Molecular Biology of the cell клетканың молекулалық биологиясы Алтыншы басылым, І том
жүктеу/скачать 52,26 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ДНҚ-лигаза
| 5.10-су-
рет ). Эукариоттарда осы праймерлер, әдетте, 10 нуклеотидтен тұрады және қалыңқы тізбекте әрбір 100-200 нуклеотид сайын синтезделеді. РНҚ-ның химиялық құрылымы 1 тарауда келтірілді, ал ол 6 тарауда талқыланатын болады. РНҚ-ның тізбегі ДНҚ тізбегімен жұптаса алады және ДНҚ-РНҚ гибридтік қос тізбек түзе алады. Дәл осы принцип бойынша РНҚ праймерлері синтезделеді. РНҚ праймерлерінің 3’-OH ұшы болатындықтан ол ДНҚ полимеразасымен ұзартыла алады да, Оказаки фрагменттеріне бастама береді. Әр Оказаки фрагментінің синтезі ДНҚ-по- лимераза ферменті келесі фрагментпен байланысқан РНҚ праймеріне жеткен кезде тоқтайды. Қалыңқы тізбекте ДНҚ-ның ұзын үздіксіз тізбегін синтездеу үшін арнайы репарациялық механизм ескі РНҚ праймерлерін жаңа ДНҚ-мен алмастырады. Кейін, ДНҚ-лигаза атты фермент жаңа фрагменттің 3’-ұшын келесі фрагменттің 5’- ұшымен байланыстырады ( 5.11- және 5.12-суреттер ). ДНҚ РЕПЛИКАЦИЯСЫНЫҢ МЕХАНИЗМДЕРІ 303 Репликация неге жойылатын РНҚ праймерлерінің орнына жоюды қажет етпейтін ДНҚ праймерлерін қол- данбайды? Өзін-өзі түзейтін полимераза тізбектерді de novo бастай алмайтындығы кері мағына тудырады: жаңа тізбекті бастайтын фермент өзін түзетуде мұқият бола алмайды. Сондықтан, Оказаки фрагменттерін синтездейтін фермент, салыстырмалы түрде, мұқият құрылмаған тізбек синтездейді (10 5 нуклеотидтерде 1 қате). Егер, соңғы өнімде қате мөлшері 5%-ға дейін төмендесе (мысалы, әр 200 нуклеотидте 10 қате), онда толық геном ауқымында барлық қате- лердің мөлшері организмге өте қауіпті бола алады. Сонымен, ДНҚ тізбектерінің ор- нына РНҚ праймерлерін қолдану клеткаға артықшылық береді: праймер құрамындағы рибонуклеотидтер (ДНҚ-РНҚ гибридтері) осы тізбекке «күмәнді» деген дәреже береді де, оның түзетілуін қоздырады. Клетканың репарациялық жүйесі РНҚ праймерлерін комплементарлы ДНҚ тізбегі бойында алмастырады да, ДНҚ-ның нақты қос тізбегін түзеді. Арнайы белоктар репликативтік айыр алдында ДНҚ-ның қос тізбекті спиралін тарқатуға көмектеседі ДНҚ синтезінің жалғасуы үшін ДНҚ-ның қос тізбегі репликативтік айыр алдында тарқатылу қа- жет. Дегенмен, ДНҚ-ның қос тізбегі өте тұрақты құрылым және пробиркада екі ДНҚ тізбегін ажы- рату үшін қайнаған судың температурасы қажет. жүктеу/скачать 52,26 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|