Қорытынды. Аутистік спектрдің аурулары бар балаларда коммуникативтік саланы дамыту – бұл баламен жұмыс істейтін барлық мамандардың кешенді әсерін, сондай-ақ оңалту процесіне ата-аналардың белсенді қатысуын қамтитын күрделі көп қырлы процесс.
Қазіргі қоғамда баланы айналасындағы адамдармен қарым-қатынастан оқшаулау емес, оны ерте жастан бастап қарым-қатынас тәжірибесін байыта отырып, әртүрлі коммуникативті жағдайларға қосу маңызды.
АСБ бар ересек мектеп жасына дейінгі балалардағы қарым-қатынас дағдыларын зерттеуге бағытталған зерттеу нәтижелері аутизм спектрінің бұзылуымен негізгі коммуникативті функциялардың, әлеуметтік-эмоционалды және диалогтық дағдылардың қалыптаспауы түрінде көрінетін қарым-қатынас дағдыларының бұзылғандығы туралы арнайы психология мен түзету педагогикасының жағдайын растады және тереңдетті.
Осылайша, аутист баланың әлемге бейімделу жүйесі, оның ішінде адаптивті мінез-құлықты ұйымдастыру және өзін-өзі реттеу процестері реттелген деп айта аламыз, бұл стереотиптік өмір сүру жағдайларын, қорқыныштарды, агрессияны, ерекше дискілер мен тәуелділіктерді сақтауды, тілдің жетіспеушілігін басқа қарым-қатынас формаларымен өтей алмауды, ойын әрекеттерін және еліктеу дағдыларын бұзуды және т. б. талап етеді. имитация.
Сыртқы әлеммен өзара әрекеттесуді ұйымдастырудағы қиындықтардың нәтижесінде аутистикалық үрдістер баланың мінез-құлқында бекітіледі, бұл ересек адамға ұзақ мерзімді тәуелділікке ықпал етеді, проблемалық мінез-құлықтың дамуын арттырады және баланың өмір сүру сапасын төмендетеді. Сондықтан РАС бар балалардың функционалды қарым-қатынас дағдыларын үйрету олармен түзету-педагогикалық жұмыстың басты міндеті болып табылады.
Аутизм спектрі бұзылған балалармен жұмыс істейтін мамандардың міндеті-баланың қарым-қатынасқа деген ынтасын арттыру, ондағы өзімшілдік дағдыларын дамыту, әлеммен қарым-қатынасты қарапайым және түсінікті ету үшін даму ортасын ұйымдастыру. Бұл мақсаттарға баланың негізгі қажеттіліктерінің деңгейіне сүйене отырып, проксимальды даму аймағын ескере отырып, Директивті емес, жұмыстағы серіктестікті ұйымдастыру арқылы қол жеткізуге болады.
Әрі қарайғы зерттеулерде аутизм спектрі бұзылған балалар үшін сөйлеу ортасын ұйымдастыру әдістерін зерттеу маңызды.
Әдебиет
«Білім туралы» ҚР-ның 2019 жылғы 27 шілдедегі Заңы http://adilet.zan.kz
Жалпы білім беру ұйымдарының қызметінің үлгілік ережесі (бастауыш, негізгі орта және жалпы орта). 2020 жылғы 17 мамырдағы № 499 ҚР Үкіметінің Қаулысы. http://adilet.zan.kz
Государственная программа развития образования Республики Казахстан на 2011 - 2020 годы, № 1118. утвержденная 07.12.2010.
Ердембеков Б.А. «Инклюзивті білім беру: тәжірибесі, мәселелері және даму болашағы»: атты ғыл.-әдіст. семинар. матер. жинағы = Матер. науч.-метод. Семинар, 2016. -С. 16.
Сулейменова Р.А. Социальная коррекционно-педагогическая поддержка как путь интеграции детей с ограниченными возможностями// Сб.Мат. Респ. Семинара «Проблемы включения детей со специальными образовательными потребностями в общеобразовательный процесс». - Алматы: Раритет, 2002. - С. 16.
Инклюзивті білім беру үдерісінде қатысушылардың психологиялық-педагогикалық құзыреттілігін арттыру бойынша әдістемелік ұсынымдар. Әдістемелік ұсынымдар. – НұрСұлтан: Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы, 2019. – 4 б.
Ногайбаева Г., Жұмажанова С., Коротких Е., Рамка мониторинга инклюзивного образования в Республике Казахстан // Астана: АО ИАЦ 2017 – 61 с.
Мовкебаева З.А. Роль высших учебных заведений в модернизации процеса образования лиц ограниченными возможностями в развитии// Вестник КазНПУ имени Абая (Серия «Специальная педагогика». - 2012. - № 1-2 (28- 29). –– С. 34-38
Ануфриев А.Ф., Костромина С.Н. Как преодолеть трудности в обучении детей. – М., 1998. – 224 .
Вербицкий А.А Ларионова О.Г. Личностный и компетентностный подходы в образовании. Проблемы интеграции.. М.: Логос. 2009. - 336 с.
Венгер А.Л. Психологическое консультирование и диагностика: в 2 ч. М., 2001. Ч.2. - 160 с.
Выготский Л.С. Мышление и речь: Психика, сознание, бессознательное. М: Лабиринт, 2001 г. 367 с.
Кенжебаева Т.Б, Туралина Г.Б. Психолого-педагогические аспек- ты внедрения инклюзивного образования в начальной школе./Казахский национальный педагогический университет имени Абая ВЕСТНИК Серия «Психология», №4(53), 2017
Богдашина О.Б. "Вопросы коммуникации при аутизме и синдроме Аспергера.
Брин И.Л., Демикова Н.С., Морозов С.А., Татарова И.Н., Шейнкман О.Г. Клинико- неврологические особенности атипичного аутизма и подходы к терапии в детском возрасте.-М., 2002.
Бгажнокова И. М. Общее и специальное образование: пути к взаимодействию и интеграции / И.М. Бгажнокова. - (Образовательная политика) // Вопросы образования. - 2006. - № 2. - С. 30-38.
Сманцер А. П. Подготовка будущих учителей к работе с детьми в условиях инклюзивного образования на основе компетентностного подхода / А. П. Сманцер. - (Педагогика) // Вестник Полоцкого государственного университета. - 2010. - № 11. -С. 8-12.
Мащенко Е.Н. Коррекционная работа с ребенком аутистом, с чего начать или «дорогу осилит идущий». - http://opmpk.sko.kz/page/read/Konsultacii_psihologa.html
Одинцева А. В. Использование мнемотаблиц при разучивании стихотворений с детьми дошкольного возраста / А. В. Одинцева // Теория и практика образования в современном мире: материалы IV междунар. Науч. Конф. (г. Санкт-Петербург, январь 2014 г.). - СПб.: Заневская площадь, 2014. -52–53 с.
Большева Т. В. Учимся по сказке: Развитие мышления дошкольников с помощью мнемотехники: Учебно-методическое пособие. –СПб.: Детство-Пресс, 2011.