздан  кейін 

из  дәл  осындай  жол  айрығында  түрғандаймыз.  Кенеттен 

оолған  шындықтың  айқындығы  бізді  таңғалдырады.  Түс 

Дарынсыз  қолдың  музыкалық  аспапқа  тигендегі  шыгарар 

үніне  үқсамайды,  ол  қандай  да  бір  сырттан  келген  күш 

тәрізді;  ол  абсурдты  әрі  мәнсіз  емес,  біздің  жанымыздың 

оір  бөлігі  үйқыда,  ал  қалған  бөлігі  ояу  қалпында  екенін 

лдірмейді.  Түс  —  толыққанды  психикалық  қүбылыс.  Түс 

көру  —  тілектердің  орындалуы.  Ол  біздің  сергек  өмірдегі 

оелгілі  рухани  қүбылыстармен  бірге  ортақ  тізбек  қүруы 

ьіқтимал.  Түс  аса  күрделі  ақыл-парасатты  іс-әрекеттің 

көмегімен  қүрылған.  Бірақ  осы  шындықты  таныған  сәтте 

із  бірқатар  сүрақтарға  кезігеміз.  Егер  түс,  жоруға  сәйкес, 

тілектердің  оры ндалуы нан  түрса,  онда  соңғысының 

Жүпнетін  ерекше  түрі  қайдан  пайда  болған?  Біз  оянғанда 

есімізге  түсіретін  ойлар  түске  айналу  кезінде  қандай

Ф р ей д   3 .

  Толкование  сноведений:  П еревод  с  немецкого.  Минск: 

Попурри",  1997,  с. 131— 142.

7  1

езгерістерге  ұшырайды?  Түске  айналатын  ақпараттар 

қайдан  пайда  болады?  Біз  атап  өткен  ойлау  ерекшеліктері, 

мысалы бір-біріне қарсы келетіндері,  қайдан пайда болады? 

Түс  біздің  ішкі  психикалық  күйзелістерімізге  қатысты 

қандай  да  бір  жаңалыққа  үйрете  ала  ма,  оның  мазмүны 

біздің үстаным,  көзқарасымызға  өзгеріс  енгізе  ала  ма?  Мен 

бүл  сүрақтардың  барльхғын  ығыстырып  қойып,  басқа 

жолмен  жүру  керек  деп  есептеймін.  Түсте тілек  орындал- 

ған  түрде  бейнеленетінін  көрдік.  Ж уы қ  арада  біз  осыны 

барлық  түстерге  тән  бе  әлде  тек  біздің  талдауымызды 

бастаған түс мазмүнына  ғана тән  кездейсоқтық па — соны 

анықтауымыз  керек.  Егер  біз  әр  түстің  өзіндік  мәні  және 

психикалық  қүндылығы  болады десек,  осы  мәннің  барлық 

түстер үшін біркелкі болмайтындығын ескеруіміз керек еді. 

Біздің  бірінші  түсте  тілектің  орындалуы  болған,  екінші- 

сінде  қорқыныштың  орын  алуы,  үшіншісінің  мазмүяы, 

бәлкім,  рефлекс  болар,  төртіншісі  қандай  да  бір  есте 

сақталғанды  қайта  жаңғыртуы  мүмкін  т.с.с.  Сонымен, 

мазмүны тілектердің  орындалуы  болмайтын  түс  бола  ма?

Көпшілік  жағдайларда  түс тілектер  орындалуын  сипат- 

тау  айқындығы  соншалық,  осы  күнге  дейін  оның  тілі  неге 

түсініксіз  болғандығына  таңғаласың.  Мысалы,  қалауыма 

қарай  көре  алатын  түстерім.  Егер  мен  үйықтар  алдында 

шүжық  не  басқадай  түзды  тамақ  қабылдасам,  түнде  шөл- 

ден  оянамын.  Оянар  алдында  мен  үнемі  мазмүны  біркелкі 

түс көремін:  түсімде мен су ішемін. Суды мен бірден жүта- 

мын,  барлық шөлдеген  адамдардағы  сияқты,  бүл  мені  өтө 

қанағаттандырады.  Бүдан  соң  мен  шынымен  шөлдеп 

оянамын.  Мүндай  қайталанбалы  түстерге  себеп  — 

шөл. 

