Molecular Biology of the cell клетканың молекулалық биологиясы Алтыншы басылым, І том

-сурет ). Осындай компле- ментарлық жұптасу негізінде жұп негіздер

жүктеу/скачать 52,26 Mb. Pdf көрінісі бет 200/330 Дата 27.09.2022 өлшемі 52,26 Mb. #40449

Бұл бет үшін навигация:

• 4.5-сурет ). 4.4-сурет. ДНҚ-ның қос тізбекті спираліндегі комплементарлы жұп негіздер.

4.4-сурет ). Осындай компле- ментарлық жұптасу негізінде жұп негіздер қос спиральда энергиялық тұрғыдан ең  ұтымды жағдайда бірігеді. Осы қалыпта қос спиральдағы нуклеотидтер арасы бірдей  қашықтық түзеді және қант-фосфаттық қаңқадағы қалдықтар тұрақты қашықтықта  орналасады. Жұптасудың эффективтілігін арттыру мақсатында қант-фосфаттық қаңқа  бірін-бірі айналып орналасады және спиральдағы әрбір айналымда он нуклеотид қал- дықтары орналасады ( 4.5-сурет ). 4.4-сурет.  ДНҚ-ның қос тізбекті спираліндегі  комплементарлы жұп негіздер. Азоттық негіз- дердің пішіні мен химиялық құрылысы сутектік  байланыстардың тек А мен Т және Ц мен Г  арасында түзілуіне ғана мүмкіншілік береді.  (2.3-панельді қараңыз). А мен Т арасында екі, ал  Ц мен Г арасында үш сутектік байланыс түзіледі.  Азоттық негіздер осы жолмен жұптасуы олар  орналасқан екі тізбек бір-біріне антипараллель  болған жағдайда ғана мүмкін болады.  Қос спираль құрамындағы әрбір негіз- дерінің мүшесі спираль құрамындағы екі  тізбек бір-біріне антипараллель болған  жағдайда ғана бір-біріне сай келеді. ДНҚ  молекуласының жұптық негіз құруының  талабына ДНҚ-ның әр тізбегінің құра- мындағы нуклеотидтер тізбегінің екінші  тізбектегі нуклеотидтерге нақты комплиментарлы болатынын жатқызуға болады.  ДНҚ құрылымы тұқым қуалау механизмін ұсынады ДНҚ құрылымының ашылуы тұқым қуалаудың негізгі екі сұрағына жауап берді. Бірін- шісі, организмді анықтайтын ақпарат қалай және қандай химиялық күйде болады? Екін- шісі, осы ақпарат қалай дупликацияланады және ұрпақтан ұрпаққа қалай көшіріледі?  Бірінші сұрақтың жауабы ДНҚ-ның төрт түрлі бірліктен тұратын ұзын сызықты по- лимер болатындығынан шығады.  Екінші сұрақтың жауабы ДНҚ-ның қостізбекті құрылымдық табиғатынан шығады:  әр тізбектегі нуклеотидтер басқа тізбектің нуклеотидтеріне комплементарлы болатын- дықтан әр тізбек матрица  ретінде қолданыла алады. Егер әр тізбекті S және S’ деп  белгілесек, S тізбек S’ тізбектің синтезі, ал S’ тізбек S тізбегінің синтезіне бастама бола  ДНҚ ҚҰРЫЛЫМЫ МЕН ФУНКЦИЯСЫ жүктеу/скачать 52,26 Mb. Достарыңызбен бөлісу: