М. Ж. КӨпеевтің 155 жылдығына арналады


Көңілі қалу – ренжу. Жалғанда жан емеспін көңілім өскен



Pdf көрінісі
бет88/190
Дата27.04.2023
өлшемі1,82 Mb.
#87384
1   ...   84   85   86   87   88   89   90   91   ...   190
Байланысты:
М. Ж. К пеевті 155 жылды ына арналады

Көңілі қалу – ренжу.
Жалғанда жан емеспін көңілім өскен [15, 20 б.].
Көңілі өсу – қуану.
Менменсіген талайдың көңілін бастым [15, 
153 б.].
Әр түрлі тоқтау айтып көңілін бастым 
[15, 5 б.].
Көңілін басу – басу айту, тоқтамға келтіру.
Көңілді, шешемді ойлап, бөле бердім [15, 5 б.].
Көңіл бөлу – қарайласу, көмектесу.
Қиқулап, елеңдетіп, көңілім бөлдің [15, 75 б.].
Бұл жердегі көңіл бөлу – аз ғана уақытқа 
назарын аударту дегенді білдіреді.
Аталған фразеологизмдердің Мәшһүр Жүсіп 
шығармаларында қолданыс жиілігі өте жоғары. 
Олар адамның түрлі жай-күйін, әрекеттерін 
сипаттауда қолданылады.
Адамның адамгершілік қасиеттері оның 
ішкі әлемінен құралатыны белгілі. Мәшһүр 
Жүсіп шығармаларында адамның адамгершілік 
қасиеттерін сипаттайтын қолданыстарға бай. 
Бұл секілді қолданыстардың арасында көңілмен 
келетіндері де жеткілікті.


87
М.Ж. КӨПЕЕВТІҢ 155 ЖЫЛДЫҒЫНА АРНАЛАДЫ
Кісінің көңілін жықпаған [15, 133 б.].
Біреуді жақсы көріп, жылы тартсаң,
Кіршіксіз болып көңілің ақ қағаздай [10, 65 б.].
Көрумен, көңіл көзбен аңғарады [15, 13 б.].
Көңілім бар шапағаттан, келсе шамам
[15, 52 б.].
Көңіліне мақтан кірмеген [15, 132 б.].
Ертеден келе жатқан тіркестерге жан 
бітіріп, мағынасы жағынан жуық емес сөздерді 
шендестіріп, бір-біріне бейім емес сөздерді 
тіркестіріп, жаңа мағынамен байытудың жолын 
көрсеткен үлгілері:
Көңілің бір өлік еді жансыз жатқан [10, 64 б.].
Көңілді өлікке балайды.
Көңілдің ел қалмаған жайлауында [15, 215 б.].
Немесе 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   84   85   86   87   88   89   90   91   ...   190




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет