Микроорганизмдерді негізгі морфологиялық қасиеттері бойынша жіктеу, олардың жағындыда орналасуы. Мысалдар келтіріңіз. Бактериялық жасушаның негізгі және қосымша компоненттері және олардың функциялары. Оларды анықтау әдістері



бет29/39
Дата02.06.2023
өлшемі164,56 Kb.
#97921
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   39
Саңырауқұлақтық инфекциялар патогенді саңырауқұлақтар әсерінен пайда болатын терінің жұқпалы аурулары. Кандидоз - шартты – патогенді ашытқыға ұқсас саңырауқұлақтар туындататын ауыру. Ашытқы саңырауқұлақпен – терінің шырышты қабығы, тырнақ, тырнақтың көбесі, еріннің қызыл жиегі, ауыз қуысы, терінің жазық жері, әсіресе ірі қатпарлары зақымданады.
Морфология. Сопақша немесе дөңгелек пішінді бір клеткалы микроорганизмдер. Олар псевдомицелий (ұзартылған жасушалардың жіптері), бластоспоралар (псевдомицелияның қысылуында отыратын бүйрек жасушалары) және кейбір хламидоспоралар — Қос мембраналы споралар құрайды.
Диагностика:

  • Ауру анамнезін жинау

  • Клиникалық көріністеріне

  • Микроскапиялық

  • Бактериологиялық

  • Сералогиялық реакциялар

  • Комплементті байланыстырушы реакция

  • Гемоагглютинация реакциясы

  • Қандағы қанттың мөлшері

  • Жалпы қан анализі нәтижелеріне сүйеніп қойылады.

Клиникасы. Бұл ауру өте кең таралған, көбінде ауыз қуысының шырышты қабығында стоматит, глоссит, ангина түрінде кездеседі. Тілде, жұмсақ таңдайда, ұртта ісінген, қызарған ақшыл жұқа қабық пайда болады. Олар біртіңдеп қосылып, тұтас қабық түзіледі. Алғашында қвбығы жеңіл алынады, бірақ созылмалы кезінде ол жабысып, кірленгендей болып қалады, алынған соң қанағыш сыдырылу байқалады. Ересек әйелдерде және кішкентай қыздарда қынаптың шырышты қабаты зақымдануы мүмкін. Ісінген, қызарып тұрған қынаптың кіреберісінің шырышты қабатында, жатырдың мойнында ақшыл-сұр, қиқымды немесе тұтас қабық пайда болады және ерекше сұйықтық ағады. Қатты қышиды, қайталауға бейімділік көрсетеді.


Жұғу жолдары. Сыртқы орта температурасы, тердің көп бөлінуі, тері жабындысының мастерациясы, Тері және шырышты қабатқа әсер ететін химиялық заттар, Терінің травмалық зақымдануы, Созылмалы инфекциялық аурулар, Организмнің иммунды жетіспеушілік жағдайы
Емдеуі. саңырауқұлаққа қарсы дәрілерді жалпылай және жергілікті қолданып емдеу. Йодты препараттар, витаминдер, сілтілі ерітінділер.


30. Анаэробты инфекциялар қоздырғыштарының жіктелуі. Сіреспе, газ гангренасы, ботулизм қоздырғыштары. Систематикасы. Морфологиялық, тинкториалдық, биохимиялық, дақылдық қасиеттері. Патогенділік факторлары. Алдын алу және емдеу.
Анаэробты инфекция — анаэробтар тудыратын жұқпалы ауру , жалпы интоксикациямен , тіндердін некроздануымен және олардың ыдырауымен сипатталады . Әдетте анаэробты инфекцияны жарақа инфекция деп түсінеді , бірак анаэробтар кез - келген ағзалар мен тіндерді зақымдай алады . Анаэробты инфекция қоздыратын облигатты анаэробтар 2 топка бөлінеді : спора түзетін бактериялар ( клостридиялар ) және спора түзбейтін бактериялар ( клостридиялық емес анаэробтар )
Газды гангрена Газды гангрена - жаракаттык , экзогендiк анаэробты инфекциялар тобына жататын дерт болып табылады . Аталган жарақат инфекция - патогендi клостридиялар жұққан жағдайда пайда болады . Газды гангренанын қабаттарында ) үдемелі ісік газ түзуімен көрініс береді . Морфологиясы . Клостридиялар - ipi , грам он , спора түзетін таяқшалар . Газды гангрена клостридиялары зақымдалған тіндерде капсула түзеді . Дакылдандыруы . Сұйық және тығыз қоректік орталарда анаэробты жағдайда өседі .
Бактериологиялық әдіс . Таза дақылдарын бөліп алу максатында осы орталарда өсіп шыккан колонпиялардан тыгыз орталарга қайта себу жасайды : кантты - канды агар , Вильсон - Блэр , Вильсон - Хоббс және биiк баганалы агарларға себедi . Емдеуі . Хирургиялык : жаракат айналасындағы зақымданған барлық тіндерді алып тастау . Операциядан кейiн кен спектрлi антибиотиктердi , гангренаға қарсы антитоксикалык сарысуды тағайындайды . Алдын алуы . Газды гангренанын жедел алдын алу және арнайы емдеуi үшiн қолданылатнын препараттар : гангренаға қарсы поливалентті антитоксикалык сарысулар .
Сіреспе клостридиясы ( Clostridium tetani ) Clostridium tetani туғызатын ауыр жарақатты инфекция , сондай - ақ , жүйке жүйесінің закымдануымен , тоникалык және клоникалык тырысу - құрысу ұстамаларымен сипатталады .
Морфологиясы . Ірі спора тузетін грам он такшалар , перитрихтары бар , катан облигатты анаэроб сапрофит .
Дакылдандыру . Клостридиялар бос оттегiге өте сезімтал , етті - пептонды агарда және желатинде баяу өседі . Тығыз қоректік орталарда мөлдір немесе сол сұрлау ұзынша беткейлік колониялар құрайды. Жартылай сұйық қоректік орталарда R - пiшiндi жасымыкша дәндерiне ұксас колониялар түзеді немесе « түбіт түйіні » тәрізді өседі . Споралардың түзілуі 2-3 тәуліктен кейін басталады . 4-6 тәуліктен кейін сұйық коректік ортада вегетативті жасушалары ыдырап , тек кана споралары қалады . Сіреспе жоғары елім - жітімдікті тудырады , барлык жерде кездеседі . Сіреспеге шалдығу жарақат алғанда ( соғыс кезінде , өндiрiстiк және тұрмыстық жағдайларда ) тері мен шырышты қабаттарының ақаулары , күйген жерлері мен , операциялык жарақат арқылы ағзаға қоздырғыш енуінен пайда болады . Патогенезі . Сіреспенiн жугу көзі - топырак , шаң , жұгу механизмі - жарақаттық , артифициалдық . Сіреспенiн даму жағдайлары : жаракаттын топырақпен ластануы , өліеттенген тін , анаэробтық жағдай .
Клиникалық көріністері . Жасырын кезені - 6-14 күн . Аурулардың шайнау бұлшық етінің тырысуы спазм ) , жұтудын киындауы , шуйде белiгi мен арка булшык етiнiн тырысуы ( дене бойы доға тәріздес опистотонус ) , барлық дене бұлшык етiнiн карысуы , әртүрлі тітіркендіргіштерге жезімталдықтың жоғарылауы байқалады . Экспресс - талдау ретінде - сіреспе таяқшасын табу үшін жағындылар мен таңбалы - жағындыларды жарыктык микроскопта карайды , ИФР - ны колдануға болады . Емдеуi . Сіреспеге карсы антитоксикалык сарысу немесе сiреспеге карсы адам иммундыглобулині колданылады . Алдын алуы . Сіреспеге қарсы белсенді иммунитет жасауға қоданылатын препарат - сіреспелік анатоксин . Жоспарлы вакцинацияланатын контингент - үш айлық балалар . Құрамына сіреспелік анатоксин кiретiн вакциналар : АКДС , АДС , секстаанатоксин .
Ботулизм - агзанын улануымен , тікелей ОЖЖ закымдалуымен сипатталатын жұқпалы ауру ) Морфологиясы . Грам оң таяқшалар , спора түзеді , перитрихтары бар . Субтерминальды спорасы бар таяқшаның түрі тенис ракеткасына ұқсайды . Ботулизм таяқшасының физиологиялық ерекшеліктері Облигатты анаэроб, Сапрофит . Дақылдандандыру . C.botulinum - катаң анаэроб . Ѳсу үшін қолайлы температура 28 ° -37 ° С , ортаның pH 7,2-7,4 болуы қажет . Қанды агарда майда мөлдiр , гемолизбен қоршалған колониялар түзеді . Жоғары бағаналы қант агарында ұлпа немесе жасымык дәндерi түрiнде өседі .
Топырак аркылы ботулизм таяқшасы тагамга тусiп , кебейiп экзотоксин бөледi . Инфекциянын таралу жолы - тагамдык . Инфекция таралуына консервілер ( саныраукулак , жеміс - жидек , сүт , балык консервілері ) жиi себепкер болады . Адамнан адамга ауру берiлмейдi . Инфекциянын берiлу жолы : тамак арқылы ( алиментарлы жол ) . Ботулизм токсині тағаммен бiрге ас токсин iшек кабырғалары арқылы сіңіріліп қанға таралады , ұзақ уақыт токсинемия тудырады . Токсин жүйке жасушаларымен байланысып , жүйке - бұлшықет синапстары арқылы импульстің берілуіне тосқауыл жасайды . Нәтижесінде көмей , кеңірдек , тыныс алу бұлшық еттерінің сал болуын туғызып , жұту , дем алу , дем шыгару фазаларына , көздің көру қабілетіне кедергі жасайды . Инкубациялық кезеңі 6–24 сағаттан 2-6 тәулікке дейін созылуы мүмкін . Инкубациялық кезең аз болған сайын , ауру ағымы ауырлайды . Ботулизмнің ерте клиникалық белгілері : аккомодацияның бұзылуы , көзге косарланып көріну , карашыктын ұлғаюы , жұтудың бұзылуы , афония . Ауру жедел басталады , бірақ дене қызбасы калыпта болады . Ботулизмнің әр түрлі клиникалық белгілері болуы мүмкін – асқазан - ішек жолының зақымданулары , көз көрудің немесе тыныс алу қызметінің бұзылуы . Бiрiншi жагдайда - ауыз қуысының кұрғауы , құсу , лоқсу , жүрек айнуы , диареямен басталады . Екінші жағдайда – көздің көру бұзылысымен ( науқас көзінің алдында “ тұман " тұрған сияқты деп айтуы мүмкін ) , қосарланып көрінуімен ( диплопия ) сипатталады . Негiзгi әдiстерi : бактериологиялык және биологиялық сынақ . Зерттелетін заттар : ас қалдықтары , кан , кұсык массасы мен шайынды сулар
Емдеуі . Ботулизмнің арнайы емі : А , В , Е токсиндеріне әсер ететін ботулинге карсы сарысулар немесе гомологиялы иммундыглобулин .
Алдын алуы . Ботулизмнің алдын алу шарасы - үй жағдайында консервілер және тағамдар дайындау технологиясын дұрыс сақтау . Ботулизмнің жұғу көзі болған тағамдар жеген , бірақ әлі ауырмаған адамдардың жедел профилактикасы үшін қолданылатын препарат : А , В , Е ботулинтоксиндеріне қарсы моновалентт сарысулардың қоспасы .


31. Венсан гингивостоматиті (фузоспирохетоз).Клиникасы. Инфекцияның жұғу көзі, жолдары мен механизмдері. Аурудың патогенезі. Зертханалық зерттеуге арналған материал және диагностикалау әдістері

Бұл альтерация көріністерімен сипатталатын қызыл иектің жедел қабынуы.Бұл ауру жалпы толық зеріттелмеген.Жаралы-Шірік гингивит катаральды қабыну бар негізінде дамиды.Аруға көбінесе ЖРВИ,баспа,грипп сияқты аурулармен сырқаттанған н/е суыққа , стресске шалдыққан иммуинитет нашарлаған жас адамдар шалдығады.Аталған жағдайда ауыз қуысының микрофлорасы өзінің потагенділігн жоғарлатады,әсіресе анаэробты микроорганизмдер-фузобактериялар және спирохеталар.Осы бактериялардың патогенетикалық маңызы гистолитикалық ферменттерімен байланысты: коллогеназа,протеиназа,гиалуронидаза, олар тіннің бұзылуына әкеледі .Шіріген тіндерде каталаза және супероксиддисмутаза ферменттерінің әсерінен бар оттегі жойылады да анаэробты жағдай туады да,тіннің бұзылуы әрі қарай жалғасады.Қызыл иектің басым бөлігі шіруі оның шеткі жағының деформациясына әкеледі,оның өз кезегінде пародонтты дамуына әкеп соғады.Сонымен қатар бактериялармен тіршілік ету барысында түзілетін май қышқылдары,гистолитикалық ферменттер,Lg A пртоеза ферменті имунды глобулиндерді,комплементті бұзып ауыз қуысының шырышты қабығының жергілікті имунитетін басады.Осы кезде басқада анаэробты микроорганизмдер көбейе бастайды.Венсан гингивостоматитінің дамуына ауыз қуысы гигенасы нашар болуы,тістік тастардың болуы,кариеспен бұзылған тістердің болуы,ақыл тістердің қиындатылып шығуы әсер етеді.Пациент тамақ ішуді , сөйлеуді қиындататын қызыл иекте ауру сезіміне шағым білдіреді.Дәрігердің қарауында қызыл иектің қызаруы, жаралар, шірік ошақтар, жұмсақ тіс жабындысының артуы, тістік тастардың болуы және ауызыдың жағымсыз иісі болады.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   39




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет