Омоним, синоним, сөз варианттары, антоним, табу, эвфемизм, дисфемизмдер



бет6/7
Дата29.04.2023
өлшемі456,5 Kb.
#88323
түріСабақ
1   2   3   4   5   6   7

Сөзжасамдық үлгі, тип, қосақ

  •  
  • А. Сөзжасамдық үлгі мен тип, олардың ерекшеліктері.
  • Ә. Сөзжасамдық қосақ, оның ерекшелігі мен түрлері.

Сөзжасамдық тип -

  • негіз сөздің лексика-грамматикалық сипаты ортақ, мағынасы бірдей, бір тәсілмен жасалған туынды сөздің мағыналық-құрылымдық түрі .
  • Сөзжасамдық тип 3 элементтің қосындысынан, бірлігінен тұрады: туынды сөздердің бәрі бір сөз табына жатуы, бір тәсіл арқылы жасалуы, сөзжасамдық мағынасы бірдей болуы. Мысалы, балықшы,егінші, күзетші,

Сөзжасамдық үлгі

  • Сөзжасамдық үлгі туынды сөздің жасалуының жалпы сызбасы, нобайы.
  • Сөзжасам үлгісінің негізгі белгілеріне: туынды сөздің жасалу тәсілі, негіз сөздің лексика-грамматикалық сипаты, туынды сөздің лексика-грамматикалық сипаты және сөзжасам формантының болуы жатады. Яғни сөзжасам үлгісі негіз сөздің лексика-грамматикалық ерекшелігі мен негізгі сөзжасам тәсілінің бірлігінен тұратын туынды сөздің сызбасы, үлгісі. Мысалы: әнші, оқушы.

Сөзжасамдық жұп (қосақ)

  • Негіз сөз бен оның туындысын бірге алып, оларды сөзжасамдық жұп деп атауға болады. Мысалы, су-сушы, өн-ім кес-ім, т.б. Негізгі сөзжасам құбылыстарының бәрі осы сөзжасам жұбынан тарайды. Сондықтан оларды “шағын сөзжасам” деп те атайды. Сөзжасамдық жұптың біреуі сөз жасауға негіз болып келеді.

5. Сөзжасам тізбегі мен ұясы. Сатысы мен тарамы

  • А. Сөзжасам тізбегі.
  • Ә. Сөзжасам ұясы, оның өзіне тән ерекшелігі мен түрлері.
  • Б. Сөзжасамдық перифраз.
  • Сөзжасамдық саты мен тарам

Сөзжасам тізбегі

  • Сөзжасам тізбегінде бір негізден тараған әр туынды сөзден туынды сөздер өрбіп жатады. Мысалы, бас - басшы - басшылық

Сөзжасам ұясы

  • - бір түбірден тараған түбірлес сөздердің жиынтығы. Сөзжасам ұясында бір түбірге әр түрлі қосымшалар қосылу арқылы туынды сөз жасалады. Туынды сөздердің мағыналары негіздің мағынасынан алшақ кетпейді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет