П у бли ка сы м әдениет, а қ п а ра т ж ә н е қ о ға м д ы қ к е л іс ім м и н и с т р л іг ін щ м ем л е к етт ік тілді дам ы ту бағдарламасы


моһ-моһ деп еді, етекке қарай желе жөнелді



Pdf көрінісі
бет799/879
Дата03.12.2023
өлшемі38,54 Mb.
#133403
1   ...   795   796   797   798   799   800   801   802   ...   879
Байланысты:
kazak grammatikasy fonetika sozzhasam morfologiia sintaksis

моһ-моһ деп еді, етекке қарай желе


жөнелді 
( Бөкеев). 
Әукім-әукім, ақ бұзау, ертерек
өс, құтты бол!.. Сиыр бол да, сүтті 
5ол/(Тұрман- 
жанов) 
Қоянның ышқына қашқанын қызық көріп
“Айтақ, айтақ! 

деп айқай салды 
(Хангелдин) т.б.
11.1.3. Тұрмыс-салт одағайлары
Бұл топ сан ж ағы нан ш ағындау болғанм ен, 
өмірде жиі қолданылатын одағайлар. Бұған адам- 
дардың амандасу, қоштасу т.б. сыйластық белгісі 
ретінде қолданылатын 
Хош! Хайыр! Рахмет!
Ассалаумағалейкум! Құп! Ләббай! Кеш жарық!
си яқты сөздер жатады. 
Құп! 

деді де, қоштасып
жүріп кетті агроном 
(М ұстафин). 
Ассалаумаға-
лейкум, - дей мен сакалды адам ға қол ұсындым
(М ұқанов) 
Ләббай, тақсыр! -деп Перизат тере-
зеден эрі караңғы бөлмеге сүңгіп кетті 
(Тарази) 
т.б.
1 1 .2 . О Д А Ғ А Й Л А Р Д Ы Ң М А Ғ Ы Н А Л Ы Қ
Е Р Е К Ш Е Л І К Т Е Р І
Одағайлардың семантикалық құбылмалығы 
әр түрлі. Олардың бірқатары контексте б ір-ақ 
мәнде қолданылса, енді бірқатары екі-үш, не одан 
да көп мэнде жұмсалады. Кейде олардың бойы- 
нан энантиосем иялы қ құбылыс та (бір-біріне 
қарама-қарсы мағынада жұмсалатыны байқалып 
отырады). О сы ған орай одағайларды екі үлкен 
топқа бөлуге болады:
1) Бір мағыналы одағайлар
Бұл топқа одағайлар қай ситуацияда айтыл- 
масын, қай контекскетүспесін, қандай интонация- 
мен айтылмасын үнемі бір-ақ мәнде жұмсалады. 
Алақай! Ура! 
сөздері тек шаттану, куану сезімін 
білдіру үшін жұмсалса, 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   795   796   797   798   799   800   801   802   ...   879




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет