Жауапты редакторлар: ҚР ҰҒА академигі, филология ғылымдарының докторы, профессор Р. Сыздық
жүктеу/скачать 3,26 Mb. Pdf көрінісі
|
zhubaeva o khkh gasyr basyndagy kazak tili zhonindegi zertte
| ЖАҢА ƏЛІПТІ ТЕЗ ҮЙРЕТУ ЖОЛЫ
(барлығы 6 сағатта) Ескіше (арапша) сауатты адамға он, он бес сағатта жаңа əліпті үйретіп шығуға болады. Үйретіп шығу тек əріптері мен таныстырып қою емес, жазуынада, оқуына да недəуір төселдіру, жаңаша сауатты адам қылу. Он-он бес сағатта үйретудің жолын «Еңбекші қазақ» газе- тінде басып шығарғанбыз. Ал енді əрі ескіше қат танитын, əрі орысша əріптер мен таныс адамдарға жаңа əліпті бес-алты сағат ішінде үйретуге болатын көрінеді. Мұны біз сот қызметшілерінің күрсінде оқытқан тəжірибемізден байқап отырмыз. Бұл көрісте 40 шақты адамды оқытып көрдік. Мұндағылар бұрын сот, тергеу орындарында қызмет қып жүрген, ескіше жазуға төселген адамдар екен. Бірақ «Тіл құрал»-мен мəз таныстығы жоқ. Жазу ережелерін де жөнді білмейді екен; орыс əріптерін таниды; жаза білетіндері де, жазуы- на шорқақтары да бар екен. Бұл курсте барлығы үш күн оқыттық. Күніне екі сағаттан. Сағат дегеніміз толық 60 ми- нут емес, 45 минуттен = 90 минут, немесе бір жарым сағат. Сөйтіп, есептеп келгенде, айналасы төрт жарым (4,5) сағатта курсшылер жаңа əліпке не дəуір төселіп, оның үстіне жазу ережелерінің де ең керектілерін біліп қалды. Бірінші сабақ (бір жарым сағат) 1. Əуелі қанша адам орыс əріптері мен таныс, қаншасы жаңа əліп пен таныс екенін, қол көтертіп сұрап білдік. Орыс- ша мен түгел-ақ таныс, жаңа əліп пен көбі таныс емес екен. Содан кейін тақтайға мынау əріптерді жазып, сұрай бастадық: a, o, e, k. Бұларды бөгелмей-ақ оқып шықты. Бұларды дəптерлеріне жаздырып қойдық. Енді ескерттік: бұл төрт əріп орысшада қандай айтыл- са, жаңа əліпшеде сондай боп айтылады, орыс əріптері мен мəнісі бірдей төрт əріп осы, мұны ұмытпайсыздар ғой? – Оны ұмытып енді… – деп, жымиысты. 2. Енді мынау əріптерді бір рет тақтайға жазып, жазған- жазғанша атын атап, өздеріне де ататып отырдық. Əуелі: жүктеу/скачать 3,26 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|