Методические рекомендации по использованию современных ресурсов для образовательного процесса в условиях инклюзии
) Қашықтықтан оқытудың нормативтік-құқықтық базасын пысықтаудың жеткіліксіздігі
жүктеу/скачать 2,41 Mb. Pdf көрінісі
|
|
6) Қашықтықтан оқытудың нормативтік-құқықтық базасын пысықтаудың жеткіліксіздігі 7) Қашықтықтан оқыту «Қашықтықтан білім беру технологиялары» терминімен дамиды. 7) Кейбір елдерде қашықтықтан оқыту күндізгі, сырттай, экстернатпен қатар білім алудың бір түрі болып табылады. Сонымен қатар оқытудың инклюзивті формасы оқыту үшін әртүрлі тірек көрнекі материалдарды пайдалануды, сондай-ақ жаңа электрондық технологияларды тартуды, материалды жақсы меңгеруге ықпал ететін арнайы тәсілдерді қолдануды құптайды. Мысалы, инклюзия жағдайында жұмыс істеу кезінде пайдалы болып саналады: 1) графикалық ұйымдастырушыларды қолдану (advance organizer – Swanson, Haskyn, 2001) – тапсырманы орындау алдында алдын ала қосалқы материалдарды пайдалануды болжайтын әдіс; 2) схемалар, карталар, визуалды стратегиялар, иллюстрациялар көмегімен түсіндіру; 3) мнемоникалық тәсілдер (конспект); 4) «объектілерді топтастыру» әдісі (ағылш. «chunking») – материалды қабылдау үшін қысқа және жеңіл етіп бөлу әдісі; 5) қосымша күрделі немесе қосымша материалдары бар жәрдемақыларды пайдалану; 6) өзін-өзі ұйымдастыру стратегияларын, сауалнамаларды қолдану; 7) білім алудың проблемалық тәсілі [21]. Инклюзивті білім беру жүйесі дәстүрлі жалпы білім беру қағидаттарынан ғана емес, сонымен қатар оқытудың тиімді процесін ұйымдастыру үшін қолданылатын стратегиялардың үлкен вариативтілігімен ерекшеленеді. Табысты коммуникация әдістерін пайдалану жалпы білім беретін сыныпта аутистік спектр бұзылыстары бар мүмкіндіктері шектеулі балалар мен 32 жасөспірімдердің инклюзиясына оң әсер етеді. Бұл ретте факторлардың осы тобының ішінде мынадай шағын топтар анықталды: визуалды ынталандыру әдістерін пайдалану, аугментативтік (күшейтуші) әдістер (қосымша құралдар вербалды коммуникацияны жақсарту үшін пайдаланылғанда) және тіл. Әдебиетті талдау көрсеткендей, визуалды ынталандыру әдістерін пайдалану жалпы білім беретін сыныптағы аутистік спектр бұзылыстары бар мүмкіндігі шектеулі балалармен қарым-қатынас тәсілдерінің бірі болып табылады. Сонымен қатар кейбір авторлар, егер ерекше білім беруді қажет ететін балалар ақпарат берудің визуалды формасын қаласа, ал басқа балаларда бұл жөнінде қарсылық болмаса, онда көзбен шолу әдістері барлық балаларды оқытудың инклюзивті әдістемесінің негізі болып анықталады деп санайды [22]. Мысалы, жасөспірімдермен зерттеу (11-14 жас) оқыту кезінде комикстерді пайдалану (визуалды ынталандыру ретінде) аутистік спектр бұзылыстары бар балалардың мінез-құлқын реттеудің үлкен тиімділігіне қол жеткізуге және сол арқылы баланың білім беру ортасына қосылуын күшейтуге мүмкіндік бергенін көрсетті [23]. Алайда визуалды ынталандырудың қолданылатын әдістерінің шектеулерін де ескеру қажет, әдістерді таңдау кезінде ерекше білім беруді қажет ететін балалардың жеке ерекшеліктері, олардың қалауы, сондай-ақ оқу бағдарламасында жазылған оқу мақсаттары ескерілуі қажет [24]. Аугментативті (күшейтуші) әдістер инклюзивті жалпы білім беретін мектепте қолданылуы мүмкін, өйткені олар аутистік спектр бұзылыстары бар ерекше білім беруді қажет ететін балалармен және осындай қажеттілігі жоқ балалармен жұмыс істеу кезінде де қолайлы [25, 26, 27]. Мысалы, аугментативті әдістер картиналармен алмасу жүйесін (PECs), ым-ишарат тілін (макатон) және мультимедиялық әдістерді қамтуы мүмкін [28]. Зерттеу көрсеткендей, педагогтер мен қосымша қызметкерлер қолданатын тіл аутистік спектр бұзылыстары бар ерекше білім беруді қажет ететін балаларға арналған инклюзивті білім берудің табыстылығының ең маңызды факторларының бірі болып табылады. Бұл ретте келесі критерийлерді ескеру қажет: нұсқаулардың қарапайымдылығы, берілетін ақпараттың дәлдігі мен нақтылануы және сарказмның пайдалануын болдырмау [29, 30]. Бұл ретте аутистік спектр бұзылыстары бар мүмкіндіктері шектеулі балалармен қарым-қатынас кезінде әлеуметтік сигналдар (socialsignalling) әдістемесін пайдалану ерекше рөл атқарады. Осы әдістемені қолдана отырып, педагог ақпаратты қалай беретіндігін, баламен қалай байланыс орнататынын, оның назарын қалай реттей алатынын, мысалы, аты бойынша жүгіне отырып, түсінуі тиіс. Осылайша, қазіргі уақытта білім беру саласындағы басымдықтар жеке тұлғаны дамытуға, білім алушылардың бойында осындай қасиеттер мен дағдыларды қалыптастыруға бағытталған, бұл болашақта оған бір нәрсені өз бетінше үйренуге, қызметтің жаңа түрлерін игеруге және соның салдарынан өмірде табысты болуға мүмкіндік беруі керек. Осы маңызды міндеттерді шешуде жетекші рөл педагогке, оның кәсібилік деңгейіне тиесілі. Сондай-ақ, жеке іс- 33 әрекет стилі, жоғары кәсіби ұтқырлығы бар, кәсіби қарым-қатынас өнерін, педагогикалық технологияларды меңгерген, еркін ойлай алатын және өзіне жүктелген міндеттерді шешу үшін жауапкершілікті өз мойнына алатын шығармашыл педагог қана мектептегі білім сапасын арттырып, инклюзивті мәдениеттің жалпы деңгейін көтере алатындығы, жалпы қоғамды дамытатыны және жетілдіретіні сөзсіз факт болып табылады. жүктеу/скачать 2,41 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|