| 20-кесте. Газдардың ауа мен қандағы үлес қысымының көрсеткіштері
Орта
Үлес қысым, с. б. мм
Жалпы қысым,
с. б. мм
H
2
O
СО
2
О
2
N
2
Тыныстық ауа
Альвеола ауасы
Деммен шыққан ауа
Артерия қаны
Вена қаны
Ұлпа сұйықтығы
6
47
47
47
47
47
0,3
40
32
40
46
60
159
100
116
95
40
20
595
573
565
573
573
573
760
760
760
755
706
700
Өкпенің қосалқы қызметтері. Өкпе өзінің негізгі міндетінен
басқа бірнеше қызмет атқарады. Өкпеде қанға өтіп кеткен əртүрлі
бөгде заттар, бұзылған торшалар, майдың микротамшы лары сү-
зіледі де, арнаулы ферменттердің əрекетімен жойылады, тромбо-
пластин мен гепариннің көп мөлшері түзіліп, ол қанды ұйыту-
ұйытпау процестерінде маңызды рөл атқарады. Өкпенің май мен
су алмасуында да маңызы зор. Өкпеге қан арқылы келіп түскен
липопротеиндер, моноглицеридтер жəне май қышқылдары липо-
протеазалар əсерімен торшалар митохондрияларында тотығып,
олардан көп мөлшерде энергия бөлінеді. Сонымен қатар өкпеде
фосфолипидтер мен глицерин түзіледі. Өкпе альвеолаларының
шұ
райлы торшаларында белоктарды, ал капиллярлар эндо
те-
лийінде майларды ыдырататын ферменттер синтезделеді.
Тəулігіне сауын сиырдың өкпесі арқылы 10 л жуық су булана-
ды. Ауаның температурасы жоғарылаған жағдайда өкпе арқылы
буланатын су мөлшері артады. Демек, өкпе жылуды реттеуде
маңызды рөл атқарады.
139
Өкпе ацетилхолин, серотонин, кининдер, Е жəне Ғ тобының
простагландиндері сияқты биологиялық белсенді заттарды сі-
ңіріп, бейтараптауда маңызды рөл атқарады. Өкпеде қан тамыр-
ларын тарылтатын заттар (ангиотензиндер), гистамин, кейбір
простагландиндер белсенді түрге айналады.
Достарыңызбен бөлісу: | 