->үл күи су ішу тілегінен болса, түс тілекті орындалған қал- 

пында  үсынады.  Түс  осы  орайда  төменде  сипатталатын 

қызметті атқарады.  Менің  үйқым  жақсы;  егер мен түсімде 

шынымен  су  ішкендей  болып  шөлімді  қандырсам,  оянбай- 

мын.  Осылаиша,  бүл  — 

ыңғайлы түс.

  Түс  шынайы  өмірде 

жасалуы  тиіс  істі  орындайды.  Өкінішке  орай,  қызметтесім 

ЛОКТ°Р  ^ - г е   Деген  менің  кегім,  суға  деген 

fiSSf 

а  т

  СИЯҚТЬІ'  тҮсте  қанағаттандырыла  алмайды;

жа^Ааидағы тілек  бірдей.  Жақында  бүл түс  біраз 

Үиык-таР  алдында  шөлдегендіктен,  төсегімнін 

үсте5Ае т¥Рган бір стакан  суды іштім.  Бірнеше 

ынғдйгч.п 

қаит5  шөллеАім,  мен  қанағаттанбаушылық,

о гаы м н Л   ^   КүИЛІ  сезшлім-  Суға  қол  ж еткізу  үшін, 

үстелдргі 

г т і

^ ЫП'

  ж ¥байымның  төсегінің  жанындағы 

түсімде  ж ү б а й ^ Ы  алуым  кеРек  болды.  Осыған  орай, 

деймін- 6 v Iu a u p   маған  үлкен  ыдыстан  су  беріп  жатыр 

мен Италиядан әкеліп, таныстарымнын

біріне  сыйлаған  көне  этрустік  кулсауыт.  Ондағы  судың 

түздылығы  соншалық  (күлсауытта  болған  күлге  байла­

нысты  болар),  мен  оянып  кеттім.  Бүдан  түстің  қандай 

ыңғайлы  жағдай  жасайтындығы  анық;  оның  жалғыз  ғана 

мақсаты  —  тілектің  орындалуы  болғандықтан,  ол  эгоизм 

танытуға  байланысты.  Ыңғайлы  жағдайға  деген  үмтылыс 

қүштарлық  альтруизммен  біріге  алмайды.  Күлсауыттың 

болуы  —  тағы  да  тілектің  орындалуы  болар.  Менде  бүл 

күлсауыттың  болмағаны  өкінішті,  суы  бар  стакан да  менен 

алыс,  жүбайымның  үстелінде.  Күлсауыт мені  оянуға  мәж- 

бүр  еткен,  анық  сезілген  түз  дәмін  бергендей23.

Мүндай  ыңғайлы  түстерді  мен  жас  кезімде  жиі  көре- 

тінмін.  Түннің  бір  уағына  дейін  жүмыс  жасауға  дағды- 

ланғандықтан,  уақытында  ояну  мен  үшін  үнемі  қиынға 

соғады.  Түрып,  жуынғалы  түрғанымды  түсімде  жиі  көре- 

тінмін.  Біраз  уақыт  өткеннен  кейін,  әлі  төсекте  үйықтап 

жатқандығымды аңғаратынмын. Мен сияқты үйықтағанды 

үнататын  бір  қызметтесім  дәл  осындай  түсін  баяндады. 

Аурухана маңында түрғанында,  сол үйдің иесіне оны күн- 

делікті  ертеңгілік  оятып  түру  тапсырылган  еді,  оны  ояту 

үй  иесі  әйелге  қиынға  соғатын.  Бірде  таңертең  үй  иесі 

есігін қағып:  "Пепи мырза,  түрыңыз,  сізге ауруханаға бару 

керек",  — деген.  Ол  қатты  үйықтап  жатқан  болатын.  Сол 

сәтте  оның  түсіне  аурухана  бөлмесі,  өзі  жататын  төсегі 

және  бас  жагындағы  тақтайшада  “Пепи  Г...,  22  жасар 

медицина  кандидаты"  деп  жазылған  жазу  енеді.  Түсінде 

ол:  "Егер  мен  ауруханада  жүрсем,  маған  онда  барудың 

қажеті  жоқ  қой",  — деп,  теріс қарап үйқысын жалғастыра 

берді.  Осылай  бола  отырып,  ол  өз  түсінің  түрткісін 

мойындайды.

