Метеорологиялық-климатологиялық энциклопедия
МҦХИТТАҒЫ ДИВЕРГЕНЦИЯ БЕЛДЕМІ
жүктеу/скачать 4,63 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- МҦХИТТАҒЫ КОНВЕРГЕНЦИЯ БЕЛДЕМІ
| МҦХИТТАҒЫ ДИВЕРГЕНЦИЯ БЕЛДЕМІ – Дүниежүзілік
Мұхиттың беткі ағыстарының таралу аймағы. Су бетіндегі жел ағыстарының жылдамдығының және су тығыздығының бір қалыпты таралмауы салдарынан қалыптасады. Циклондық циркуляция аймағында, желжәне су ағыстарының қарама-қарсы бағытқа шұғыл ӛзгеру аудандарында анық байқалады. Тереңнен кӛтерілетін ағыстар әсерінен Мұхиттағы дивергенция белдемінде жоғарғы қабат сулары қоректік заттары мол қабаттармен байытылып (биологиялық ӛнімділіктің жоғарылауына әсер етеді) отырады; бұл белдемдер – балық кәсіпшілігіне ӛнімді мол беретін аудан. Дивергенцияның тұрақты белдемдері мұхиттардың қоңыржай және субтропиктік ендіктерінің шығыс бӛліктері болып есептеледі; МҦХИТТАҒЫ КОНВЕРГЕНЦИЯ БЕЛДЕМІ – Дүниежүзілік мұхит суының беткі қабаттарының араласу аймағы. Мұхит бетіндегі ауа ағыстары мен су тығыздықтарының біркелкі таралмауларынан дамиды. Негізінен жылы және суық сулардың тоғысқан жерлерінде қалыптасады. Конвергенциялық белдемде су тығыздығының қалыпты жағдайларда таралмауы салдарынан беткі қабаттарда антициклондық және циклондық ағыс айналыстары дамиды. Антициклондық айналыста судың қарқынды араласуы мен тӛмен қарай ығысуы қалыптасса, циклондық айналыстарда мұхит бетіне шығатын тереңнен кӛтерілу ағыстары дамиды. Осыған байланысты бұл белдемде жоғарғы биологиялық ӛнімділік жағдайлары қалыптасады. Дүниежүзілік мұхитты негізгі 4 тұрақты конвергенц. белдемге ажыратуға болады: солтүстік, оңтүстік субполюстік және солтүстік, оңтүстік субтропиктік белдемдер. Мұхиттағы конвергенция белдемі мұхит табиғатының маңызды элементі, себебі тӛмен ығысатын сулар мұхиттың терең қабатын жылытады және оттекпен байытып отырады. Мұхиттағы конвергенция белдемінде 100 – 150 м-ден астам тереңдіктегі су қабаттарының барлық негізгі гидролог. белгілері қалыптасады. Мұхиттағы конвергенция белдемі неғұрлым жоғары ендіктерде орналасса, судың температурасы соғұрлым тӛмендеп, тұнатын судың тығыздығы жоғарылайды, ол мұхиттың терең қабаттарын қамтиды; жүктеу/скачать 4,63 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|