508
М О Р Ф О Л О Г И Я
етістігі емес,
оқы-оқыл-оқып-оқытқыз, айт-ай-
тыл-айтыс-айтқыз-айтқыздыр, сойле-сойлем-
сойлес-сойлет-сойлеткіз, шегеле-шегелес-шеге-
лет-шегелеткіз
т.б. етістіктерде етіс ж ұрнақтары
жаңа сөз тудырмайды, етістік түбір біддіретін се-
мантикасын өзгертіп жібермей лексикалы қ және
жалпы ф ам м атикалы қ мағынасы сақталып қала-
ды , тек сабақты лы қ-салтты лы қ мәні өзгеріп,
сөйлемде субъект пен объект арасы ндағы қаты -
насы ауысуы мүмкін:
оқы етістігінен ж асалған
кітап оқылды
дегенде тура объект (кітап) грам-
матикалық бастауышқа айналып, тура объект ке-
рек етілмей қолданы лса,
ол бізге кітап оқытты
(оқытқызды)
деген оқу қим ы лы ны ң иесі, іске
асырушысы
ол
болып тұр да, бірақ
ол
сол қимылды
(оқу әрекетін) тікелей өзі атқармай екінш і біреу
(субъект)
арқы лы іске асырып отыр, я ғ н и
оқу
қимылын тікелей жүзеге асырушы -
біз, ол
қимыл,
іс-әрекетті тікелей орындаушы субъект, агенс деп
аталады, бірақ фамматикалы қ бастауыш (субъект)
емес, грамм атикалы қ
ж анама объект мәні мен
қызметіңде қолданы лған. С ондай -ақоқуетістігі
Достарыңызбен бөлісу: 