Тагы бір түсте тітіркену өз әрекетін орындайды: жағына 

сәтсіз  операция  жасалған  пациенттерімнің  бірі,  дәрігер- 

лердің  нүсқауы  бойынша,  ауыратын  жағына  үнемі  сал- 

қындатушы  аппарат  төсеуі  керек  болатын.  Үйқыға  жатар 

алдында  ол  онысын  алып  тастаушы  еді.  Бірде  мен  оған 

бүл қылығы үшін сөгіс айттым,  ол сонда да аппаратын алып 

тағы  еденге  тастай  салыпты.  Пациент:  "Осы  жолы  мен 

шынымен  кінәлі  емеспін;  бүл  менін  түнде  көрген  түсімнін 

нәтижесі.  Түсімде  мен  операда,  жоғарыда  отырып,  қойы- 

лымға  қызыға  қарап  отыр  екенмін.  Санаторийде  Карл 

Майер

  мырза  ж атты   гой,  ол  басы  ауырғанда  қатты 

ыңқылдайтын.  Мен  өзіме  —  ешбір  жерім  ауырмаиды, 

маған аппарат керек емес дедім де,  оны еденге тастадым  , 

деп  ақталды.  Осындай  ыңғайсыз  жағдайға  қалған,  ауруы- 

нан  зардап  шеккен  қыздың  айтқысы  келгені  —  сөилеуден 

қашқақтау  түсі  сияқты:  мен  бүған  аса  қанағаттаноадым.

7 3

Пациент өзінің ауырғанын,  ең алые танысы  болса да,  Карл

Майер

  мырзадан  көреді.

Дені  сау  адамдардың  хабарлаған  түстерінен  де  тілек- 

тердің орындалуын ашу маған  қиын  емес.  Түс көру жайлы 

теорияммен  таныс  бір  қызметтесім  оны  жүбайына  айтқан 

екен. Бір күні ол маған:  "Кеше жүбайымның түсінде етеккірі 

келгендей  болыпты.  Сен  мүны  қалай  жориды  екенсің",— 

деді.  Бүл  қиын  емес:  егер  ж ас  әйелдің  түсіне  етеккірі 

келгендігі  кірсе,  шын  мәнінде  оның  болмағанын  білддреді. 

Менің  білуімше,  ол  балалы  болғанша  бостандықты  толық 

сезінгісі  келген.  Бүл  оның  түңғыш   рет  аяғы  ауырла- 

ғандығын  білдірудің  ыңғайлы  тәсілі  ғой.  Басқа  бір 

қызметтесім  жүбайының  түсінде  іш  көйлегінде  сүтті 

дақтардың  пайда  болғандығын  көргенін  жазған.  Бүл  да 

аяғы ауырлауының белгісі,  бірақ  түңғыш балаға  емес;  жас 

ана екінші баласында біріншіге қарағанда сүті көбірек болса 

деп  армандайды.

Баласының  жүқпалы  ауруға  шалдығуына  байланысты, 

бүкіл  дүниеден  күдер  үзген  бір  жас әйел  түсінде  аурудын 

сәтті  жазылғаннан  кейін  арасында 

АДодэ,  Бурже,  МІІрево 

т.б.  бар  үлкен  жиынды  көреді,  олардың  барлығы  әйелге 

аса  сыпайылық  білдіруде,  олар  уақы ттары н  тамаша 

өткізген  екен.  Түсіндегі  жазушылар  оның  көрген  портрет- 

теріне  қатты  үқсайды.  Әйел  тек 

П ревоның

 

п о р т р ет ін  

ешқашан  көрмеген,  сондықтан  оның  бет-әлпетін  күндіз 

ауру бөлмесін дезинфикациялауға келген адамға үқсатқан, 

себебі  ол  үзақ  уақыттан  бері  үйіне  келген  алғашқы  адам 

болатын.  Бүл  түсті  түтас  түсіндіруге  болады:  қамқорлық 

жасау  мен  қиналу  кезі  шегіне  жетіп,  біраз 

жүктеу/скачать 17,69 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: