П у бли ка сы м әдениет, а қ п а ра т ж ә н е қ о ға м д ы қ к е л іс ім м и н и с т р л іг ін щ м ем л е к етт ік тілді дам ы ту бағдарламасы



Pdf көрінісі
бет61/497
Дата14.10.2023
өлшемі38,54 Mb.
#113886
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   497
Байланысты:
kazak grammatikasy fonetika sozzhasam morfologiia sintaksis

Жасалым белгілері: 
тіл ұшы, тоғы сы ңқы , 
кейінді, тербеліңкі (ұяң), еріндік дауыссыз дыбыс.
Айтылым белгілері: 
босаң то ғы сы ң қы , 
көмей қуысты дауыссыз дыбыс.
Естілім белгілері: 
босаң лепті, ұяң, жуан, 
ерін әуезді дауыссыз дыбыс.
Жалпы сипаттамасы: 
тіл ұшы, тоғы сы ңқы , 
ұяң, кейінді (жуан), еріндік дауыссыз дыбыс.
Ж іңіш ке еріндік түрі: Д Ү Н И Е , Д Ө Ң т.б. 
(1 7-4-сурет)
Жасалымы: 
тіл ұшы мен қызыл иек өзара 
жымдаса тоғысады (1), жасалу орнына қарай тіл 
ұшы; тіл ауыз қуысында ілгері итініп жатады 
(6), тілдің ж аты сы н а қарай ілгерінді; дауыс 
желбезегі жарты лай тербеледі (5-3), желбезек 
қаты сы на қарай тербеліңкі; ерін дөңгеленіп 
(сүйірленіп) барып (1-2) жасалады, ерін қатысына 
қарай еріндік дыбыс болып табылады.
Айтылымы: 
тіл ұшы мен қы зыл иек өзара 
босаң тоғы сады , тоғы сы м күш іне қарай босаң 
тоғысыңқы; ауыз қуысы кішірейіп, көмей қуысы 
үлкейеді, үстеме жасалым орны на қарай ауыз 
қуысты дыбыс болып табылады.
Е стіл ім і: 
тіл ұш ы м ен қ ы зы л и е к т ің
тоғы сы м ы босаң леппен аяқталады, тоғы сы м
бітім іне қарай босаң лепті; дауы ссы з ызы ң 
ды бы сталады , үн қаты сы на қарай ұяң; әуез 
қатысына қарай жіңішке және ерін әуезді дыбыс 
болып табылады.
Д 10 жіңішке еріндік түрінің айырым белгілері
Жасалым белгілері: 
тіл ұшы, тоғы сы ң қы , 
ілгерінді, тербеліңкі (ұяң), еріндік дауыссыз 
дыбыс.
Айтылым белгілері: 
босаң тоғы сы ңқы , ауыз 
қуысты дауыссыз дыбыс.
Естілім белгілері: 
босаң лепті, ұяң, жіңішке, 
ерін әуезді дауыссыз дыбыс.
Жалпы сипаттамасы: 
тіл ұшы, тоғы сы ңқы , 
ұяң, ілгерінді (жіңішке), еріндік дауыссыз дыбыс.
Ғ (-Г ) дауыссыз дыбысының үндесім түрлері
Ж уан езуліктүрі: БАҒА, ТЫ ҒЫ З т.б. 
(18-1-
сурет)
Ж асалымы: 
тіл арты мен тілш ік жымдаса
(ж ай ы л ы ң қы ) тоғы сады (ж уысады ) (3 -1 ,2 ),
жасалу орнына қарай тілшік; тіл ауыз қуысында




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   497




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет