9
ХV және ХVI ғасырлар аралығы Батыс Европада
«қайта ӛрлеу дәуiрi»
деген атқа ие.
Қайта ӛрлеу дәуiрiнiң саяси ойының жарқын жҧлдызының
бiрi италияндық
Н. Макиавелли
(1469-1527ж.ж.) болып табылады. Оның «Патша» (1513ж.), «Тита Ливлийдiң бiрiншi декадасы
туралы ой толғаныстар» (1519ж.), «Флоренция тарихы» (1532ж.) т.б. атты қҧнды еңбектерi бар.
Н. Макиавеллидiң саяси iлiм тарихы дамуына қосқан ҥлестерi:
1
схоластиканы бҧзып, рационализм мен реализм негiзiн салды;
2
саясаттану ғылымының негiзiн салды және саяси ӛңдеуді енгізді;
3
феодалдық
бытыраңқылыққа қарсы шығып, Италияда бiр орталықтанған, тҧтас
монархияның абсолюттiк формасын қалыптастыру ҥшiн кҥрестi;
4
«мемлекет» және «республика» ҧғымдарын ендiрiп, оларға қазiргi заманғы
мән бердi;
5
папалық тақ пен шiркеудi әшкерледi;
6
«мақсат әрбiр тәсiлдi ақтайды» қағидасы бойынша қалайда мақсатқа жетуге шақырды.
Ж.Боденнің мемлекеттік билік егемендігі теориясы (1530-1596 жж.).
«Республика туралы алты кітап» атты
еңбегінде мемлекеттің шығуы, функциялары,
басқару формалары, т.б. талдаған.
Негізгі идеялары:
1. Мемлекеттік егемендік идеясын жасады. Егемендік ҧғымын саяси ғылымға енгізді.
Егемендік – бҧл Республиканың абсолюттік және мәңгі билігі.
2. Мемлекет – ӛз ішінде және шетел державалармен
қатынастарда жоғарғы саяси
билікті иеленуші.
3. Мемлекеттік егемендікке – заң шығару қҧқығы, соғыс жариялау немесе бітім,
кешірім жасау қҧқығын, қол астындағылардың бағынуы, монета шығару, салық салу қҧқығын
жатқызды.
4. Демократияны және аристократияны қолдамады.
5. Мҧрагерлік абсолюттік монархияны қолдады.
Достарыңызбен бөлісу: