Қоңырбаева С. «Қазақ аруы» арнайы курсы. Оқу құралы



Pdf көрінісі
бет15/97
Дата05.04.2023
өлшемі1,85 Mb.
#79596
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   97
Кайкаустың «Қабуснамасы» жеткен. Бұл аса бағалы 
педагогикалық туынды. Кайкаустың 63 жасында өз ұлы 
Гиланшахқа арнап жазған үгіт-насихат кітабы. Біздің 
бабаларымыздың бұл кітапты оқығанына «Бұрынғы өткендер 
араб, парсы, шағатай, татар тілінде сусындаса, бүгінгі ұрпақ ана 
тілінде оқуға тұңғыш рет мүмкіндік алып отыр» - деген 
алғысөздегі пікір куә. Демек, қазақ отбасында ер-азаматтарды 
тәрбиелеуде бұл кітаптың ықпалы болғаны анық. 
«Қабуснама» 44 тараудан яғни, 44 тақырыптың 
көлемінде тағылымдық насихат айтылады. Жиырма алтыншы 
тарауда «Үйлену туралы» тәлімдік ойлар бар. Кайкаус өз 
перзентіне қандай әйел алу қажеттігін айтқанда төмендегі 
өлшемдерді ұсынады: 

тәрбиелі; 

табиғаты таза; 

жан-дүниесі пәк; 


28 

өзіңе дос; 

уақытты бағалайтын

дүние-малды жақсы сақтайтын; 

көргенді; 

көрікті; 

үй-ішін тәртіптеп ұстай білетін; 

көршілерге азарсыз; 

балиғатқа жасы жеткен; 

басқа ру, басқа тайпа, жат елден ал. 
Қандай әйелге үйленбеген жақсы: 

жұрттан асқан сұлу болмасын

дәрежесі өзіңнен жоғары болмасын; 

бай болмасын; 

бойжетпеген өте жас қыз алмау керек; 

бала таппайтын тұл әйел болмасын. 
Сондай-ақ, «әйеліңді жақсы құрметтеу, перзентіңді 
тәртіпті тәрбиелеп өсіру – сенің қолыңдағы іс» немесе 
«білімді қатынның іс-әрекетіне тыйым салушы болма. 
Егер қызғаншақтық жасамасаң, кемсінбесең, қатының 
саған ата-анаңнан да мейірімді болады. Саған одан дос 
кісі болмайды» деген пікір айтады. Әйелді қызғанудың 
да жөні бар, қызғанбаған жасықтарды ер жігіт деуге бола 
ма деген сынды ойлар айта келіп, тапқан табысыңның 
бәрін әйелдің алақанына салып, оның қолына қарап 
отырар болсаң, өз тапқаныңды өзің жұмсай алмасаң – 
қайратсыздық, шарасыздық. Тіпті, «яғни қатының – ер 
кісі, сен – қатын кісінің орнында болып міндетін 
атқарасың» - дейді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   97




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет