Орта ғасырдағЫ Қазақстан тарихы VІ-ХVІІ ғғ. Орта ғасырдағЫ Қазақстан тарихы VІ-ХVІІ ғғ



бет8/11
Дата24.09.2024
өлшемі3,14 Mb.
#145481
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Байланысты:
№7 Түрік, Батыс Түрік, Шығыс Түрік

ҚОҒАМДЫҚ ҚҰРЫЛЫМЫ
  • Қаған

  • ұлы әмiршi, билеушi, әскери қолбасшы және барлық жердiң иесi саналды.Билігі шексіз мұрагерлік жолмен беріліп отырды. Ашина әулетінен шыққан.
  • Жоғары лауазымды ақсүйектер
  • Қаған руынан шыққандар:
  • Ябғу-қаған мұрагері.
  • Шад-тайпа көсемі (таңбасы алтын жебе).
  • Елтебер-ру басы.
  • Сот істерін атқарушылар
  • Тархан-қала әкімі.
  • Бұйрықтар-сот қызметшісі.
  • Бек

  • Ру-тайпа басқарушысы. Жергілікті жердегі қағанның негізгі тірегі.
  • Түменбасы

  • Әскер басы. Әр түменде 10 мың қол болды.
  • Қара бұдын Қарапайым халық.
  • Тат

  • Түркілер отырықшы бағынышты халықты тат, яғни тәуелдi алым-салық төлеушiлер деп атады. Түрік қоғамында «Бассыз бөрік болмас, татсыз түрік болмас» деген сөз тіркесі болған.

Экономикасы
  • Батыс Түрiк қағанаты көшпелiлік дәстүр басым болған Шығыс Түрiк қағанатынан әлдеқайда өзгеше еді. Батыс Түрiк қағанатында көшпелi және отырықшы-егiншiлiктiң бiртұтас жүйесi дамыды. Қағанат халқы қолөнер, сауда, егiншiлiк және малшаруашылығымен айналысты.
  • Батыс Түрік қағандығында отырықшылық пен көшпелілік қатар дамыды.
  • VI–VIII ғасырларда Шу алқабында түркі, соғды, сириялықтар мен парсылар қоныстанған 20-ға жуық iрi қалалар мен қоныстар болды. VII ғасырдағы Қытай саяхатшысы Жетiсу өңірінде жер өңдеушілер мен қолөнершілердің көп екенін жазады. Бұл Жетiсуда сауда мен қолөнердің дамығанын көрсетеді.
  • Түркі рулары мен тайпаларын түркілердің шығу тегінің ортақтығы мен барлық түркілердің бірлігі идеясы байланыстырды. Ол ру жерінің ортақтығымен және әскери олжа мен салықтардан үлес алу құқығымен нығайтылды. Барлық ерлер, оның ішінде бектер мен патшалар да жауынгерлер болып есептелді.
  • Ғалымдар түркілер тарихын зерттей келе, қатардағы бұдұндардың қаған билігіне қарсы көтерілген бірде-бір оқиғасын кездестіре алмады.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет