Методические рекомендации по внедрению эффективных методик и технологий в процесс обучения детей с особыми образовательными потребностями

35 

 

Білім алушылар санаты бойынша: жаппай, ілгері деңгей, гимназиялық, 

лицейлік білім беру және т.б.  

Танымдық  іс-әрекетті  басқару  және  ұйымдастыру  бойынша: 

В.П.Беспалько  мұғалімнің  оқушымен  (басқару)  өзара  іс-қимылы  ашық 

(оқушылардың  бақылаусыз  және  түзетілмейтін  іс-әрекеті),  циклдік 

(бақылаумен,  өзін-өзі  бақылаумен  және  өзара  бақылаумен),  шашыраңқы 

(фронтальды)  немесе  бағытталған  (жеке)  және  қолмен  (вербалды)  немесе 

автоматтандырылған  (оқу  құралдарының  көмегімен)  болуы  мүмкін  жіктеме 

ұсынылған.  

Әдіс-тәсіл-құрал  қағидаты  бойынша:  догматикалық,  репродуктивті, 

түсіндірмелі-иллюстративті, 

диалогтық, 

коммуникативтік, 

ойын, 

шығармашылық,  бағдарламаланған,  проблемалық,  дамытушы,  өзін-өзі 

дамытушы оқыту және т.б. [35, 11 б.]. 

В.П.  Беспалько  педагогикалық  технологияны  қойылған  білім  беру 

мақсаттарын  табысты  іске  асыруға  мүмкіндік  беретін  оқыту  мен 

тәрбиелеудің  теориялық  негізделген  процестерін  жаңғырту  құралдары  мен 

әдістерінің жиынтығы ретінде анықтайды. 

В.П.  Беспалько  оқушының  танымдық  қызметін  ұйымдастыру  және 

басқару  тәсілдері  бойынша  педагогикалық  технологияларды  жіктеуді 

ұсынды.  Мұғалімнің  оқушымен  өзара  іс-әрекетінің  әртүрлі  белгілерінің 

үйлесуі  технологиялардың  келесі  түрлерін  анықтайды  (В.П.  Беспалько  – 

дидактикалық жүйелер бойынша): 

- классикалық лекциялық оқыту; 

- аудиовизуалды техникалық құралдардың көмегімен оқыту; 

- «кеңесші» жүйесі; 

- оқу кітабының көмегімен оқыту; 

- «шағын топтар» жүйесі; 

- оқытудың топтық және сараланған тәсілдері; 

- компьютерлік оқыту; 

- «репетитор» жүйесі – жеке оқыту; 

- алдын ала жасалған бағдарламасы бар «бағдарламалық оқыту». 

Оқыту 

технологияларының 

басқа 

жіктелуі 

Ф.Я. 

Савельевтің 

жұмыстарында  берілген,  ол  негізгі  концептуалды  негіз,  білім  беру 

парадигмасына  негізделген  оқытудың  дәстүрлі  және  инновациялық 

технологияларын қарастырады және келесі технологиялар топтарын бөледі: 

-  әрекет  бағыты  бойынша  –  оқушыларды,  студенттерді,  мұғалімдерді, 

оқытушыларды,  сала  қызметкерлерін,  мемлекеттік  қайраткерлерді  оқыту 

технологиялары; 

- оқыту мақсаты бойынша; 

-  технология  әзірленетін  пәндік  орта  бойынша  –  гуманитарлық, 

жаратылыстану, техникалық және басқа пәндер үшін; 

-  қолданылатын  техникалық  құралдар  (техникалық  орта)  бойынша  – 

36 

 

аудиовизуалды, бейнетехникалық, компьютерлік және басқалар; 

- оқу процесін ұйымдастыру бойынша – жеке, ұжымдық, аралас; 

-  әдістемелік  тапсырма  бойынша  –  бір  пәннің  технологиясы,  бір 

құралдың технологиясы, бір әдістің технологиясы. 

Г.Ю. Ксензованың жіктелуі негізгі үш топ бойынша ерекшеленеді – бұл 

түсініктеме

‐иллюстрациялық оқыту; жеке тұлғаға бағытталған оқыту; дамыта 

оқыту 

технологиялары. 

Бірінші 

топтың 

негізінде 

оқушыларды 

ақпараттандыру, ағарту және олардың жалпы оқу шеберлігі мен дағдыларын 

қалыптастыру мақсатында олардың репродуктивті әрекеттерін ұйымдастыру. 

Екінші  топтың  негізін  білім  алушылардың  жеке  оқу  қызметін  қамтамасыз 

ету,  олардың  жеке  ерекшеліктерін  есепке  алу  және  дамыту  үшін  жағдай 

жасайтын  технологиялар  құрайды.  Үшінші  топқа  білім  алушылардың 

тұлғалық дамуының ішкі тетіктерін, олардың зияткерлік қабілеттерін енгізуге 

ықпал ететін технологиялар жатады. 

Б.Т.  Лихачев:  «педагогикалық  технология  –  оқыту  формаларының, 

әдістерінің,  тәсілдерінің,  тәрбие  құралдарының  арнайы  жиынтығы  мен 

жинақталуын  анықтайтын  психологиялық-педагогикалық  қондырғылардың 

жиынтығы; ол ұйымдастырушылық-әдістемелік құрал болып табылады» деп 

есептейді. 

В.Н. Максимованың ұсынған жіктемесі қызығушылық тудырады, ол:  

-  құрылымдық  технологиялар  –  оқыту  жүйесін  кезең-кезеңмен 

ұйымдастыруды  көздейтін,  нәтижелерді  кезең-кезеңмен  диагностикалауды 

ескере отырып, әрбір кезеңде оқытудың мазмұнын, формаларын, әдістері мен 

құралдарын  адекватты  таңдау  негізінде  дидактикалық  міндеттерді  қою  мен 

шешудің логикалық реттілігі; 

-  интеграцияланған  технологиялар  –  интеграцияланған  курстар,  оқу 

тақырыптары,  оқу  проблемалары,  оқытуды  ұйымдастырудың  басқа  да 

формалары деңгейінде әртүрлі әдістемелік білім мен іскерлікті, түрлі қызмет 

түрлерін интеграциялауды қамтамасыз ететін дидактикалық жүйелер ретінде;  

- 

жүктеу/скачать 4,45 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: