пай-пай!
одағайы қарама-қарсы екі мәнде
жұмсалады. а) таңдану, сүйсіну, таңырқау.
Кәне,
басыңа киіп көрші.
Пай-пай кандай жарасады, ә?!
(Кәлменов)
Пай-пай, шіркін, Алатау, шандоз едің
неткен сен.Қ
Сәрсенбаев)
ә) ренжу, наразы лы қ м ағы насы нда -
Пай-
пай, осы бір емізіп тартатының-ай! Айтпайсың
ба сатырлатып!(Ыүстафпн). Ал, енді бұлар төбе
-
лесті,
Пай-пай, аяктарының астында калам ы з-
ау!(Ә
уезов).
11.1.2. Императивтік ишара одағайлары
Бұл топқа адам не хайуанатқа бағыш талып
айтылатын шақыру, жекіру, тыйым салу, бұйыру
мақсатымен қолданылатын одағай создер жата-
ды. Бұлар бағыщталып отырған объектісіне қарай
үлкен екі топқа болінеді.
1)
Адамға бағышталып айтылатын одағай-
лар:
Бұған адамның адресіне бұйыру, жекіру,
тыйым салу м ақсаты мен қолданылатын
Айда!
Тәйт! Сап-сап! Стоп! Кәне! Ж ә/ Тек//тәк! Әуп!
Әлди-әлди!
сияқты одағайлар ж атады :Ж ә,
ток-
тат, аксакал Базаралыдан алмаған өшің бар ма?!
(Әуезов).Тек, тантымай сөйле!Былғама Нұрға-
нымды
(Әуезов).
Желігуден жалыкты жаным
менің,
сап-сап, коңілім, лепірме, токта, тоқта
(Аманжолов).
2) М алға
,
үй хайуандарына бағышталып ай-
тылатын одағайлар:
Бұл
топқаайтақ, моһ-моһ!
шоре-шоре! сарап-сарап! кос-көс// кәуіс-кәуіс!
шәуім-шәуім! Эукім-эукім! Мәлік келгір! Жаман-
датқыр!
сияқты үй хайуандарын
шақыру, айдау,
үркіту, қорғау
мақсатымен қолданылатын сөздер
мен одағайлы тіркестер жатады.
Бағаң алаканын
бір-біріне ұрып:
Достарыңызбен бөлісу: |
