М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан
жүктеу/скачать 0,67 Mb.
|
Адам және жануарлар физиологиясы УМКД
- Бұл бет үшін навигация:
- Дəріс мазмұны
- 1 Қан айналым шеңберлері
Əдебиеттер:Х.Н.Сəтпаева „Адам физиологиясы” Н.Н:Гуминский „Практикум по физиологии человека и животных” П.Ф.Текутов „Практикум по физиологии человека и животных” А.Н.Кабанов „Руководство к практичеким занятиям по физиологии Тақырыбы: Қан айналу жүйесі Дəріс мазмұны:Қан айналым шеңберлері Жүректің қан айдау қызметі Қан тамырлары Қан айналысының реттелуі Жүрек қызметтерін зерттеу салалары 1 Қан айналым шеңберлеріҚан айналу жүйесі жүрек пен қан айналысынын, үлкен жəне кіші шеңберінен тұрады. Бұл жүйенін, кіндігі жүрек насос тəріз-ді қанды сығымдап қан тамырларына айдайды да оның үздіксіз ағысқа айналуын қамтамасыз етеді. Жүрек тоқтап қалса, табиғи ырғағы бұзылса, не əлсіресе, қан дене тіршілігіне қажет мөлшер-де тарамайды да, сан қилы өз қыз-метін атқара алмайды. Қан айналысының үлкен шен,-бері жүректің сол қарыншасынан — қолқадан басталады. Қан қол-қадан артерияларға одан əрі ка-пиллярларға (қылтамырларға) же-теді. Онда қан құрамындағы от-тегі тканьге, тканьдегі көмір қыш-қыл газы канға өтеді де, артерия-лық қан вена қанына айналады. Вена қаны капиллярлардан жщіш-ке венулаларға, одан əрі венала-ларға, жоғарғы жəне теменгі вена-ға (V. саүа іпіегіог, V. сауа зире-гіог) жетеді де, сол арқылы жүрек-тің оң жүрекшесіне құйылады. Со-нымен қан айналысының үлкен шеңбері бітеді (27-сурет) . Қан айналысының кіші шеқбері оң қарыншадан шығатын өкпе са-бауынан (ігипсиз риітопаііз) бао талады. Оң қарыншадан шыққан өкпе сабауындары қан көмір қыш-Қьіл газға бай веналық қан. Бүл өкпе көпіршіктеріне қарай артери-ялар арқылы ағып отырып өкпе капиллярларына жетеді, отырып сол жүрекшеге құйылады. Сонымен қан айналысының кіші шеңбері 4 өкпе венасымен аяқталады. Адамда жүректен шыққан қан қан айналысының үлкен-кіші шеңберлерімен ағьщ отырып, 20—30 секунд ішінде қайтып оралады. Қан айналысын қамтамасыз ететін бұл арнайы жүйенің аса күрделі қызметін жəне мұндағы түрлі физиологиялық процестер-ді жете түсіну үшін алдымен жүрек қызметін, содан соң қанньщ қан тамыры арқылы ағуын талқылаған жөн. жүктеу/скачать 0,67 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|