Оқулық Алматы, 014 Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігінің «Оқулық»
Субмаксималды анаэробтық қуаттылықты
жүктеу/скачать 9,2 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Максималды аэробтық қуаттылықты
- Максималдыға жуық аэробтық қуаттылықты
| Субмаксималды анаэробтық қуаттылықты жаттығуларды
орындау кезінде фосфагендер ресинтезі жеткілікті жылдамдықпен жүреді, сондықтан жұмыс соңында олардың айтарлықтай шығындалуы байқалмайды. Бұл жаттығулардағы қажудың басты механизмі (энергия өндірілудің негізгі жолы ретінде) қарқынды гликогенолизбен байланысты бұлшық ет пен қандағы лактаттың жинақталуы жəне соның салдарынан бұлшық ет пен қанда рН төмендеуі болып табылады. Бұл фактордың екеуі де бұлшық еттегі гликогенолиз жылдамдығының төмендеуіне əкеледі жəне ОЖЖ қызметіне теріс ықпал етеді. Субмаксималды анаэробтық қуаттылықты жаттығулар кезінде жұмысқа қабілеттілікті лимиттеуші қосымша (дегенмен, өте мəнді емес) фактор оттегі тасымалдау жүйесінің қызметтік мүмкіндіктері болып табылады. Сондықтан осындай жұмыстарды орындау кезіндегі қажу механизмдерінің бірі бұлшық еттің оттегімен жеткіліксіз жабдықталуы болып саналады. Максималды аэробтық қуаттылықты жаттығуларды орын- дау кезінде қажу ең алдымен, жұмысқа қабілеттілікті лимиттеуші фактор болып табылатын оттегі тасымалдау жүйесімен байла- нысты. Аталмыш жағдайда қажудың басты механизмдерінің бірі – жұмысшы бұлшық еттердің оттегімен жеткіліксіз қамтамасыз етілуі. 115 Мұндай жұмыс үдерісінде бұлшық еттер энергияның айтарлықтай үлесін бұлшық ет пен қанда жинақталуы (рН төмендеуі) қажудың дамуында маңызды рөл атқаратын сүт қышқылының түзілуімен жүретін анаэробтық гликогенолиз нəтижесінде алады. Максималдыға жуық аэробтық қуаттылықты жаттығуларды орындау да негізінен оттегі тасымалдау жүйесінің мүмкіндікте- рімен лимиттеледі. Оларды орындау үдерісінде фосфагендер кон- центрациясы айтарлықтай емес төмендейді, бұлшық ет пен қандағы лактат концентрациясы салыстырмалы көп болмайды. Қажу жүрек- тамыр жүйесінің, əсіресе, жүректің қызметінің төмендеуімен бай- ланысты. Жүрек қызметі бұлшық еттің оттегімен жабдықталуын лимиттеуші басты фактор болып саналады. Жұмыс негізінен гликоге- нолиз арқылы қамтамасыз етіледі. Бірақ оны жалғастыруды тоқтатуы организмнің көмірсу ресурсының түгесілуімен байланысты емес. Бұлшық ет пен қандағы сүт қышқылының жоғары концентрация- сы оны максималдыға жуық аэробтық қуаттылықты жаттығуларды орындау кезіндегі қажудың маңызды механизмдерінің бірі ретінде қарастыруға мүмкіндік береді. жүктеу/скачать 9,2 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|