Н. К. Кибатаева педагогика ғылымының



Pdf көрінісі
бет9/22
Дата19.01.2017
өлшемі4,54 Mb.
#2235
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   22
Тема  и  Идея 
праздника это не одно и тоже. Тема обычно 
известна  детям  либо  за  долго  до  праздника, 
либо в самом его начале, а идея это тот вы-
вод,  к  которому  должны  прийти  участники 
праздника. 
2 часть работы над сценарием 
При составлении сценария особое вни-
мание обращается на его сюжетСюжет это 
действие,  которое  развивается  в  ходе  праз-
дника. Сюжет, а значит и весь праздник, ста-
новится  особенно  ярким  и  увлекательным, 
когда  действию  есть  противодействие.  В 
борьбе добра и зла особенно ярко вырисовы-
вается идея праздника. Различные приключе-
ния,  участниками  которых  становятся  дети, 
делают  сюжет  увлекательным,  побуждают 
всех  ребят  включаться  в  действие.  Именно 
благодаря  этому  они  из  зрителей  превра-
щаются в действующие лица утренника
Когда сюжетная линия намечена,  мож-
но  приступить  к  подбору  литературно-худо-
жественного материала и разработке компо-
зиции,  т.е.  реализации  конфликта,  развитие 
сюжета в сценическом действии. 
Композиция  это  организация  дейст-
вия.  В  сценарии  должно  быть  четкое  на-
чало, основная часть и финал. Завязка празд-
ника  важное  условие  его  успеха.  Это  может 
быть  мажорная  песня,  поэтическая  заставка, 
сюрпризное  действие  (появление  персонажа 
или предмета), свето и звукоэффекты и др.  
Прекрасным  организующим  началом 
является  музыка,  поэтому  дети  на  праздник 
обычно  входят  под  музыку.  К  основной 
части  сценария  предъявляются  следующие 
требования:  строгая  логичность,  нарастание 
действия, законченность каждого отдельного 
эпизода,  контрастность  построения,  смена 
действия 
участников 
праздника. 
При 
разработке  сценария  необходимо  тщательно 
продумать  кульминацию  и  развязку  – 
финал
Финал  любого  мероприятия  должен 
быть  продуман.  Он  не  должен  быть  размы-
тым,  иначе  у  участников  торжества  может 
возникнуть ощущение не завершенности  ут-

 
63 
     
 
ренника,  а  это  может  испортить  общее  впе-
чатление. Так  уж повелось все родители хо-
тят  сфотографировать  своего  ребенка  с  Де-
дом  Морозом  или  Бабой  Ягой,  после  утрен-
ника,  когда  герои  попрощались  с  детьми  и 
«уехали  к  другим  детям»,  здесь  происходит 
нарушение финала. Для этого прощание с ге-
роями должно произойти после съемок, либо 
деликатно объяснить родителям, что артисты 
устали и уже сменили свои костюмы. 
После  проведения  мероприятия  насту-
пает  последний  4  этап  –  этап  подведения 
итогов и анализа результатов. Этому этапу 
часто уделяется мало внимания, а между тем 
он очень важен.  
Во-первых, по окончанию мероприятия 
необходимо привести в порядок территорию, 
на которой оно происходило.  
Во-вторых  убрать  аппаратуру,  рекви-
зит,  декорации,  костюмы  (часто  их  берут  в 
аренду).  Затем  наступает  момент  обсужде-
ния и анализа проведенной программы. В хо-
де  этого  обсуждения  необходимо  выяснить, 
была ли достигнута поставленная цель, какие 
ошибки  были  допущены,  или  наоборот,  что 
нового и интересного было достигнуто, при-
обретен  ли  позитивный  опыт.  В  нашем  дет-
ском  саду  существует  хорошая  традиция за-
крепления  праздничных  впечатлений  на  му-
зыкальных  занятиях.  Так  после  Наурыз  – 
Мейрамы  или  Новогоднего  утренника  дети 
приходят  еще  нарядный  музыкальный  зал. 
Педагог  предлагает  детям  вспомнить  самые 
яркие,  запомнившиеся  моменты,  поделиться 
своими впечатлениями и исполнить по жела-
нию  полюбившиеся  песни  и  танцы,  игры, 
стихи,  хороводы  и  драматизации.  Некото-
рые  выступления  повторяются  2-3  раза  со 
сменой  исполнителей,  что  бы  каждый  ребе-
нок  мог  себя  почувствовать  в  роли  его  же-
ланного  героя.  Все  это  помогает  глубже  по-
чувствовать  содержание  праздника.  Сохра-
нить на долго о нем хорошие воспоминания
Праздник  окончен,  но  праздничные 
впечатления  еще  долго  живкт  в  памяти  де-
тей.  Они  делятся  ими  со  своими  товарища-
ми,  воспитателями,  родителями,  отражают 
их в своих рисунках, играх, лепке. Часто де-
ти  не  участвовавшие  на  утреннике  в  каком-
нибудь номере, изъявляют желание включит-
ся  в  него;  повторение  праздника  проходит 
почти полностью, а гостями бывают сотруд-
ники  детского  сада  или  дети  из  других 
групп.  Нередко  воспитанники  детского  сада 
по  прошествии  многих  лет  вспоминают  о 
праздниках в детском саду и о своем участии 
в них. 
 
 
ТЕХНОЛОГИЯ САБАҒЫНДА АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯНЫ ҚОЛДАНУ 
 
Мадетхан Х., 
Қобда ауданы Қобда гимназиясының технология пәні мұғалімі 
Назаров С., 
Әйтеке би ауданы Северный орта мектебінің технология пәні мұғалімі 
 
«Мұғалім білімін үздіксіз көтеріп отырғанда ғана мұғалім, ал оқуды
іздеуді тоқтатса, мұғалімдігі де жойылады»  
 Ұлы педагог Ушинский 
 
«Қазақстанның  тәуелсіз  мемлекет  ре-
тінде  қалыптасуы  орта  білім  беру  жүйесінің 
дамуымен  тығыз  байланысты.  Қай  халық-
тың, қай ұлттың болсын толығып өсуіне, ру-
хани  әрі  мәдени  дамуына  басты  ықпал  жа-
сайтын тірегі де, түп қазығы да мектеп. Білім 
берудің ұлттық моделіне көшкен қазіргі мек-
тепке  ойшыл,  зерттеуші,  тәжірибелік  қыз-
метте педагогикалық үйлестіруді шебер мең-
герген іскер мұғалім қажет екендігі аз айты-
лып  жүрген  жоқ.  Қазіргі  уақыттағы  білім 
беру қызметкерлерінің алдында тұрған басты 
мақсат-еліміздегі  білім  беруде  халықаралық 
деңгейге  көтеру  және  білім  сапасын  көтеру, 
жеке  тұлғаны  қалыптастыру,  қоғам  қажет-
тілігін  өтеу,  оны  әлемдік  білім  кеңістігіне 
кіріктіру болмақ.  
Заман талабына сай көштен қалмай қа-
зіргі таңда педагогтан өз пәнінің терең білгі-
рі  ғана  болу  емес,  теориялық,  нормативтік-

 
     
 
64 
құқықтық, 
психологиялық-педагогикалық, 
дидактикалық  әдістемелік  тұрғыдан  сауатты 
және  ақпараттық  компьютерлік  технология 
құралдарының  мүмкіндіктерін  жан-жақты 
игерген  ақпараттық  құзырлығы  қалыптасқан 
маман  болуын  талап  етуде.  Оқыту  техноло-
гиясы  мен  әдістеме  ғылымы  бір-бірімен  ты-
ғыз  байланысты.  Әдістеме  ғылымы  «Нені 
оқыту керек?», «Не үшін оқыту керек?», «Қа-
лай  оқыту  керек?»  деген  сұрақтарға  жауап 
іздесе, оқыту технологиясы «Қалай нәтижелі 
оқытуға  болады?»  деген  мәселенің  шешімін 
іздейді.  Олардың  мақсаты  бір,  яғни  оқы-
тудың  тиімді  жолдарын  қарастыру.  Оқыту-
дың тиімді  жолдары оқытудың әртүрлі әдіс-
тері арқылы анықталады. 
Ақпараттық  технологиялардың  бірі 
интерактивтік  тақта,  мультимедиялық  және 
он-лайн сабақтары. 
Қорыта  айтқанда,  жаңа  ақпараттық 
технологияларды  сабақта  қолдану  келесі 
нәтижелерге жеткізеді: 
1.  Оқушыларға  еркін  ойлауға  мүмкіндік 
береді; 
2. Тіл байлығын дамытады
3.  Өз  ойын  жеткізуге,  жан-жақты  ізденуге 
үйретеді; 
4.  Шығармашылық  белсенділігін  арттырып, 
ұжымда бірігіп жұмыс істеуге тәрбиелейді. 
5.  Өз  бетімен  білім  алатын,  ақпараттық 
технологияларды  жақсы  меңгерген,  білімді 
жеке тұлғаны қалыптастырады. 
Сондықтан  әр  бір  мұғалім  күнделікті 
сабағына  өмір  талабына  сай  дайындалып 
ақпараттық-коммуникациялық  технология-
ларды кеңінен пайдалануы тиіс. Бүгінгі  таң-
да  білім  берудің  әр  түрлі  нұсқадағы  маз-
мұны,  құрылымы,  ғылымға  және  тәжірибеге 
негізделген жаңа идеялар, жаңа технологиял-
ар  бар.  Сондықтан  оқытудың  ақпараттық-
коммуникациялық  технологиясы-білімді  жа-
ңаша беру  мүмкіндіктерін жасау, білімді  қа-
былдау,  білім  сапасын  бағалауы,  оқу  тәр-
биесі  үрдісінде  оқушының  жеке  тұлғасын 
жан-жақты  қалыптастыру  үшін  бойында  ақ-
параттық  мәдениетті,  сауатты  адам-ақпа-
раттың қажет кезін сезіну, оны табу, бағалау 
және  тиімді  қолдану  қабілетін  арттыру  ке-
рек.  Ақпараттық  әдістемелік  материалдар 
коммуникациялық  байланыс  құралдарын 
пайдалану  арқылы  білім  беруді  жетілдіруді 
көздейді. Мультимедиялық  оқулықтар бірін-
шіден  оқушылардың  қызығушылығын  арт-
тырады,  екіншіден  зейін  қойып  көрумен  қа-
тар  түсінбеген  жерлерін  қайта  көруге,  тың-
дауға  және  алған  мағлұматты  нақтылауға 
мүмкіндік  береді,  сонымен  қатар  оқушының 
білім  алу  кезеңінде  оқу  іс-әрекетіне  бел-
сенділігін арттыра түседі. 
Білім  болашақ  бағдары,  кез-келген  оқу 
орынның басты міндеттерінің бірі жеке тұл-
ғаның құзіреттілігін дамыту. Ақпараттық құ-
зыреттілік  бұл  жеке  тұлғаның  әртүрлі  ақ-
паратты  қабылдау,  табу,  сақтау,  оны  жүзеге 
асыру  және  ақпараттық-коммуникациялық 
технологияның  мүмкіндіктерін  жан-жақты 
қолдану қабілеті. Ол оқу нәтижесінде өзгер-
мелі  жағдайда  меңгерген  білім,  білік,  дағ-
дыны тәжірибеде қолдана алу қабілеті болып 
табылатын  жаңа  сапа.  Ақпараттық  техноло-
гияларды  педогогикалық  тұрғыдан  дұрыс 
пайдалана  білу  оқушының  сабаққа  деген 
қызығушылығы артып, сабаққа деген ынтасы 
оянады,  өз  бетімен  жұмыс  істеуге,  дебат 
ұйымдатыруға,  проблемалық  сұрақтарға  жа-
уап  беруге,  өмірмен  байланыстыруға  еркін 
де кең мүмкіндік береді. 
Ал,  оқытушы  үшін  де  маңызы  өте  зор, 
ол  мына  жетістіктермен  ерекшеленді:  мұға-
лім үздіксіз ізденіс үстінде жүреді, жеке тұл-
ғаны  қалыптастырудағы  жауапкершілігі  ар-
тады, инновациялық технологияларды қолда-
ну  іскерлігі,  әдіс-тәсілі  артады,  жас  маман-
дардың қызығушылығын туындатады, интер-
нетке  кіру  жүйесі  арқылы  әлемдік  деңгейде 
іс-тәжірибе  алмасуды  қалыптастырады  және 
оқытудың түрлі әдіс тәсілдерін игеруге қолы 
жетеді,  оқытушының  сабақты  қызықты, 
жүйелі түрлендіріп өткізуге машықтанады. 
Мұғалім оқушы білімін бағалауды ком-
пьютерге жүктейді. Бұл бағалау көрсеткіште-
рінің нақты, дәл болуын қамтамасыз етеді.  
2. Оқушы жеке жұмыс жасайды.  
3.  Мұғалім  сыныптағы  оқушылардың 
жағдайын  толық  көріп,  әрбір  оқушының 
қабілетіне  қарай  онымен  жеке  жұмыс 
жасауға мүмкіндігі ашылады.  
Сонымен  қатар  пәндерді  оқыту  әдісте-
месіне  интернет  жүйесін  қосу  сапалы  білім-
нің  қайнар  көзі  болар  еді.  Интернет  жүйесі 
ар-қылы  оқыту  оқушылардың  өзара  ақпарат 
алмасуын  мүмкін  етеді,  танымдық  қызметін 
арттырады,  білім  алуға  қызығушылық  ұлға-
йып,  өз  бетінше  ізденуге  ұмтылдырады. 

 
65 
     
 
Оқушылардың  мұндай  қабілеттерін  ашып, 
танымдық іс-әрекетін қалыптастыратын әри-
не, мұғалім екені даусыз. Оқытудың бұл жү-
йелерінде  мұғалім  тек  басшылық  жасайды 
әрі  ұйымдастырушы,  бағыттаушы  рөлінде 
болады.  Ақпараттық  ортада  жұмыс  жасау 
үшін  кез  келген  педагог  өз  ойын  жүйелі 
түрде  жеткізе  алатындай,  коммуникативті 
және  ақпараттық  мәдениеті  дамыған,  инте-
рактивтік  тақтаны  пайдалана  алатын,  Он-
лайн режимінде жұмыс жасау әдістерін мең-
герген мұғалім болуы тиіс. Қазіргі заман та-
лабы  оқушыларды  бастауыш  сыныптан  бас-
тап,  ақпаратты  коммуникативті  технология-
сын  пайдаланудың  тиімділігімен  таныстыру 
керек. Ол үшін ұстаз компьютерлік техноло-
гияларды  жетік  меңгеруі  керек.Әрбір  мұға-
лім компьютерлік технологияларды пайдала-
ну  үрдісін  тұтас  қарастыруға  үйреніп,  сан-
алуан  байланыстарды,  бәлкім,  «сәтсіздіктің» 
және  т.б.себептерін  ашуға  ұмтылады.Ана 
тілі,  қазақ  тілі,  дүниетану  пәндері  үшін  тест 
жұмыстарын  орындау  барысында  оқушылар 
уақытын үнемдеуге өте тиімді. 
АКТ  бастауыш  сыныптарда  қайталау 
сабағында,  өзін-өзі  тексеру  барысында,  тест 
жұмыстарын  жүргізуде  үйден  оқулықта  бе-
рілген  тапсырмаларды  өздері  жазып-сызып 
дайындап ақ қағаз бетіне шығарып келеді де, 
тек жауаптарына ойлануына мүмкіндік туғы-
зады.  Мысалы  сурет,  еңбек  сабағында  гео-
метриялық  фигуралардан  үй,  құстың  ұясы 
т.б. тапсырмаларды орындау керек болса, ба-
ла  оны  сызып  жатпай  дайын  түрде  фигура-
ларды  ақ  қағаз  бетіне  түсіріп  алуына  мүм-
кіндік  туғызады.Компьютер  арқылы  ақ  қа-
ғазға  дайындап  шығарып  келеді  де,  бояу, 
қию жұмыстарын  аяқтап тиісті бағасын ала-
ды. АКТ бастауыш сыныптарда үнемі пайда-
лана бермейді бала үшін зиянды жақтарында 
мұғалімнің  ескергені  жөн.  Заман  талабына 
сай ашық сабақтар беру барысында көрнекі-
ліктерді  интерактивті  тақтамен  көрсетуге 
тиімді.  Мұғаліммен  оқушының  арасындағы 
жұмысын  жеңілдетіп,  баланың  ойлануына, 
көзбен  көріп,қолмен  ұстап  нәтижеге  жетеді. 
Баланың  сауатты  жазуына  көмегін  береді. 
Жіберген қатесін көзбен көріп,қолмен жазып 
түзете  білуге  үйретеді.  Мен  өз  сыныбымда 
АКТ  тиімді  пайдалана  отырып,  көптеген 
нәтижеге, жетістіктерге қол жеткізедi. 
Білім  болашақ  бағдары,  кез-келген  ма-
ман даярлайтын оқу орынның басты міндет-
терінің  бірі  жеке  тұлғаның  құзіреттілігін 
дамыту. Ақпараттық құзіреттілікті қалыптас-
тырудың  басты  мақсаты  оқушыларды  ақпа-
ратты  беру,  түрлендіру  және  оны  қолдану 
білімдерімен қаруландыру, олардың компью-
терлік  технологияны  өз  қызметтеріне  еркін, 
тиімді пайдалана алу қабілеттерін қалыптас-
тыру.  Қазіргі  заман  талабына  сай  адамдар-
дың  мәлімет  алмасуына,  қарым-қатынасына 
ақпараттық-коммуникациялық  технология-
лардың  кеңінен  қолданысқа  еніп,  жылдам 
дамып келе жатқан кезеңінде ақпараттық қо-
ғамды  қалыптастыру  қажетті  шартқа  айна-
лып отыр.  
Ақпараттық  қоғамның  негізгі  талабы 
оқушыларға  ақпараттық  білім  негіздерін 
беру,  логикалық  ойлау-құрылымдық  ойлау 
қабілеттерін  дамыту,  ақпараттық  техно-
логияны пайдалану дағдыларын қалыптасты-
ру  және  оқушы  әлеуметінің  ақпараттық 
сауатты  болып  өсуі  мен  ғасыр  ағымына 
бейімделе білуге тәрбиелеу, яғни ақпараттық 
қоғамға  бейімдеу.  Ақпараттық-коммуника-
циялық  технологияны  дамыту  білім  берудің 
бір  бөлігі.  Соңғы  жылдары  заман  ағымына 
сай күнделікті сабаққа компьютер, электрон-
дық  оқулық,  интерактивті  тақта  қолдану 
жақсы  нәтиже  беруде.  Білім  беру  жүйесі 
электрондық  байланыс,  ақпарат  алмасу, 
интернет,  электрондық  пошта,  телеконфе-
ренция, On-line сабақтар арқылы іске асыры-
луда. Бүгінгі күні инновациялық әдістер мен 
ақпараттық  технологиялар  қолдану  арқылы 
оқушының  ойлау  қабілетін  арттырып,  ізде-
нушілігін  дамытып,  қызығушылығын  туды-
ру,  белсенділігін  арттыру  ең  негізгі  мақсат 
болып айқындалады.  
Әсіресе  қашықтан  оқыту  жүйесі  жедел 
қарқынмен  дамуда,  бұған  бірнеше  фактор-
лар,  ең  бастысы  білім  беру  мекемелерінің 
қуатты  компьютер  техникасымен  қамты-
луы,  оқу  пәндерінің  барлық  бағыттыры 
бойынша  электрондық  оқулықтар  құрылуы 
және Интернеттің дамуы мысал бола алады.  
Пайдаланылған әдебиеттер: 
1.  Қазақстан  Республикасының  «Білім 
туралы» Заңы 
2.  “Болашақтың  іргесін  бірге  қалаймыз” 
Н.Ә.Назарбаевтың 
Қазақстан 
халқына 
Жолдауы, 2011 жыл  

 
     
 
66 
3.  Қазақстан  Республикасы  білім  беруді 
дамытудың  2011-2020  жылдарға  арналған 
мемлекеттік бағдарламасы 
 
 
 
 
ЖЕКЕ ТҰЛҒАНЫ ҚАЛЫПТАСТЫРУДА ЖАҢА ПЕДАГОГИКАЛЫҚ 
ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ПАЙДАЛАНУ 
 
Мухаева С.Г., 
№31 қазақ орта мектебінің бастауыш класс мұғалімі 
 
Тәуелсіз  ел  тірегі  білімді  ұрпақ  десек, 
жаңа  дәуірдің  күн  тәртібінде  тұрған  мәселе 
білім  беру,  ғылымды  дамыту.  Өркениет  біт-
кеннің  өзегі,  ғылым,  тәрбие  екендігіне  еш-
кімнің таласы жоқ. Осы орайда білім ордасы 
мектеп,  ал  мектептің  жаны  мұғалімдердің 
басты  міндеті  өз  ұлтының  тарихын, 
мәдениетін, тілін қастерлей және оны жалпы 
азаматтық деңгейдегі рухани құндылықтарға 
ұш-тастыра білетін тұлға тәрбиелеу. Ұлттық 
жоспар  білім  сапасын  жетілдірудің  негізгі 
бағдары.  Бала  яғни  оқушы  мектепке  келген 
кезде  оқу  ісіне  өзінше  қызықтыратын  және 
оқушының  қабілетін  арттыратын  жағдай 
туғызу керек. Бала яғни оқушы мектепке ке-
луге асыға да, ынталана келу керек. Сол ын-
таны  жойып  алмай  ілгерілету  үшін  мұғалім 
әр түрлі технологияларды басшылыққа алып 
қолдана білу шарт.  
Жаңа  технологиялардың  басты  міндеті 
оқушының  оқу-танымдық  әрекетін  жандан-
дыра отырып, алға қойған мақсатқа толықтай 
жету  болып  табылса,  педагогикалық  техно-
логия  кәсіптік қызметтің  ерекше  түрі  болып 
есептеледі.  Оқытудың  жаңа  технологияла-
рын меңгеру мұғалімнен орасан зор іскерлік 
пен  шығармашылыққа  негізделген  ізденіс-
терді  қажет  етеді.  Осындай  мақсат  көздеген 
жүйелі  ізденістер  мұғалімнің  жаңа  техноло-
гияны  меңгеріп,  инновациялық  жетілуіне 
әкеледі. 
Жаңа  педагогикалық  технологиямен 
жұмыс істеу үшін төмендегідей алғышарттар 
керек; оқу үрдісін интенсивтендіруді жаппай 
қолға алу, оқушылардың сабақтастығын бол-
дырмау  шараларын  кешенді  түрде  қарасты-
ру,  оның  ғылыми-әдістемелік,  оқыту  әдісте-
мелік,  ұйымдастырушылық  себептеріне  үне-
мі  талдау  жасап,  назарда  ұстау,  білімді  дең-
гейлеп  беру  технологиясын  игеру  арқылы 
оқушыларға  білімді  мемлекеттік  стандарт 
деңгейінде игертуге қол жеткізу, оқу үрдісін 
ізгілендіру мен демократияландыруды үнемі 
басшылыққа алу. 
Жаңа  технологиялардың  педагогика-
лық негізгі қағидалары: 
-Балаға ізгілік тұрғысынан қарау; 
-Оқыту мен тәрбиенің бірлігі; 
-Баланың  танымдық  күшін  қалыптастыру 
және дамыту; 
-Баланың  өз  бетімен  әрекеттену  әдістерін 
меңгерту; 
-Баланың  танымдық  және  шығармашылық 
икемділігін дамыту; 
-Әр 
оқушыны 
оның 
қабілеті 
мен 
мүмкіндігіне орай оқыту; 
-Барлық  оқушылардың  дамуы  үшін  жүйелі 
жұмыс істеу; 
-Оқу үрдісін оқушының сезінуі. 
Жаңа  педагогикалық  технологияны 
меңгеру  барысында  оқыту  міндеттері  жаңа-
ша  сипат  алады.  Олар:  педагогикалық  қыз-
меттің өзекті мәселелерін білу, оқу бағдарла-
масының түрлендірілген нұсқауларын қарас-
тыру, оқу модулін құрастыру, оқу жобалары-
ның  мазмұнын  анықтау,  әр  оқушыға  арнал-
ған  тапсырмалар  құрастыру,  оқушылардың 
жаңа материалдарды меңгеруі бойынша дең-
гейленген  жаттығулар  жүйесін  жасау,  оқу 
әрекетінің бағалау көрсеткіштерін анықтау. 
Педагогикалық  технологияны  игеруге 
қойылатын жаңа міндеттерді меңгеру оқыту-
дың ең жоғары нәтижесіне жетуге мүмкіндік 
беретін оқу-тәрбие үрдісін ұтымды әрі үйле-
сімді  жобалап,  ұйымдастырып  басқаруды 
жүзеге  асыруға  тікелей  байланысты.  Жаңа 
технология  үрдістерінің  талабы  оқушыларға 
білім беруде белгіленген мақсатқа жету, оқу-
шылардың іс-әрекеті арқылы ойлау дағдыла-
рын,  оқу-танымдық  іс-әрекетін  қалыптасты-
рады. 
 

 
67 
     
 
Сын тұрғысынан ойлау технологиясы 
Сыни тұрғыдан ойлау көңілге қонымды 
дәлелге ұмтылады. Сыни тұрғыдан ойлайтын 
адам  мәселені  шешудің  жолын  өзі  іздеп 
табады да, сол шешімдерді негізі бар, саналы 
дәлелдермен нақтылай түседі.  
Ақпарат  сыни  тұрғыдан  ойлаудың 
соңғы  емес,  бастапқы  пункті  болып 
табылады.  Білім  адамның  сыни  ойлауы 
онсыз  мүмкін  болмайтын  дәлелдеме-лерді 
тудырады.  
Кейбір  оқушылар  өздерінің  үйренген-
дерін  көп  есіне  сақтай  алмайды.  Сондықтан 
оларға  ескіден  жаңаға  жол  салу  керек. 
Дегенмен  де  мұғалімнің  жұмысы  тек  сыни 
тұрғыдан ойлауға шектеліп қалмайды. Сыни 
тұрғыдан  ойлау  өзіндік  және  жеке  ой-лау 
болып табылады.  
Ал  сабақ  сыни  тұрғы-дан  ойлау 
принциптеріне  негізделетін  болса,  әркім  өз 
ойлары  мен  пікірлерін  және  бағалауларын 
басқалардан  тәуелсіз  құратын  болады.  Біз 
үшін  басқа  біреу  сыни  ойлай  алмайды,  біз 
барлығын  өзіміз  үшін  жасаймыз.  Өз 
бастарымен  жұмыс  істеп,  ең  қиын  деген 
мәселені өзі шеше алулары үшін оқушыларға 
жеткілікті түрде бостандық берілуі керек. 
Д.Б.Эльконин – В.В.Давыдовтың дамыта 
оқыту технологиясы 
Дамыта  оқытудың  В.В.Давыдов  жаса-
ған  жүйесінің  көзделген  мақсаттарына  жету 
тек  баланың  белсенділігіне  байланысты.  Да-
мыта оқыту технологиясы күрделі құрылым-
ды,  біртұтас  педагогикалық  жүйе.  Оның  нә-
тижесінде  әр  оқушының  өзін-өзі  өзгертуші 
субъект дәрежесіне көтерілуі көзделіп, оқыту 
барысында  соған  лайық  жағдай  жасалады. 
Дамыта  оқытудың  дәстүрлі  оқытудан  айыр-
машылығы:  көздеген  мақсатында,  мәнінде, 
мазмұнында дамытушылардың негізгі факто-
рында.  
Мұғалімнің  рөлі  мен  атқаратын  қыз-
метінде, әдіс-тәсілінде, т.б. Дамыта оқыту са-
бақтың  қызықты  да  тиімді  түрде  өтуінің  ар-
қауы болып табылатын, алдағы уақытта оны 
бұданда терең білім жолдары күтіп тұрғанын 
сездіретін  оқытудың  пәрменді  әдісі.  Дамыта 
оқыту үдерісінде оқушы оқу әрекетімен шұ-
ғылданып,  теориялық  ойлауға  икемделеді, 
білімді  өзі  меңгеруге  мүмкіндік  алады.  Да-
мыта  оқытуда  баланың  ізденушілік-зерттеу-
шілік  әрекетін  ұйымдастыру  басты  назарда 
болады. 
Деңгейлеп саралап оқыту 
Мұғалімнің  де,  оқушының  да  белсенді 
шығармашылық қызметін дамытады. 
Деңгейлеп саралауда оқушының: 

 
Сабаққа қызығушылығы артады; 

 
Жеке қабілеті айқындалады; 

 
Өз бетімен жұмыс істеуге үйренеді; 

 
Даму мониторингі айқын көрінеді

 
Нақты өз деңгейінде бағаланады. 
Оқушыны  деңгейге  бөліп  оқыту  үшін 
сабақ  жаңаша  жоспарланады.  Оқушыларға 
деңгейлік тапсырмалар беру арқылы сан түр-
лі жұмыс жүргізіледі. Оқушының алған білі-
мін  жүзеге  асыра  алатындығы  тексеріледі. 
Өз  бетімен  жұмысты  орындауға,  бейімділігі 
бақылауға алынады.  
Қорытындысында  деңгейлік  тапсырма-
лар арқылы жұмыс жасаудың тиімділігі бай-
қалады.  Оқушының  белсенділігі  мен  іскер-
лігі  артып,  шығармашылыққа  ұмты-лады. 
Деңгейлік оқыту барысында біліктілікке же-
теді. Деңгейлеп оқыту оқылатын ақпараттың 
азаюы арқылы емес, оқушыларға қойылатын 
талаптардың әртүрлілігі арқылы жүзеге асы-
рылады.  Деңгейлеп  оқыту  технологиясының 
мақсаты әрбір оқушы өзінің даму деңгейінде 
оқу материалын меңгеруін қамтамасыз ету. 
Қазіргі кезеңгі қоғам талабына сай оқы-
туда  жаңа  технологияны  пайдалана  отырып, 
оқушылардың оқу-танымдық іс-әрекетін бел-
сендірудің  шығармашыл  әлеуетін  көтерудің 
маңызы  зор.  Жаңа  педагогикалық  техноло-
гия  арқылы  оқыту  барысында  оқушыларды 
тұлға  ретінде  қалыптастыруға  бірден-бір 
әсер  етеді.  Мұғалім  мен  оқушылар  бірлесіп 
оқи отырып, субъект – субъект ретінде бола-
ды.  Мұғалімнің  рөлі  көбінесе  оқу  үрдісін 
ұйымдастырушы  топ  басшысы,  оқушылар-
дың ынта-ықыласын белсенді етуші қалпын-
да  көрінеді.  Жаңа  технология  оқушылардың 
өз  өмір  тәжірибесіне,  біліміне  сүйенулеріне 
негізделген.  
Сондықтан  да  олар  ынтымақтас-тық 
педагогикасының  жүзеге  асуына,  бірле-сіп 
«әрекет  етуге»,  сабақта  жайлы  да  жағым-ды 
психологиялық  жағдай  орнауына  мүмкін-ік 
жасайды. Оқыту нәтижесі оқушылардың бір-
бірімен  байланыс  бірлігінен  көрініп,  оқу-
шылар оқу нәтижесінде бір-бірінің жауапты-
лығын сезінеді.  

 
     

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   22




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет